„Polska na poważnie” to tytuł najnowszej książki prof. Jana Żaryna, której  prezentacja odbyła się 21 listopada w Domu Pielgrzyma „Amicus” przy kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. W spotkaniu, oprócz autora, uczestniczyli Marek Jurek, prezes Prawicy Rzeczypospolitej, dr Paweł Skibiński, dyrektor Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego oraz Adam Chmielecki, wydawca. – To książka o Polsce powojennej napisana tak, jak wielcy historycy XIX wieku pisali o tamtych czasach, pisana z perspektywy niepodległości Polski o niepodległości Polski – powiedział Marek Jurek. Dodał, że publikacja napisana jest tak, jak należy pisać historię – o ludziach nieszablonowych, których nie można zamknąć w schematach. – W książce historia bliskich autora wiąże się z historią narodową. To historia o walce o niepodległość – podkreślił były marszałek sejmu. Jego zdaniem nasze czasy wymagają wielkiej syntezy ideowej, której źródeł należy szukać w historii naszego narodu.

Historyk odważny

Zdaniem Pawła Skibińskiego, książka prof. Żaryna pisana jest o rzeczach poważnych, z głębi duszy. – Historia jest tam historią ludzi, którzy żyli, czuli, działali i których działanie podlega ocenie moralnej – powiedział Skibiński. Dodał, że Jan Żaryn jest odważnym historykiem, który nie boi się podejmować ważnych problemów, także z perspektywy swojej wiary. – Jest katolikiem i to widać. Z miłością pisze o Kościele i jego trudnościach. Po Janie Pawle II Żaryn twórczo kontynuuje tę wrażliwość – podkreślił Skibiński.

„Książka to moje przeżycie historii”

Sam autor powiedział, że jego celem jest włączenie czytelnika w myślenie o przeszłości patrząc na dokonania własnej rodziny. – Historia narodowa jest tak ze mną zespolona, że nie mogę pisać o tym, czego sam nie przeżywam. Książka to moje przeżycie historii – podkreślił prof. Żaryn. W publikacji jest sporo tekstów dotyczących Prymasa Stefana Wyszyńskiego. – Chciałbym być tak wolnym, jak kard. Stefan Wyszyński – powiedział autor. Zauważył, że „jesteśmy przede wszystkim skazani na wolność”, co zawdzięczamy polskiej szlachcie. – Naród polski ma składać się z jednostek, które same dokonują wyboru co do swojej przyszłości – powiedział prof. Żaryn. Odniósł się także do zawartego w książce terminu „sierpniówka” – dekretu z 31 sierpnia 1944 r., na podstawie którego skazywano wielu polskich patriotów, oskarżając ich o kolaborację z Niemcami i mordowanie Żydów. – Proszę sobie wyobrazić, że w 2013 r. te akta zostały potraktowane jako bardzo wiarygodne źródła do oceny polskiego podziemia czasów II wojny światowej. To temat, który wymaga od naukowców poważnej pracy. Jak to źródło rozbroić, bo nie wiadomo co w nim jest prawdą, a co kłamstwem. Wiele osób przyznawało się do zbrodni, których nie popełnili, w obawie o własne życie – powiedział prof. Żaryn.

Autor jest profesorem historii, wykładowcą Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej, redaktorem naczelnym „wSieci Historii”, członkiem Rady Programowej Ruchu Społecznego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, prezesem Stowarzyszenia Polska Jest Najważniejsza, członkiem  Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów, przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika Narodowych Sił Zbrojnych w Warszawie, przewodniczącym Kapituły Nagrody im. Jacka Maziarskiego.

Najbardziej osobista książka

W tej najbardziej osobistej z jego książek znajdziemy odpowiedzi na m.in. pytania: Jak wyglądał sojusz Kościoła z „Solidarnością”? Dlaczego polscy katolicy ratowali Żydów? Jakie były drogi polskich prymasów? Czy Polska to pole niczyje? Jak działała „czerwona dyplomacja” wokół Stolicy Apostolskiej? Czy polityka historyczna jest potrzebna? Dowiemy się także, jak dzisiejszy profesor skłonił całą szkołę do udziału w pielgrzymce Jana Pawła II do Polski lub jak jeździł autostopem po Europie. W rozdziale „Pamiętam więc jestem” Jan Żaryn wspomina przyjaciół i bliskich współpracowników, łącząc „wielką historię” z doświadczeniem osobistym. To książka niezwykle aktualna, zawierająca m.in. pośmiertną ocenę polityki Tadeusza Mazowieckiego.

Na kartach „Polski na poważnie” znajdziemy zarówno analizę polityki historycznej, jaką prowadzić powinna Polska jako nowoczesne i silne, ale zakorzenione w swej tradycji państwo, jak i sylwetki niezłomnych, najczęściej zapomnianych patriotów – działaczy społecznych, polityków, kapłanów, „Żołnierzy Wyklętych”.

Łukasz Krzysztofka