11 marca we wrocławskim oddziale Stowarzyszenia „Civitas Christiana” odbył się wernisaż wystawy poświęconej żołnierzom niezłomnym. Wystawa przygotowana została przez Danutę Skrabę i Irenę Klubę w 1988 r., i była asumptem do przełamania zmowy milczenia wokół pochówków na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. Archiwalną ekspozycję, wzbogaconą o nowe plansze, oglądać można w siedzibie Stowarzyszenia przy ul. Kuźniczej 11-13 (sala klubowa, 1. piętro).

Historię powstania wystawy opowiedziała podczas wernisażu red. Maria Woś, która od połowy lat 80. zajmowała się tematyką Żołnierzy Niezłomnych. Wspomniała m.in. o coraz bardziej upowszechnianej wiedzy historycznej na temat spraw, o których oficjalnie się milczało: żołnierzy niepodległościowego podziemia, zamęczonych, zabitych we wrocławskich więzieniach, grzebanych nocami na Cmentarzu Osobowickim – w taki sposób, by zbesztać i zatrzeć pamięć tych ludziach.

Wystawa została po raz pierwszy zaprezentowana 11 listopada 1988 r., w siedemdziesiątą rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, w Galerii Muzeum Archidiecezjalnego „Na Ostrowie”, w podziemiach kościoła św. Marcina. Projekt wystawy przygotował Andrzej Żarnowiecki z Towarzystwa Środowisk Twórczych we Wrocławiu. Z relacji red. M. Woś wynika, że bardzo dotknęła ona przybyłe osoby. Jak wspomina ” Ludzie przychodzili, płakali… Po raz pierwszy czytali takie teksty, jak relacje z przesłuchań, listy pisane przez skazanych do najbliższych. Bywało, że ktoś odnalazł nazwisko swojego brata, ojca i wybiegał ze łzami na zewnątrz…”. Wystawa była wielkim wydarzeniem. Podróżowała potem po wielu miastach Polski, była także zagranicą, dotarła nawet do Nowego Jorku. Ostatnio, wystawa była pokazywana jesienią ubiegłego roku w Domu Edyty Stein.

Archiwalna wystawa poświęcona Żołnierzom Niezłomnym lat 1945-1956 „Zmarli zobowiązują żyjących” dostępna jest w siedzibie Stowarzyszenia w dni powszednie od 9.00 do 15.00, a w poniedziałki również popołudniami do godz. 19

Łukasz Burzyński

Poniżej można zapoznać się z nagraniem video z wystawy dzięki uprzejmości Radia Logos: