24 sierpnia w auli Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu odbyło się seminarium z okazji ustanowionego przez ONZ z inicjatywy polskiej dyplomacji Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie, który był obchodzony 22 sierpnia. Partnerem wspierającym wydarzenie było Katolickie Stowarzyszenie “Civitas Christiana”.

Seminarium zostało otwarte przez rektora WSKSiM w Toruniu o. dr Zdzisława Klafkę CssR- wydaje się, że trzecie tysiąclecie to już czas, kiedy człowiek jest na tyle mądry i nauczył się, że wszyscy chcemy żyć w pokoju oraz zrozumieliśmy ile korzyści z tego wynika. Ale okazuje się, że to nieprawda. Wciąż nie uczymy się z historii tragedii krzywdy zadanej drugiemu człowiekowi. (…) Tylko w ubiegłym roku zostało zamordowanych ok 4 tys. chrześcijan i zniszczono blisko 1800 kościołów, co obrazuje skalę problemu, który trzeba nagłaśniać – powiedział.

Głos zabrał również Zastępca Dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ Andrzej Fąfara – wystawa oraz debata dotyczą bardzo ważnego zagadnienia prześladowań religijnych i etnicznych we współczesnym świecie. To zjawisko często przemilczane jest jednak obecne w wielu zakątkach świata. Czas ku temu aby poruszyć ten temat nie jest przypadkowy, ponieważ dwa dni temu – 22 sierpnia, obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie, którego inicjatorem uchwalenia przez ONZ była Polska wspierana przez grupę państw – przypomniał.

W trakcie seminarium doszło do uroczystego odsłonięcia wystawy “Nasze milczenie jest naszym wstydem. Prześladowania religijne i etniczne we współczesnym świecie”, którą stworzyli członkowie Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu. Inauguracja wystawy związana była z przyjęciem przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 28 maja 2019 r. rezolucji ustanawiającej 22 sierpnia Międzynarodowym Dniem Upamiętniającym Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie. Z tą inicjatywą wyszła Polska, a w opracowaniu jej tekstu współuczestniczyła międzyregionalna grupa państw, w której skład weszły: Brazylia, Egipt, Irak, Jordania, Kanada, Nigeria, Pakistan oraz Stany Zjednoczone. Ekspozycja na ośmiu planszach prezentuje prześladowania mniejszości religijnych i etnicznych m.in. w Azji (Irak, Syria, Sri Lanca) i Afryce (Nigeria). W najbliższym czasie planowana jest jej prezentacja w różnych ośrodkach edukacyjno-kulturalnych.

Kolejnym elementem spotkania był wykład koordynatora Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu dr Jana Wiśniewskiego pt. “Prześladowania religijne we współczesnym świecie: Bliski Wschód, Azja Centralna, Afryka (zarys problematyki)“. W pierwszej części zostały przedstawione XX-wieczne przykłady ludobójstwa – Ormian w Turcji w latach 1915-1917, Wielkiego Głodu na Ukrainie czy Holokaustu Żydów w czasie II wojny światowej. Następnie prelegent omówił wydarzenia bezpośrednio związane z kolejnymi planszami wystawy – m.in. prześladowania chrześcijan i jazydów w Syrii i Iraku oraz mniejszości muzułmańskiej w Birmie.

– Koncentrując się na zamachach terrorystycznych w Europie, zapominamy, że prawdziwe ludobójstwo i represje mają miejsce poza granicami naszego kontynentu. Na Bliskim Wschodzie Państwo Islamskie doprowadziło w Iraku do zmniejszenia się liczby chrześcijan z 2 mln osób do 250 tys., natomiast Jazydów z 600-400 tys. do 60 tys. – podkreślił dr Wiśniewski.

Następnie w problematykę prześladowań religijnych na przykładzie Hiszpanii zagłębili się uczestnicy debaty: ks. prof. dr hab. Piotr Roszak (UMK/Uniwersytet Nawarry w Pampelunie), mgr Jan Wółkowski (UMK) oraz Maria Garcia (Obserwatorium Wolności Religijnej w Madrycie). Maria Garcia przedstawiła wyniki kilkuletniej działalności swojej organizacji w Hiszpanii, gdzie od kilku lat obserwuje się coraz więcej agresywnych zachowań skierowanych głównie przeciwko chrześcijanom. Wśród aktów agresji wyróżnione zostały m.in. przemoc fizyczna, profanacja miejsc kultu, podważanie miejsca religii w przestrzeni publicznej oraz obrażanie i publiczne naśmiewanie się z wiary. Wśród przeciwników katolicyzmu ponownie popularnością cieszą się hasła z okresów wojny domowej w Hiszpanii z lat 1936-1939, np. “najbardziej oświeca Kościół, który płonie“. Na podstawie badań podjętych przez toruński wydział teologiczny we współpracy z ministerstwem sprawiedliwości ks. prof. Roszak zdefiniował pojęcie christianofobii, będącej procesem rozpoczynającym się od uprzedzeń, prowadzi do dyskryminacji, a finalnie może kończyć się prześladowaniami. Wobec zaangażowania świata nauki w analizowaniu przykładów islamofobii, zasugerował podjęcie interdyscyplinarnych badań mających określić skalę problemu dyskryminacji chrześcijan we współczesnym świecie.

W spotkaniu oprócz członków i sympatyków Stowarzyszenia uczestniczyli zaproszeni goście: dr Agnieszka Brzezińska – Dyrektor Ośrodka Chopinowskiego w Szaflarni, członkowie Caritas diecezji toruńskiej, zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety, studenci Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej oraz uczniowie odbywający warsztaty w ramach letnich zajęć organizowanych przez Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Toruniu.

Szymon Szczęsny (fot.)