Wielkopolscy samorządowcy już od kilku już lat starają się w swych małych ojczyznach utrwalać pamięć o świętym Janie Pawle II i ożywiać jego nauczanie. Czynią to w ramach „Forum Samorządowych Inicjatyw Papieskich”. Każdego roku, począwszy od 2009, odbywa się ono w tych miastach województwa i archidiecezji, które w różny sposób uhonorowały Papieża na swoim terenie. W tym roku wolę odbycia takiego spotkania, wyraził samorząd Środy Wielkopolskiej; burmistrz miasta Wojciech Ziętkowski oraz Rada Miejska.

Pomysłodawcą i współorganizatorem „Forum”, jest nasze Stowarzyszenie a konkretnie jego Oddział Okręgowy w Poznaniu. Głównym celem tego przedsięwzięcia jest podtrzymywanie w samorządach żywej pamięci o Papieżu Polaku, jako głosicielu uniwersalnych prawd i obrońcy wartości chrześcijańskich. Wyrazem takiej postawy było kiedyś nadawanie Janowi Pawłowi tytułu honorowego obywatela wielu miejscowości, a dziś wznoszenie pomników, nie zawsze niestety artystycznie udanych, nazywanie ulic, placów, szkół i innym obiektów użyteczności publicznej jego imieniem.  Należy przyklasnąć temu, że kiedyś wielkopolscy samorządowcy zechcieli podjąć takie inicjatywy. Miały one zapewne na celu pogłębianie zaangażowania społeczno – religijnego w lokalnych społecznościach, a dziś poprzez udział w „Forum” przedstawicieli tych samorządów, wymianę doświadczeń i wzajemne inspirowanie. A wszystko jak się wydaje, służyć ma integracji własnych środowisk lokalnych wokół postaci Jana Pawła i ukazania go, jako wzorzec takich wartości i postaw, które mogą być pomocne w kształtowaniu etosu wspólnotowego, służyć wzmacnianiu tożsamości kulturowej i społecznej własnych środowisk.

Przypomnienie samorządom oraz kierownictwu istniejących na konkretnym terenie obiektów noszących zaszczytne imię Jana Pawła II, o szczególnym rodzaju odpowiedzialności, wynikającej z tego ich wyróżnienia, to jeden z rezultatów, jaki się zakłada dla „Forum” i jakiego się od niego oczekuje. W przypadku papieskiego patronatu nad placówkami oświatowymi, zakłada się dodatkowo, że uczuli to kierownictwo tych placówek na problem szczególnej odpowiedzialności za budowanie właściwej formacji etycznej i dobre wychowanie. Że będzie to miało odzwierciedlenie w procesie dydaktycznym i wychowawczym, poprzez ukazywanie osoby Jana Pawła II, jako autorytetu wyznaczającego kierunek rozwoju osobowego młodych ludzi, opartego na trwałych wartościach chrześcijańskich i ogólnoludzkich.

Ksiądz Arcybiskup Stanisław Gądecki – Metropolita Poznański, a dziś także przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, uczestnicząc w ubiegłym roku w „Forum”, które miało miejsce w Obornikach, powiedział, że „to dzięki takim działaniom umacnia się i pogłębia pamięć o Janie Pawle II, jego pojmowaniu i realizacji człowieczeństwa. Chrześcijańska zaś pamięć obejmuje Boga, historię zbawienia, Ojczyznę, dzieła ludzkie i konkretnego człowieka i oznacza otwieranie się na łaski Boże, szukanie prawdy i duchowej mocy. Czyniąc to, samorządowcy stają się strażnikami chrześcijańskiej pamięci, której trwanie jest fundamentem kultury polskiej, opartej na wartościach chrześcijańskich”.

 Tegoroczne „Forum Samorządowych Inicjatyw Papieskich” w Środzie Wielkopolskiej.  Miało szczególne niejako znaczenie z racji niedawnej kanonizacji Jana Pawła II. Dlatego to ważne samorządowe wydarzenie, zgodnie z usilnym pragnieniem tamtejszego samorządu miejskiego, połączono z parafialną uroczystością wprowadzenia relikwii świętego Jana Pawła II do średzkiej kolegiaty. Rozpoczęły się akurat wakacje, stąd sam termin dla odbycia „Forum”, 30 czerwca, nie był może z pewnych względów najszczęśliwszy, ale chciano – jak powiedział proboszcz średzkiej kolegiaty – ks. kan. Janusz Śmigiel, by wprowadzenie relikwii św. Jana Pawła II odbyło się dokładnie w 46 rocznicę nawiedzenia tej świątyni przez kardynała Karola Wojtyłę, w związku z obchodami Tysiąclecia Chrztu Polski. Kardynał odprawił tam wtedy Mszę świętą, o czym przypomina dziś tablica przed głównym wejściem do świątyni.

