W dniach 8-10 lutego w Tąpadłach, u podnóża Ślęży, odbył się kolejny Międzyokręgowy Ośrodek Formacji Katolicko-Społecznej Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiania”, w którym udział wzięli członkowie stowarzyszenia z Dolnego i Górnego Śląska, a także goście ze Szczecina

W piątkowy wieczór, element otwierający oficjalny program Ośrodka, stanowiła wspólna wieczerza członków „Civitas”, podczas której przedstawiony został intensywny, acz interesujący plan dalszego pobytu. Po kolacji, zgodnie z programem, przeprowadzona została dyskusja nad obecnością katolickiego punktu widzenia w przestrzeni mediów i kultury masowej, oraz możliwością poprawy stanu rzeczy w tym względzie. Chociaż wnioski dotyczące oceny obecnej sytuacji nie przestawiały się nazbyt optymistycznie – obecną rzeczywistość medialną uznawano za wysoce niedogodną, krzywdzącą, a często wręcz otwarcie atakującą Kościół katolicki i jego wartości – dostrzegano jednak możliwość przejawiania skutecznej inicjatywy, oczywiście przy użyciu odpowiednich środków. Jednym z przykładów, który wymieniono w toku dyskusji, był film „Cristiada” (reż. Dean Wright), opowiadający o walce meksykańskiego, antykatolickiego rządu ze swoimi katolickimi poddanymi (wydarzenia miały miejsce w latach 20′ XX wieku). Film ów uznano za wyjątkowo udaną próbę połączenia katolickiego, uniwersalistycznego przesłania z profesjonalną, atrakcyjną dla „masowego” odbiorcy, formą przekazu. I tutaj jednak wskazywano na trudności związane z charakterem współczesnej rzeczywistości – mimo iż ekranizacja tej fascynującej historii stoi niewątpliwie na najwyższym poziomie, zarówno jeśli chodzi o wątki fabularne, jak i o grę aktorską, to jego dystrybucja ma miejsce przede wszystkim w „drugim obiegu”, nie zyskując sobie miejsca w przekazie mainstreamowym.

Program kolejnego dnia pobytu obfitował w dużą ilość interesujących wydarzeń. Na rozpoczętą Jutrznią sobotę, zaplanowano m.in. chyba najciekawszy punkt programu – dyskusję zatytułowaną: „Obecność „Civitas Christiana” na Ziemiach Zachodnich jako zadanie organizacyjnej”. Nad zagadnieniem debatowali pp. Paweł Majewicz (reprezentujący Szczecin), Piotr Sutowicz (Wrocław) oraz Maciej Szepietowski (Katowice). W pierwszej turze moderowanej debaty, dyskutanci przedstawiali po kolei charakter i specyficzne uwarunkowania dla pracy formacyjnej w swoich okręgach. Unaoczniło to wszystkim odmienne realia pracy w każdym z nich – z silnym, ale osamotnionym w ramach swojego okręgu Szczecinem, Wrocławiem, który jest podmiotem dominującym i niejako „wysysającym” potencjał demograficzny i intelektualny z bardziej peryferyjnych rejonów Dolnego Śląska, czy Okręgiem Opolskim, który  jednoczy ośrodki i rejony o odmiennym charakterze jak Częstochowa, Opolszczyzna czy tzw. Górny Śląsk. Ważnym zagadnieniem, które rozpatrywano w toku dyskusji, były rozważania nad zasadnością traktowania „ziem zachodnich” jako pewnego specyficznego, odmiennego od innych ziem polskich, podmiotu na płaszczyźnie geograficznej, społecznej czy kulturalnej. Dostrzeżono, że chociażby w aspekcie geograficznym „ziemie zachodnie” łączy zlewnia Odry, kwestia być może współcześnie nieco niedoceniana, po głębszym zastanowieniu trudno jednak odrzucić istotny przecież wpływ czynnika geograficznego na kształtowanie wspólnotowości symbolicznej danego regionu. Zwracano także uwagę na nie doprowadzoną do końca (mimo już pięćdziesięciu lat przynależności tych terenów do państwa polskiego) akcję unifikacyjną „ziem zachodnich” z ziemiami centralnej i południowej Polski, co widoczne jest chyba przede wszystkim na płaszczyźnie infrastrukturalnej.

