Listopad

5 listopada 1370

Zmarł król Kazimierz III Wielki. Związał Polskę sojuszami z Czechami i Węgrami przeciw Brandenburgii i Krzyżakom. Nadał Żydom przywileje nietykalności i odrębnej administracji w zamian za udzielenie darowizn na rzecz wzmocnienia skarbu.

5 listopada 1577

Król Stefan Batory zawarł pokój z Turcją, zobowiązując się powstrzymać najazdy kozackie na ziemie tureckie.

5 listopada 1916

Cesarze Austro-Węgier i Niemiec wydali manifest o utworzeniu Królestwa Polskiego. Nad zamkiem królewskim zawieszono polską flagę.

7 listopada 1939

Generał Władysław Sikorski został mianowany Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Polskich Sił Zbrojnych.

10 listopada 1444

W bitwie pod Warną zginął młody król Władysław III, zwany Warneńczykiem.

11 listopada 1673

Hetman wielki koronny Jan Sobieski odniósł zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem. W nocy z 10 na 11 listopada zmarł król Michał Korybut Wiśniowiecki. Pole pod Chocimiem okazało się de facto polem elekcyjnym hetmana.

11 listopada 1918

Rada Regencyjna przekazuje Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo polskich sił zbrojnych.

12 listopada 1948

Biskup Stefan Wyszyński otrzymał z rąk Piusa XII sakrę arcybiskupią oraz mianowany został metropolitą warszawsko- gnieźnieńskim – prymasem Polski.

14 listopada 1308

Podczas oblężenia Gdańska przez Brandenburczyków Polacy wezwali na pomoc Krzyżaków, którzy po odparciu oblężenia zajęli miasto i wymordowali jego mieszkańców. Z czasem zajęli całe Pomorze.

15 listopada 1989

Lech Wałęsa złożył wizytę w Stanach Zjednoczonych, gdzie wygłosił przemówienie przed połączonymi izbami Kongresu. Prezydent George Bush udekorował go „Medalem wolności”.

16 listopada 1945

Władze komunistyczne wydały dekret o „przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w czasie odbudowy państwa”, gdzie m.in. „wprowadzenie w błąd władzy” mogło być zagrożone nawet karą śmierci.

19 listopada 1765

W nowootwartym Teatrze Narodowym zainaugurowano sezon komedią Józefa Bielawskiego – „Natręci”.

19 listopada 1830

Opublikowano carski rozkaz o mobilizacji wojska polskiego przeciw powstaniu w Belgii. 29 listopada zmobilizowana armia rozpoczęła powstanie listopadowe.

20 listopada 1943

Dowódca Armii Krajowej gen. Tadeusz Komoroski „Bór” wydał rozkaz do rozpoczęcia akcji „Burza”.

21 listopada 1965

Ogłoszenie orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich, zawierające pojednawcze słowa: „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. Orędzie to stało się przyczyną nowej nagonki komunistów na Kościół w Polsce i bezpośrednim przyczynkiem odmowy zezwolenia na przyjazd papieża Pawła VI na obchody tysiąclecia państwa polskiego w 1966 r.

25 listopada 1795

Król Polski Stanisław August Poniatowski abdykował na rzecz carycy Katarzyny II. Polska znalazła się na 123 lata pod zaborami.

28 listopada 1561

Zawarto Unię polsko-inflancką, na mocy której Kurlandia stała się lennem Polski.

28 listopada 1628

Polska odniosła druzgocące zwycięstwo nad szwedzką flotą na Bałtyku pod Oliwą. Szwedzi odstąpili od blokady Gdańska.

28 listopada 1943

Na konferencji w Teheranie przywódcy Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i ZSRR ustalili podział wpływów w Europie po zakończeniu II wojny światowej.

29 listopada 1860

W 30. rocznicę wybuchu powstania listopadowego w kościele NMP na Lesznie odbyła się uroczysta Msza św., po której po raz pierwszy odśpiewano hymn „Boże coś Polskę” ze zmienionymi słowami „Ojczyznę, wolność, racz nam wrócić Panie”. W tym samym czasie w mieście odbywał się zjazd trzech monarchów zaborczych.

Artykuł ukazał się w numerze 11/2008.