25 lutego, w roku 90-lecia erygowania diecezji gdańskiej, odbyła się pierwsza z cyklu konferencji zorganizowanych przez Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana” w Gdańsku, parafię pw. św. Brygidy oraz Oddziałowe Biuro IPN Gdańsk pod tytułem „Dziedzictwo Kościoła na ziemi gdańskiej”. Patronat honorowy objął arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański, który napisał w swoim przesłaniu do zgromadzonych uczestników w sali domu duszpasterskiego kościoła pw. św. Brygidy: „Mam nadzieję, że ta konferencja przyczyni się do jeszcze głębszego zaznaczenia ogromnej roli Kościoła w historii Pomorza, ukaże Jego piękno i pobudzi do dalszych działań na rzecz promowania chrześcijańskiego sposobu życia”.

Uczestnicy mogli zapoznać się z trzema zagadnieniami z różnych epok i dziedzin. Miejsce konferencji w naturalny sposób wymuszało zajęcie się historią brygidek i brygidianów w Gdańsku. Przedstawił ją ks. dr Leszek Jażdżewski. Warto wspomnieć, że do Gdańska pierwsze brygidki przybyły w 1392 roku ze Szwecji, a 8 lat później w sąsiedztwie klasztoru brygidek zamieszkali ojcowie brygidianie. Kontakty między brygidianami i siostrami były dozwolone jedynie w czasie liturgii i posług duchowych, dlatego wzdłuż muru oddzielającego klasztory prowadziły krużganki, którymi mnisi i mniszki mogli dostać się swobodnie do wnętrza kościoła, nie widząc się wzajemnie.

Jak zawsze pasjonujące zagadnienie stanowi piękno architektury sakralnej, zwłaszcza kiedy mówi o nim znany jej propagator, prof. Andrzej Januszajtis, który opowiedział o niezwykłych gdańskich kościołach. Słuchający i oglądający organów w Bazylice Mariackiej pewnie wiedzą, że ich prospekt pochodzi z kościoła św. Jana, ale nie wszyscy wiedzą, że pod głównym ołtarzem leży złożony, prawie kompletny (80%) przepiękny prospekt z Bazyliki. Leży i czeka, jak mówi profesor, na lepsze czasy.

Nie mogło zabraknąć historii współczesnej. Wprowadził w nią dr Daniel Gucewicz z IPN, przedstawiając dotychczas mało znany aspekt inwigilacji Kurii Gdańskiej w latach 50. i 60. Nie ulega wątpliwości, że wśród inwigilowanych w sposób szczególny musieli znaleźć i się obaj gdańscy biskupi. Biskup Edmund Nowicki był w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa od 1945 r., zaraz po przyjeździe do Gdańska. W przypadku biskupa Lecha Kaczmarka nie zachowały się prawie żadne informacje, ale wiadomo, że także wobec niego aktywnie prowadzono sprawę operacyjną – mówił referent. O zakresie inwigilacji biskupów świadczy fakt, że w ramach rozpracowania w szczególny sposób zajmowano się również członkami ich rodzin.

Konferencja zakończyła się uroczystą Eucharystią, a po niej zainteresowane osoby mogły zapoznać się z osobliwościami Bazyliki Św. Brygidy.

Wydarzenie transmitowano „na żywo”, a jego zapis można obejrzeć na stronie internetowej oddziału: www.pomorski.civitaschristiana.pl lub na portalu YouTube:

Waldemar Jaroszewicz

mm