Fot. Radosław Kieryłowicz

W pobliżu miasta Koło leży Kościelec Kolski, a w nim kościół św. Andrzeja, ciekawy przykład mariażu architektury romańskiej i tzw. gotyku współczesnego, typu „Malbork”. Przy czym okreslenie to nie nawiązuje do rekonstrukcji architektury gotyckiej, lecz do wariacji architektonicznej kościoła Matki Boskiej Jasnogórskiej, przy ul. Łazienkowskiej w Warszawie.

Kościół w Kościelcu powstał najprawdopodobniej w drugiej połowie XII wieku. Pierwotnie była to kwadratowa nawa zamknięta absydą, z emporą na zachodniej ścianie. W XVII wieku dobudowano do niego drewnianą nawę. Kościół popadał jednak w ruinę i do naszych czasów nawa ta się nie zachowała. Stosunkowo niedawno dobudowano do niego murowany „nowoczesny” ceglany kościół. Obecnie romańska część stanowi prezbiterium i oddzielona jest od części dla wiernych podniesionym ołtarzem. Barokowy ołtarz główny zakrywa całkowicie apsydę, jednkaże do jej wnętrza prowadzą dwa wejścia po jego bokach. W pólnocnej części absydy znajduje się niewielka rzeźba wapienna, przedstawiająca postać kobiecą. Nie wiadomo, czy przedstawia ona Matkę Boską, czy kogoś z rodziny książęcej (może fundatorkę).

Z czasów romańskich zachowały się pierwotne mury, z częściowo zachowanymi okienkami – zamurowane okno w ścianie południowej i okna w absydzie. Ściana północna obudowana jest kruchtą. Ładnie prezentuje się mur budowli, ale niestety jest to jedyna pozostałość po okresie świetności świątyni czyli od XII do XV wieku

Fot. Radosław Kieryłowicz

Radosław Kieryłowicz