To tutaj doszło do konfrontacji i pokonania przez proroka Eliasza 450 kapłanów Baala. Od tysiącleci uważana jest przez przedstawicieli różnych religii za górę świętą, a od zarania eremityzmu chrześcijańskiego za miejsce szczególnie związane z Maryją. Mowa o Górze Karmel.

Jej nazwa po hebrajsku – Har HaKarmel – oznacza „winnicę Pana”. Odnosi się ona zarówno do urodzajności okolicy, jak i do jej piękna. W Starym Testamencie uważano to miejsce za równe pięknu Boga. Rzeczywiście jest niezwykle urodziwe. Pasmo górskie Karmel, szerokie na 5-8 km, o wysokości od 240 do 500 m, wyrasta nagle na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Tereny obfitują w roślinność, a ze zbocza góry jak na dłoni widać morze wraz z portem i zabudowaniami Hajfy.

Arabowie nazywają ją Dżebel Mar Elias – Górą Świętego Eliasza. Niegdyś mieszkali tu prorocy, od czasów bizantyjskich – pustelnicy, których z czasem zaczęto nazywać karmelitami. Mieli oni szczególną cześć do Najświętszej Maryi Panny. Eremici opuścili to miejsce w VII wieku w konsekwencji najazdu muzułmanów. Powrócili na Karmel w XII wieku, a w XVII zbudowano tu klasztor. Obecnie jest to sanktuarium karmelitów bosych – Stella Maris (Gwiazda Morza). Obok niego wznosi się latarnia morska Stella Maris. Kościół zbudowano w kształcie równoramiennego krzyża greckiego, posiada on piękną kopułę. Naprzeciwko wejścia, pod prezbiterium, znajduje się podparta kolumnami grota poświęcona Eliaszowi. Widnieje nad nią napis po łacinie:

W tej grocie przez pewien czas mieszkał wielki przywódca i ojciec proroków – Eliasz Tesbita.

Na ołtarzu stoi XIX-wieczna, drewniana figura przedstawiająca Eliasza, dłuta słynnego rzeźbiarza z Genui, Genoese Caraventy. Nad grotą znajduje się wykonana z cedru libańskiego figura Matki Bożej Szkaplerznej, także autorstwa genueńskiego mistrza. Matka Boża siedzi na tronie, trzymając Dzieciątko Jezus na kolanach. W prawej ręce dzierży berło, a na nim ma zawieszony szkaplerz. Tak jak niegdyś obłoczek, wypatrzony z tej góry przez sługę Eliasza, był zapowiedzią deszczu i końca suszy, tak Maryja jest biblijnym obłokiem, przynoszącym deszcz łask.

Kościół swój wystrój datuje na początek XX wieku. Wnętrze kopuły ozdobione jest scenami z życia proroka Eliasza oraz Najświętszej Maryi Panny. Jedna ze scen pokazuje wjazd Eliasza do nieba w ognistym rydwanie. Inna – odwiedziny, jakie zgodnie z podaniem złożyła w tym miejscu Maryja, mieszkająca w pobliskim Nazarecie. W kościele znajdziemy też wizerunki karmelitańskich świętych, w tym Szymona Stocka otrzymującego szkaplerz – znak miłości Maryi do wiernych i zarazem znak oddania się Jej.

Najświętsza Maryja Panna ukazała się św. Szymonowi w nocy z 15 na 16 lipca 1251 roku. Podała mu brązowy szkaplerz, mówiąc:

Przyjmij, synu najmilszy, Szkaplerz twego Zakonu jako znak mojego braterstwa, przywilej dla Ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania.

W XIV wieku Matka Boża ukazała się papieżowi Janowi XXII i poleciła jego szczególnej opiece „Jej Zakon Karmelitański”. Obiecała łaski dla przynależących dla Zakonu oraz należących do Bractwa Szkaplerznego, którzy zachowują cnotę czystości wg. swojego stanu i modlą się za Kościół święty. Wtedy też nadała „przywilej sobotni”:

Ja, ich Matka, w pierwszą sobotę po ich śmierci, wyzwolę ich z czyśćca i zawiodę na górę życia wiecznego.

Szkaplerz został zaliczony przez Stolicę Apostolską do sakramentaliów i jest, obok Różańca, jednym z podstawowych nabożeństw maryjnych.

Przy pisaniu tekstu korzystałam z książki „Śladami Jezusa Chrystusa. Pielgrzymka do Ziemi Świętej. Notatki od przewodnika” autorstwa ks. Ryszarda Kempiaka SDB.

/mdk