W kontekście realizowania idei Międzyokręgowych Ośrodków Formacyjnych, debatujący mocno podkreślali potrzebę zacieśnienia współpracy między poszczególnymi okręgami Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”; wyrażono nawet opinię, że jeszcze do niedawna, spoglądając z zewnątrz, można było odnieść wrażenie, że Stowarzyszenie jest luźną federacją lokalnych struktur, które jedynie z rzadka podejmują ze sobą współpracę. Wobec tego postulowano zacieśnienie więzi i wzmożenie współpracy okręgów czy nawet poszczególnych oddziałów, szczególnie tych, które są sobie najbliższe terytorialnie. Wydaje się, że idea formacji w kształcie Międzyokręgowych Ośrodków może być bardzo skutecznym elementem realizacji tych postulatów, szczególnie w aspekcie budowania zwyczajnych relacji międzyludzkich wśród członków „Civitasu” z różnych części kraju.

Warto dodać, że dyskusja wokół tematyki panelu toczyła się także jeszcze długo później w kuluarach.

Kolejnym interesującym punktem programu okazał się być wykład ks. dr Krzysztofa Moszumańskiego, Asystenta Stowarzyszenia na terenie Diecezji Świdnickiej, pt: „Dekalog w działalności społecznej”. Referat niewątpliwie posiadał istotną funkcję uświadamiającą, nauczając o kwestiach, które często wydają się oczywiste na płaszczyźnie teoretycznej, natomiast bywają zapominane jeżeli chodzi o praktykę konkretnej działalności. Szanowny prelegent odnosił się w swojej wypowiedzi do kolejnych z Dziesięciu Przykazań, nakreślając ich społeczny wymiar, kontekst rozumienia praw Dekalogu szerszy, niźli tylko ten, odnoszący się do intymnych, osobistych relacji między człowiekiem a Bogiem oraz człowiekiem i bliźnim. Jego przesłanie to imperatyw ciągłej pamięci o tym, że katolik nie jest katolikiem jedynie w sferze prywatnej, ale w działaności publicznej, społecznej, jego zobowiązania wobec bożych nakazów winny być równie silne.

Wszyscy biorący udział w Ośrodku Formacyjnym mieli okazję uczestniczyć także w Mszy świętej, celebrowanej przez prelegenta. Nabożeństwo sprawowane było w pięknym kościele, w parafii p.w. św. Michała Archanioła w Wirach. Po powrocie do   wspólnej wieczerzy odprawione zostały Nieszpory.

Ostatnim oficjalnym punktem wieczoru była prezentacja multimedialna i referat Karola Wilka, zatytułowany: „Jak walczyć z manipulacjami medialnymi?”. Prelegent, posługując się ponad 50 slajdami, a także sporą ilością fragmentów filmów, wskazywał środki dokonywania medialnych manipulacji, przykłady ich najskrajniejszych przejawów oraz usiłował wyjaśnić, jak można bronić się przed manipulacją i podejmować próby skutecznego przeciwdziałania. Budzącymi największe wzbudzenie przykładami przekłamań, które zostały omówione i udokumentowane odpowiednimi filmami i cytatami, były doniesienia lewicowo-liberalnej prasy i telewizji dotyczące kwestii zabijania dzieci nienarodzonych, informowania o Marszach za Życiem, a także telewizyjne relacje z ostatniego Marszu Niepodległości i tego co naprawdę wydarzyło się 11 listopada w Warszawie. Ci z uczestników Ośrodka, którzy mieli okazję brać udział w manifestacji w Święto Niepodległości,  opowiadali o swoich przeżyciach, ci zaś, którzy swoją wiedzę o tych wydarzeniach czerpali z mainstreamowych mediów, przyznawali, że obraz marszu przekazywany przez telewizję różnił się znacząco od tego, o którym opowiadają im wiarygodni świadkowie.

W Niedzielę, po wspólnym śniadaniu, nastąpiło podsumowanie przebiegu Ośrodka Formacyjnego w Tąpadłach oraz jego zakończenie. Dyskusje, które na nim prowadzono – i te oficjalnie ujęte w programie, i te, które miały charakter bardziej kuluarowy –  ujawniły wiele ciekawych zagadnień i problemów, które z pewnością winny być rozwijane. Szczególnie najistotniejszy chyba punkt weekendu na Dolnym Śląsku – debata o Stowarzyszeniu na Ziemiach Zachodnich –  stał się okazją do wyrażenia spostrzeżeń i opinii, które stać się powinny ważnym elementem dyskusji o „Civitas Christiana”, jego przyszłości i roli jaką może (i winno) odgrywać w dziele kształtowania społecznej świadomości w duchu nauczania Kościoła Katolickiego.

Mikołaj Kamiński