Marta Karpińska: Już od siedmiu lat obchodzimy w Kościele Dzień modlitwy i solidarności z Osobami Skrzywdzonymi wykorzystaniem seksualnym. Jak Ksiądz Rzecznik ocenia dotychczasowe postępowanie w kierunku uzdrowienia zranień osób skrzywdzonych, a także całej kościelnej wspólnoty w Polsce oraz plany działania na przyszłość?

o. dr hab. Leszek Gęsiak SJ: Jesteśmy jako Kościół wciąż w drodze, jednak z pewnością pokonaliśmy już niemały jej dystans. Myślę, że coraz bardziej chcemy tworzyć wspólnotę ze zranionymi, towarzyszyć im i pomagać w zdrowieniu. Dzień modlitwy i solidarności z Osobami Skrzywdzonymi jest z pewnością jednym z ważnych elementów, ale solidarność ta jest potrzebna każdego dnia. Jest to przede wszystkim praca delegatów i delegatek ds. ochrony w diecezjach i zakonach, posługa sióstr i duszpasterzy osób skrzywdzonych. Konkretne wsparcie i pomoc niesie powołana przez Konferencję Episkopatu Polski w 2019 roku Fundacja Świętego Józefa, która tylko w ubiegłym roku przekazała blisko 3,8 mln zł na bezpośrednią pomoc osobom skrzywdzonym i pomoc pośrednią przez wsparcie projektów i osób, które działają na poziomie lokalnym na rzecz skrzywdzonych i prewencji. 

Potrzebne są bowiem wszelkie działania, które służą temu, by taka krzywda się po prostu nie wydarzyła. Niezmiernie ważna jest tu działalność Centrum Ochrony Dziecka, które jako pierwsze w Polsce rozpoczęło podyplomowe studia z profilaktyki wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży, opracowuje materiały edukacyjne i programy prewencyjne. Regularne działania na rzecz prewencji podejmuje też Fundacja Świętego Józefa. W ostatnim czasie powstały m.in. scenariusze katechez z elementami prewencji wykorzystania seksualnego czy bezpłatny kurs online „Safeguarding” we współpracy z ukraińskim Centrum Godności Dziecka.

Wracając do pomocy osobom skrzywdzonym, ważnym krokiem naprzód w tym wzajemnym zrozumieniu było spotkanie biskupów z przedstawicielami osób skrzywdzonych. Odbyło się ono na Jasnej Górze 19 listopada 2024 roku. Wcześniej Rada Stała KEP odpowiedziała na list otwarty osób skrzywdzonych i zaproponowała, by odbyło się w tym czasie, gdy biskupi przeżywali swoje doroczne rekolekcje i uczestniczyli w Zebraniu Plenarnym. Było to bardzo ważne, braterskie i pełne otwartości spotkanie.

Najbliższa przyszłość to na pewno dalsze prace nad powołaniem niezależnej kościelnej komisji ekspertów do zbadania zjawiska wykorzystania seksualnego w Kościele w Polsce. Na najbliższym Zebraniu Plenarnym biskupi podejmą dyskusję nad projektem dokumentu o zadaniach komisji i zakresie jej działania. Ponadto trwają też prace nad nowelizacją „Wytycznych KEP”.

Myślę, że najważniejsze jest to, by nieść pomoc osobom skrzywdzonym, starać się iść naprzód razem i nie poddawać się na tej drodze, mimo pojawiających się trudności.

Tekst pochodzi z kwartalnika "Civitas Christiana" nr 2/2025

/mdk