Drodzy Czytelnicy, trwający jubileusz polskiej niepodległości skłania do refleksji nad obecnie pojmowaną wolnością i kształtem współczesnego patriotyzmu. Czy w globalnej rzeczywistości ponadnarodowych struktur, unii politycznych, paktów militarnych i wielkich korporacji jest miejsce na polskość w sercu? Patriotyzm to pamięć o bohaterach czy coś więcej, patrzenie naprzód? Jak mówić o historii, by przekaz był atrakcyjny, a kolejne pokolenia w postaciach pomnikowych bohaterów odnajdywały wzorce dla własnych postaw?

Tematowi numeru Polskość w sercu nadaliśmy dwa wymiary. Zaproszeni przez nas autorzy prowadzą namysł nad współczesnym patriotyzmem. Pokazujemy też ludzi, którzy w swoich środowiskach z powodzeniem zaszczepiają miłość do lokalnej tradycji i kultury. Wśród nich pani Anna Błachucka, związana z kieleckim oddziałem Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, która za swoją twórczość literacką został­­­­­a w ostatnim czasie nagrodzona w konkursie „Polska wieś – Dziedzictwo i Przyszłość”. Jak przekonuje pisarka w rozmowie z Alicją Dołowską, kultura ludzi ziemi niesie wartości, które nie zanikną. Form oddziaływania wartościowymi treściami może być dziś wiele. Nowe możliwości stwarza internet, ale sporym powodzeniem cieszą się też produkcje filmowe fabularne, dokumentalne, które możemy oglądać na dużym ekranie. O roli filmu w krzewieniu pamięci o bohaterach i kształtowaniu postaw patriotycznych pisze Piotr Sutowicz, który pochyla się nad filmem Gurgacz. Kapelan Wyklętych.

W drugiej części tematu numeru przywołujemy postać rotmistrza Witolda Pileckiego, którego 70. rocznica śmierci przypada 25 maja br. Sylwetkę największego z Żołnierzy Niezłomnych przypomina nam Szymon Szczęsny. Jak wskazuje autor, rtm. Pilecki uznany przez brytyjskiego historyka Michaela Foota  za jedną z sześciu najodważniejszych osób II wojny światowej, podwaliny swego niezłomnego charakteru wyniósł z domu rodzinnego, w którym mocno kultywowano wartości patriotyczne. O pracach nad raportem Witolda Pileckiego z 1945 r., omówionym w książce Ochotnik do Auschwitz. Witold Pilecki 1901-1948, opowiada jej autor, historyk i wybitny znawca postaci rotmistrza, Adam Cyra. Kulisy sensacyjnego wydostania się Pileckiego z obozu Auschwitz do Bochni i Wiśnicza opisują natomiast Halina Mucha z bocheńskiego „Civitas Christiana” i Stanisław Kobiela ze Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej.

W tematykę numeru doskonale wpisuje się relacja z ogólnopolskiej konferencji historycznej, która odbyła się 21 marca w Toruniu, pod hasłem: „Polskie drogi do niepodległości”. Okazuje się, że z odzyskanej przez Polskę w 1918 roku niepodległości nie cieszył się nikt, poza Polakami. Jak przekonywał Tomasz Nakielski, przewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, w słowie otwierającym konferencję: „Refleksja historyczna jest bardzo ważna, kieruje nas ku patriotyzmowi jutra”. Dla „Civitas Christiana” wykładnikiem rozmowy o ojczyźnie jest katolicka nauka społeczna, której krzewienie jest naszym szczególnym zadaniem. Nieocenione są w tym posłannictwie wskazania Sługi Bożego Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego, który także dziś zdaje się wołać: „Trzeba zerwać z manią obrzydzania naszych dziejów i dowcipkowania z tragicznych niekiedy przeżyć narodu (…). Nie lękajmy się Najmilsi, że zejdziemy na manowce szowinizmu i błędnego nacjonalizmu. Nigdy nam to nie groziło. Zawsze wykazywaliśmy gotowość do poświęcania siebie za wolność ludów”.

Zapraszam do wspólnej refleksji i życzę dobrej lektury!

Marcin Kluczyński