Ojciec Święty Franciszek tuż po kanonizacji Jana Pawła, ogłosił go Papieżem Rodzin. Uczynił to – jak się wydaje na wyrażoną jeszcze za życia jego sugestię.  Dlatego też średzki samorząd miejski, dla którego sprawy rodziny zdają się leżeć szczególnie na sercu, na hasło „Forum” wybrał jeden z ważnych cytatów świętego Jana Pawła II na temat rodziny: „Rodzina Bogiem silna, staje się siłą człowieka i całego narodu”.

Dziś polska rodzina często deleguje mówiąc eufemistycznie, obowiązki wychowawcze na szkołę i różne organizacje, stawiając pod znakiem zapytania akceptację Jana Pawłowej koncepcji rodziny i jej podstawowej funkcji wychowawczej. Jego wizja teologiczno – filozoficzna i wizja literacka służenia rodzinie, dojrzewała  w nim bardzo wcześnie, bo już w czasach jego posługi kapłańskiej a później biskupiej, zyskując szczególny wyraz w jego działalności potem już na Stolicy Piotrowej. W całej historii Kościoła to właśnie Jan Paweł II najobszerniej wypowiadał się na temat małżeństwa i rodziny, ukazując ich wielkie znaczenie dla życia religijnego i społecznego. Z jednej strony ukazywał on instytucję małżeństwa i rodziny, jako drogę do świętości, a z drugiej okazywał ogromną troskę o rodzinę, uznając ją za początek i podstawę życia indywidualnego i społecznego człowieka, wpisując ją w kategorię dobra wspólnego ludzkości.

Część konferencyjną „Forum” rozpoczął wykład księdza profesora Pawła Bortkiewicza z Wydziału Teologicznego UAM. W swoim wykładzie: „ Rodzina wspólnotą życia, miłości i wychowania człowieka w nauczaniu św. Jana Pawła II”, wskazał on na podstawowe dziś zadania rodziny: to tworzenie wspólnoty osób, jako bezinteresownego daru z siebie i wspólnoty służącej życiu z zachowaniem moralnego porządku, gdzie w jednym i drugim przypadku konieczna jest miłość i duch ofiary. Rodzina – jak powiedział, to także szkoła bogatszego człowieczeństwa i kolebka personalizacji i humanizacji społecznej. Do ważnych zadań osób odpowiedzialnych za kształtowanie porządku społecznego, należy zdaniem mówcy zaliczyć troskę o rodzinę, przed niszczącymi ją treściami, rozpowszechnianymi dziś przez media. Zwrócił też uwagę na zadania samorządów w zakresie przejawiania troski o rodziny wielodzietne z równoczesnym poszanowaniem „zasady pomocniczości”.

Z kolei Jacek Sapa z „Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny” w Warszawie, którego zadaniem jest podejmowanie i wspieranie wszelkich inicjatyw społecznych na rzecz ochrony życia i rodziny, dokonał prezentacji „Dekalogu Samorządowca Przyjaznego Rodzinie”, dziesięciopunktowego zobowiązania się konkretnego samorządu do działania na rzecz rodziny. Stwierdzenie prelegenta, że jeśli prowadzona jest gdzieś polityka pro rodzinna, to są to na pewno samorządy, spotkało się z wyraźną aprobatą uczestników.

Po przerwie, rozpoczęła się debata samorządowców. Kilkuminutowe prezentacje podejmowanych działań przez samorządy w Wielkopolsce i nie tylko, pokazały jak wiele samorządów realizuje programy pomocowe dla rodzin na swoim terenie. Bywają różne formy tej pomocy. O takich, które mają charakter edukacyjno – wychowawczy, mówił np. starosta wołomiński – Piotr Uściński w swoim wystąpieniu „Szkoła przyjazna rodzinie”. Jak powiedział, ich wołomińska inicjatywa „szkoły bez seksualizacji, szkoły bez gender”, wzbudziła zainteresowanie wielu innych szkół, które zdążyły już podpisać stosowną w tym względzie deklarację. Nie ma niestety wśród nich żadnej szkoły z terenu Wielkopolski.

Mówiąc o formach samorządowej pomocy rodzinie, dość powszechne staje się dziś wprowadzenie „Karty Dużej Rodziny”, uprawniającej do ulg, zniżek i zwolnień z opłat za korzystanie z wybranych usług oraz przy zakupie towarów u sprzedawców, którzy na danym terenie przyłączyli się do programu. Podaje się, że obecnie w gminach i powiatach w całym kraju jest już ponad 200 takich kart.

W trakcie spotkania zaprezentowano m.in. zielonogórską kartę „ZGrana Rodzina”, która o tyle jest nietypowa w stosunku do innych, że otrzymać ją może rodzina nawet z jednym dzieckiem, a także rodzic samotnie wychowujący dziecko. Postanowiono tak, bo jak mówił przewodniczący Komisji ds. Rodziny Mariusz Marchewka – inicjator i koordynator projektu. Celem tego przedsięwzięcia jest nie tylko wsparcie materialne, ale także duchowe wzmocnienie i promocja rodziny, jako niezwykłej wartości. W podobnym duchu funkcjonuje „Toruńska Karta Dużej Rodziny”, której inicjatorem była Fundacja „Nadzieja dla Rodzin”. Tam dodatkowo uruchomiono specjalny portal internetowy, aby rodziny mogły się ze sobą kontaktować, wymieniać poglądy i dzielić się wzajemnymi doświadczeniami.

