Z inicjatywy „Civitas Christiana” we Wrocławiu zorganizowano cykl spotkań o tematyce biblijnej skierowanych do katechetów i uczniów uczestniczących w Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy Biblijnej, ale również do wszystkich zainteresowanych Pismem Świętym Na spotkaniach poruszane są wątki historyczne, np. historia Biblii a historia narodu, realizowane w ramach warsztatów dla katechetów oraz uczestników konkursu, lecz przede wszystkim stanowią czas, w którym można poszukać Jezusa w Jego słowie oraz odnaleźć wskazówki jakże cenne dla naszego życia codziennego.

Historia Polski historią Biblii pisana Cykl zainaugurował wykład ks. prof. Rajmunda Pietkiewicza, biblista i wykładowcy wrocławskiego Papieskiego Wydziału Teologicznego. Prelegent przedstawił, jak można opowiedzieć historię Polski, opowiadając historię świętych. Ks. Pietkiewicz zaciekawiony lekturą Feliksa Konecznego „Święci w dziejach narodu Polskiego”, utwierdził się, iż historię Polski można i da się pokazać, połączyć z historią Biblii. Najstarsze teksty biblijne, które zachowały się w języku polskim pocho- dzą z przełomu wieku XIV/XV, z tego czasu pochodzi Psałterz Floriański, którego historia jest ściśle powiązana z początkami dziejów dynastii Jagiellonów.

W wyposażeniu artystycznym Psałterza odkryto monogram złożony z dwóch gotyckich liter „M” skrzyżowanych pod kątem prostym, potwierdzając tym samym, iż utwór może się wiązać z postacią świętej królowej Jadwigi. Psałterz pierwotnie był podarunkiem z okazji chrztu jej córki. Kolejnym interesującym przykładem jest Biblia królowej Zofii, wykonana koło połowy XV w. na zlecenie żony Władysława Jagiełły, na której karcie widać orła królowej Polski. Pojawia się hipoteza, iż Biblia ta początkowo była przygotowana dla Jadwigi, lecz prawdopodobnie została dokończona na prośbę królowej Zofii. Oba rękopisy stanowią świadectwo tragedii na dworze królewskim, przedwczesnych śmierci kolejnych żon i dzieci Jagiełły, rozciągając nad królem oraz młodą dynastią widmo bezdzietności.

Wiek XVI to czas, gdy w Polsce rozwija się drukarstwo. Język polski zawiera sporo głosek, które nie mają odpowiedników w łacinie (ą, ę, ż, cz, sz.) . Nie istniały jeszcze wtedy czcionki, które oddawałyby głoski typowe dla staropolszczyzny. Należało zatem opracować system ortografii polskiej. Początki polskiej ortografii są więc ściśle związane z drukowaniem Biblii. „Polski przekład ksiąg biblijnych” Do XVI wieku Polacy nie dysponowali całościowym, drukowanym przekładem Pisma Świętego w języku ojczystym. Książę Albrecht Hohenzollern, władca protestanckich Prus poszukiwał osoby do jej przetłumaczenia.

Bardzo szybko przekonał się o skuteczności słowa drukowanego w szerzeniu nowej wiary, dlatego popierał działalność wydawniczą, w tym także polskojęzyczną, prowadzoną głównie przez zaradnego i przedsiębiorczego Jana Seklucjana, pisarza reformacyjnego, który podjął się wydania Biblii. Prace nad tekstem powierzono Stanisławowi Murzynowskiemu. Ostatecznie poszczególne tomy Biblii zaczęto wydawać w oparciu o tekst grecki. Biblia Królewiecka, protestancki przekład Nowego Testamentu na język luteran, była pierwszym polskim tłumaczeniem Nowego Testamentu, które ukazało się drukiem i jednocześnie pierwszym polskim przekładem ksiąg biblijnych.

Murzynowski uważał, iż należy wydrukować tekst Biblii w taki sposób by był on w pełni zrozumiały, dlatego należało opracować zasady systemu ortografii. Historia Polski, historia języka polskiego łączy się tu znów z Pismem Świętym. Zupełnie inną edycją była tzw. Biblia Leopolity o proweniencji katolickiej. Jej pierwsza edycja pochodzi z 1575 r. Mikołaj Szarfenberg wydrukował drugie wydanie całego Pisma Świętego opracowane przez Jana Leopolitę. Biblia była niemym świadkiem wydarzeń na dworze Zygmunt II Augusta. Do czasu tłumaczenia Jakuba Wujka pełniła funkcję oficjalnego katolickiego tłumaczenia świętych ksiąg. Historia działań edytorskich i tłumaczeń w tym zakresie pokazuje wydarzenia mające miejsce w Polsce, wszelkie wpływy luterańskie i polemiki religijne.

W 1563 r. kalwiniści postanawiają wydrukować Biblię Brzeską. Tomasz Sokół (Sokołowicz Falconius) opracował wszystkie teksty synoptyków oraz Dzieje Apostolskie. Polemika międzywyznaniowa wdarła się do Biblii w postaci ręcznych notatek, dedykacji, często bardzo zabawnych. Warsztaty tematyczne Drugie tegoroczne „Spotkanie z Biblią” odbyło się pod hasłem pt.: „Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo ludy całej ziemi”.

Historia patriarchów w Księdze Rodzaju i w historii zbawienia”. Referat wraz z nauczaniem został skierowany do katechetów oraz młodzieży. Prelegent dodał, iż spotkania służą także włączeniu katechetów w biblijny nurt formacyjny. Najbardziej odpowiednim sposobem podziału Księgi Rodzaju jest podział na pierwszych 11 rozdziałów aż do końca historii o wieży Babel. W prehistorii biblijnej nie można podać konkretnych dat, stanowią one jakby symboliczny wstęp do właściwej historii, gdzie autor próbuje opowiedzieć o fundamentalnej relacji miedzy Bogiem a człowiekiem, czy też problemem istnienia zła.

Są to pytania, na które pierwsza część Księgi Rodzaju odpowiada przy pomocy prostego języka obrazowego. By dobrze zrozumieć Biblię, trzeba dobrze zrozumieć pierwsze 11 rozdziałów Księgi Rodzaju. Ta część księgi zawiera obietnicę zbawienia, tzw. protoewangelię. Narracje z prehistorii kończą się na rozdziale 11, na historii Teracha i Abrama. Od tego momentu rozpoczyna się tzw. historia zbawienia, otwarta historią patriarchów ukazanych już na konkretnym tle geograficzno-historycznym. Ks. prof. Pietkiewicz wykazał w swym wystąpieniu, iż Księga Rodzaju ma ogromne znaczenie dla zrozumienia całej Biblii i z pewnością nie można jej zamknąć w ramach mitów i spisów genealogicznych.

Estera Ryczek