Za nami kolejne spotkania z cyklu „Widzieć – oceniać – działać. Katolicka nauka społeczna w teorii i praktyce”. Zaproszeni prelegenci kwestie związane z KNS oraz wydanym przez Instytut Wydawniczy PAX Słownikiem katolickiej nauki społecznej prezentowali tym razem w Gnieźnie (21 lutego 2025) oraz w Kaliszu (27 lutego 2025).

Nasi prelegenci, ks. dr Tomasz Głuszak (Gniezno) oraz ks. kan. Paweł Guździoł (Kalisz), wprowadzili słuchaczy w podstawowe pojęcia i zagadnienia związane z katolicką nauką społeczną. Zgromadzeni mieli okazję dowiedzieć się o początkach KNS-u jako odrębnej dziedziny badań teologicznych, która swoje źródła ma w dokumencie Rerum novarum papieża Leona XIII, wydanym 15 maja 1891 roku. Papież Leon XIII po raz pierwszy w całościowy sposób pochylił się nad zagadnieniami dotykającymi ówczesne społeczeństwa i poświęcił temu encyklikę. Poza Rerum novarum księża przedstawili publikacje kolejnych papieży, którzy podejmowali kwestie społeczne w swoim nauczaniu. Silnie podkreślili, że katolicką naukę społeczną można nazwać „społeczną ewangelią”, a to z dwóch powodów. Po pierwsze Ewangelia jest głównym źródłem, z którego ta nauka czerpie. Po drugie KNS jest Dobrą Nowiną, którą przekładamy na język społecznych problemów. Następnie przewodniczący Zarządu Oddziału Okręgowego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Poznaniu – Karol Irmler – podjął się odpowiedzi na pytanie, dlaczego warto zajmować się katolicką nauką społeczną. Komentując ważną społeczną encyklikę Quadragesimo anno papieża Piusa XI, zauważył, że: „Od samego początku konfrontowała się ona [katolicka nauka społeczna] z rzeczywistością społeczną i gospodarczą tamtych czasów. Dlatego warto się nią zajmować, bo nie jest ona jedynie teorią, ale wchodzi głęboko w ten wir życia społecznego, gospodarczego, politycznego, dokonując moralnej oceny tego, co dzieje się wokół nas”. Dokonał porównania KNS do busoli, która poza wyznaczaniem kierunków „dostrzega, namierza zagadnienia, problemy społeczne, gospodarcze i polityczne, poddając je ocenie moralnej”.

Kolejno głos zabrali Maciej Szepietowski – dyrektor Instytutu Wydawniczego PAX oraz Marian Rybicki z „Civitas Christiana”, którzy zaprezentowali Słownik katolickiej nauki społecznej. Maciej Szepietowski przedstawił również genezę wydania tej publikacji. Przypomniał, że poprzednie takie dzieło, poświęcone obszernie całości nauczania społecznego, zostało wydane blisko 30 lat temu. Zatem Instytut podjął się zadania zaproszenia do współpracy naukowców z wielu ośrodków akademickich w Polsce i opracowania na nowo licznych haseł, gdyż część na przestrzeni tylu lat się zdezaktualizowała, pojawiły się także nowe problemy, na które patrzymy dziś z innej perspektywy. Marian Rybicki, prezentując słownik, rzucił wyzwanie słuchaczom, by spróbowali tak jak on przeczytać go od deski do deski. Na dowód pokazał swój egzemplarz, wypełniony licznymi notatkami i fiszkami. Przytoczył także anegdotę dotyczącą KNS, która wywołała uśmiechy na twarzach słuchaczy. „Na pytanie profesora „Czym jest KNS?”, pewien student odpowiedział po dłuższej chwili milczenia, że katolicka nauka społeczna to jest nic nowego. Zdumiony profesor, także po chwili milczenia, przyznał studentowi rację, bo to wszystko można znaleźć w Ewangelii”.

Na obu konferencjach, po wystąpieniach prelegentów, zgromadzeni słuchacze wzięli udział w dyskusjach i wymianie myśli na temat katolickiej nauki społecznej.

Serdeczne podziękowania kierujemy do gospodarzy miejsc – Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna oraz Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Kaliskiej – w których gościliśmy oraz patronom medialnym za wsparcie w promocji naszych konferencji.

/ab