Jeśli chodzi jeszcze o edukacyjny i wychowawczy charakter pomocy rodzinie, warto wspomnieć tu także inicjatywę zaprezentowaną przez miejsko – gminny samorząd Murowanej Gośliny. Jest nią „Fundacja Edukacyjna im. Jana Pawła II”. Jej celem jest wspieranie edukacji zdolnej młodzieży, pochodzącej z rodzin wielodzietnych i niezamożnych z terenu gminy. Tylko w latach 2001 – 2011, Fundacja ta wsparła stypendiami przeszło siedemdziesięciu zdolnych młodych ludzi, którzy rozpoczęli studia.

Ze swoją „Kartą Rodziny Dużej”, zapoznała też Lidia Płatek przedstawicielka Urzędu Miejskiego w Poznaniu, oraz gospodarze, czyli samorząd średzki. Karta tych ostatnich ma iście wielkopolski tytuł, czy nazwę: „Wielgachna Famuła”. Famuła to po poznańsku – rodzina.

W czasie przeznaczonym na pytania i dyskusje, jako pierwszy zabrał głos ksiądz prałat Jan Stanisławski, kiedyś pracownik Kurii Metropolitalnej w Poznaniu, którego ze Środą łączy szczególny i uzasadniony jak mówił sentyment do tego miasta. Przypomniał, że rodzina zawsze była obecna w nauczaniu Jana Pawła II. Wskazał na liczne niebezpieczeństwa, które zagrażają dziś rodzinie a tym samym narodowi. Rodzina – mówił, tworzy społeczeństwo a społeczeństwo tworzy naród. Gdy więc niszczy się rodzinę, niszczy się naród…

Dyskutowali też i zadawali pytania inni uczestnicy konferencji – samorządowcy i członkowie Stowarzyszenia. I tak Kol. Zofia Grześkowiak z Oddziału Poznańskiego podzieliła się swoimi doświadczeniami z działalności na rzecz rodzin wielodzietnych. Zaś Ewelina Goździewicz z oddziału gnieźnieńskiego krytycznie oceniała „Ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny”, jaką wprowadziło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Ta karta w jej odczuciu nie ma odniesienia do problemów rodzin powyżej 3 – 4 dzieci. Minimalne zniżki w ramach ogólnopolskiej Karty do jednych z najdroższych sklepów marki „Vistula”, delikatesów „Alma”, czy na wypoczynek w Centralnych Ośrodkach Sportu, gdzie doba pobytu przekracza możliwości finansowe dużych rodzin, nijak się ma do rzeczywistości. Ta wypowiedź, jak i inne wypowiadane w podobnym tonie dowodziły, że szansą mogą jedynie być karty realizowane na poziomie samorządów.

Karol Irmler – przewodniczący Oddziału Okręgowego Stowarzyszenia w Poznaniu, który tę konferencję prowadził, wyraził na zakończenie pogląd, że takie spotkania dowodzą, iż nie wystarczą już dziś same pomniki Jana Pawła II. Obecnie, jak nigdy może dotąd, istnieje potrzeba podejmowania konkretnych przedsięwzięć, stymulowanych papieskim nauczaniem; takich, o których mówili tu samorządowcy.  Wielkopolskie „Forum” zaś jest tą dobrą okazją do zaprezentowania ich oraz do wymiany doświadczeń w tym zakresie.

Obecny na tej części samorządowego spotkania kol. Romuald Gumienniak – sekretarz Rady Głównej Stowarzyszenia, dziękując organizatorom, w tym kolegom z Oddziału Okręgowego w Poznaniu, nie omieszkał podkreślić dużej wagi i znaczenia całego przedsięwzięcia.

Ukoronowaniem niejako tego dnia była uroczysta Msza święta wieczorna, pod przewodnictwem Księdza Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, Metropolity Poznańskiego, oraz wprowadzenie wspomnianych już tu relikwii świętego Jana Pawła II do Kolegiaty pw. Wniebowzięcia NMP. W skierowanej do zgromadzonych w świątyni homilii, Arcybiskup wskazał na znaczenie miłości, jako tej, która daje siłę do podążania drogami świętości. Była to jakby odpowiedź na stawiane przez niektórych ludzi pytanie o źródło świętości Jana Pawła.

„Pytanie o źródło świętości, to pytanie o miłość” – powiedział Ksiądz Arcybiskup.

Późnym wieczorem mieszkańcy i nieliczni już goście „Forum” mieli jeszcze okazję   uczestniczyć w spektaklu słowno – muzycznym „Kazania Świętokrzyskie” według pomysłu Marcina Majewskiego i Jana Tarnawskiego z muzyką Józefa Skrzeka.

Włodzimierz J. Chrzanowski/kw