Nowosądecki Oddział Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” po raz kolejny przygotował dużą niespodziankę swoim członkom i sympatykom. Tym razem został zaproszony wyjątkowy gość ks. Ireneusz Stolarczyk, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (Wydział Teologiczny, Sekcja w Tarnowie), który podczas swojego wykładu w dniu 10 marca 2018 r. przedstawił w sposób niezwykle interesujący bardzo aktualny temat, pt.: „Wprowadzenie w zagadnienia Katolickiej Nauki Społecznej”.

„Miłość chrześcijańska prowadzi do odkrywania, proponowania  i angażowania się w projekty kulturalne i społeczne, do rzeczywistej aktywności skłaniającej wszystkich, którym leży na sercu los człowieka, by ofiarowali swój wkład w jego poprawę”. – fragm. z Wprowadzenia do Kompendium Nauki Społecznej Kościoła.

„Pójdźcie, błogosławieni…”

Po przywitaniu przez Aleksandrę Ślusarek, przewodnicząca Oddziału i wspólnej modlitwie, ksiądz profesor niespodziewanie rozpoczął swoje wystąpienie ewangelicznymi słowami Chrystusa, m.in: „Pójdźcie, błogosławieni u Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane dla was od założenia świata! Bo byłem głodny, a daliście Mi jeść; byłem spragniony, a daliście Mi pić; byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; byłem nagi, a przyodzialiście Mnie; byłem chory, a odwiedziliście Mnie; byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie (…). Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25,34-36,40). Słowa te stanowiły myśl przewodnią tego bardzo pouczającego spotkania.

Katolicka Nauka Społeczna, czyli nauczanie Kościoła katolickiego w sprawach odnoszących się do zbiorowych problemów społeczności, ale też całej ludzkości. Powstanie nauki społecznej Kościoła jest związane z encykliką Leona XIII „Rerum novarum”, która była odpowiedzią na zachodzące w XIX wieku przemiany społeczno-polityczne. Nazwa ta pierwszy raz użyta została w encyklice „Quadragesimo anno” papieża Piusa XI z 1931 r. Papież Jan Paweł II opublikował swoje trzy wielkie encykliki – Laborem  exercens, Sollicitudo rei socialis i Centesimus annus, które stanowią w tej dziedzinie znaczący etap myśli katolickiej. Fundamentalną zasadą nauczania jest świętość ludzkiego życia oraz nienaruszalność godności istoty ludzkiej. Każdy człowiek, stworzony na obraz i podobieństwo Boga, posiada przyrodzoną godność, która musi być szanowana. Z tego powodu Katolicka Nauka Społeczna sprzeciwia się wszelkim ideologiom, wynaturzeniom społecznym i różnym formom dyskryminacji.

Kościół katolicki naucza, iż człowiek jest istotą społeczną, a rodzina jest pierwszą i podstawową jednostką społeczną. Rodziny razem tworzą wspólnotę, a wspólnoty tworzą państwo. Kościół popiera własność prywatną. Jednak prawo to nie jest bezwzględnie obowiązujące. Społeczeństwo musi dążyć do sprawiedliwości ekonomicznej, a gospodarka musi służyć ludziom, nie na odwrót. Ksiądz profesor podkreślił, że wielu katolików nie rozumie, że Nauka Społeczna Kościoła jest istotnym elementem wiary katolickiej. Trzeba abyśmy najpierw sami ją poznali i przekazywali ją innym. Z wygłoszonego wykładu można było już samodzielnie wyprowadzić dziesięć zasad, na których opiera się Nauka Społeczna Kościoła:

1. Godność osoby ludzkiej. “Każdy człowiek jest stworzony na obraz Boga i odkupiony przez Jezusa Chrystusa, i dlatego jest bezcenny i godny szacunku, jako członek rodziny ludzkiej”. Ta zasada jest fundamentem katolickiej nauki społecznej.
2. Szacunek dla życia ludzkiego. “Każdy człowiek, od chwili poczęcia do naturalnej śmierci, ma wrodzoną godność i prawo do życia zgodnego z tą godnością”. Życie ludzkie na każdym etapie rozwoju zasługuje na ochronę i szacunek.
3. Zasada Społeczna. “Osoba ludzka jest nie tylko święta, ale także ma charakter społeczny. Godność człowieka wpływa bezpośrednio na zdolność do wzrastania we wspólnocie”. Zasadniczą komórką społeczeństwa jest rodzina, która musi być zawsze chroniona i nigdy nie podważana.
4. Uczestnictwo. “Ludzie mają prawo i obowiązek uczestniczenia w życiu społecznym, szukając razem dobra wspólnego”. Zasada ta odnosi się zwłaszcza do warunków związanych z pracą, która jest czymś więcej niż sposobem zarabiania na życie, jest formą stałego uczestnictwa w Bożym stwarzaniu.
5. Ochrona ubogich i słabych. „Wierzymy, że możemy dotknąć Chrystusa, kiedy dotykamy potrzebujących”. Kościół naucza, że będziemy sądzeni według tego, co robimy lub nie robimy dla głodnych, spragnionych, chorych, bezdomnych, więźniów.
6. Solidarność. “Katolicka nauka społeczna głosi, że jesteśmy odpowiedzialni za naszych braci i sióstr, gdziekolwiek żyją”. Miłość bliźniego ma również wymiar globalny w współczesnym świecie.
7. Służebność. “Tradycja katolicka przekonuje, że możemy okazać szacunek Stwórcy przez służebność stworzeniu”. Mamy moralną odpowiedzialność za ochronę środowiska, za pola uprawne, łąki, lasy, powietrze, wodę, itd.
8. Pomocniczość. Łączy się z “odpowiedzialnością i ograniczeniami zarządu, a także rolą dobrowolnych stowarzyszeń”. Zasada pomocniczości wyznacza granice zarządu w ten sposób, aby wyższy poziom organizacji nie wykonywał zadań, które mogą być dobrze wykonane na niższym poziomie organizacji.
9. Równość wszystkich ludzi. “Równość wszystkich osób pochodzi z ich podstawowej godności”. Różnice w podziale talentów są częścią Bożego planu, ale społeczne i kulturalne dyskryminacje w zakresie praw podstawowych nie są zgodne z wolą Boga.
10. Dobro wspólne. “Przez Dobro wspólne rozumie się ogół warunków społecznych, które pozwalają ludziom w pełni realizować swój ludzki potencjał i godność”. Szczególnie dotyczy to: szacunku dla osoby i rodziny, rozwoju społecznego i ekonomicznego, utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa.

Z dyskusji, która odbyła się po wykładzie wybrzmiała opinia, że praktyka polityczna w dzisiejszych społeczeństwach jest czynnikiem podziału i rozłamu. Jest to stan bardzo odległy od zasadniczego znaczenia polityki. Ksiądz profesor podkreślił, że Miłość chrześcijańska nie może być elementem podziału, nie może prowadzić do zamętu, do waśni i przeciwstawienia jednych drugim. Zaznaczył, że należy pamiętać, że nie każdy postęp służy rozwojowi człowieka i społeczeństwa. Natomiast obecność chrześcijańska winna być obecnością jednoczącą i budującą.

Adam Śledź

mak