Taki tytuł nosi wspólna inicjatywa Oddziału Okręgowego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Warszawie i Warszawskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej im. Bolesława Prusa, poświęcona edukacji kulturalnej, historycznej i patriotycznej poprzez poznawanie często nieznanych lub celowo przemilczanych postaci mieszkańców stolicy, żyjących i działających w czasach Bolesława Prusa.

Ten comiesięczny cykl spotkań multimedialnych zainaugurowało 22 września spotkanie „Bolesław Prus – znany i nieznany”, podczas którego jego uczestnicy mogli poznać osobę, życie, twórczość i działalność społeczną autora Kronik Warszawskich, Faraona i Lalki, Anielki czy Grzechów dzieciństwa oraz wielu innych opowiadań, nowel i felietonów. W niezwykle ciekawych, żywych i kompetentnych merytorycznie prezentacjach ilustrowanych tłem kulturowym, społecznym i cywilizacyjnym ówczesnej Warszawy i Europy, postać Aleksandra Głowackiego (bo takie było prawdziwe nazwisko Prusa) przedstawili dr Anna Pycka i dr Grzegorz Łęcicki z WSH im. B. Prusa.

Inscenizacja uliczna „Lalki” Bolesłwa Prusa  |  | Fot. Dominik Różański

Życie Prusa, od dzieciństwa i lat szkolnych oraz studenckich, będące ciągłym zmaganiem się z przeciwnościami losu, potem udział w powstaniu styczniowym i konsekwencje odniesionych ran, wielka pasja poznawcza i niezwykły zmysł obserwacyjny oraz otwartość na rozwój cywilizacyjnotechniczny, a nade wszystko nieobojętność na otaczający świat ludzki i – jak to dziś mówimy – na kwestie społeczne i religijno-etyczna postawa odzwierciedliły się w jego osobowości i twórczości.

| 

Bliskie mu były niektóre pozytywistyczne idee, ale nie był ich niewolnikiem, a ideałem pracy była mądra praca. Był realistą, ale nie naturalistą, przed którego złem przestrzegał. Swojej niezależności od polityki, stronnictw politycznych i różnych ideologii konsekwentnie bronił, uznając ją za kryterium własnych ocen i opinii. Nie bał się publicznie dawać świadectwa prawdzie, nie zważając na niekiedy nieprzychylne sobie reakcje. Rozumiał potrzebę edukacji wszystkich ludzi, a zwłaszcza najbardziej biednych intelektualnie, duchowo i materialnie, dlatego uczestniczył w społecznych akcjach oświatowych dla ówczesnej biedoty, zwłaszcza młodzieży i robotników.

Biorąc udział w życiu kulturalnym stolicy, był jego bacznym obserwatorem i krytykiem, choć niekiedy – np. w ocenie malarstwa – okazywał się niezbyt dobrym znawcą.

Najbardziej jednak ów „nieznany” Prus objawił się jako obrońca etyki i religii, tak dalece, że można nawet mówić o religijnym wymiarze jego twórczości, zwłaszcza dziennikarskiej w ostatnich latach jego życia. Do tej cechy twórczości Bolesława Prusa powracać będziemy w spotkaniach „Saloniku Wokulskiego”, także w kontekście innych osobowości duchownych i świeckich tej epoki.

Artykuł ukazał się w numerze 10/2009.