Milionowe nakłady „Rycerza”, które wychodziły z przedwojennej „zagrody Niepokalanej”, mylnie kojarzone są tylko z „Rycerzem Niepokalanej”. Była to przecież łączna „Rycerzy”, czyli „Rycerz Niepokalanej”, „Mały Rycerzyk Niepokalanej” oraz „Rycerzyk Niepokalanej”.

W maju 1933 roku ukazał się młodszy braciszek „Rycerza” – „Rycerzyk Niepokalanej”, który za cel wziął sobie zbrojenie młodocianych serc do walki z grzechem i wszelkim złem oraz umacnianie w nich miłości do Niepokalanej Hetmanki. Tej pracy Maryja raczyła błogosławić. W ciągu jednego roku nakład „Rycerzyka” wzrósł do ponad 60 tysięcy egzemplarzy, a w maju 1936 roku wynosił już 126 tysięcy.

W czasach Maksymiliana

Taką oto zachętę do prenumeraty nowego pisma zamieszono w „Rycerzu Niepokalanej”: „I jakżeż to, «Rycerzu», zdołasz sprowadzić wszystkich do stóp Niepokalanej Pani? Wszak za ciche Twe wołanie, za słaby Twój głos, by dotarł i przeniknął serce każde! A zapał Twój młodzieńczy też nie zdoła powiedzieć do duszy każdemu, przekonać go. Więc Maryja Niepokalana śle ci pomoc. W sukurs ci idzie «Rycerzyk Niepokalanej», który Młodzieży drogiej serca ma dla Maryi zdobywać i dusze młodociane pasować na Jej rycerstwo i do boju świętego zapalać, do boju ze złem, chcącemu się wedrzeć do niewinnych serc. Dawno już marzyliśmy o tem, dawno chcieliśmy nawiązać nici serdeczne z Młodzieżą i dać jej w rękę coś odpowiadającego jej pragnieniom zbożnym. Lecz Niepokalana dopiero teraz uznała za stosowne, by ukazał się «Rycerzyk». A Jej Wola jest świętą i z Wolą Bożą najściślej złączoną! Cóż to więc będzie «Rycerzyk Niepokalanej»? Będzie to pisemko dla młodzieży (...), w którem Młodzież obojga płci znajdzie krótkie artykuliki, nowelki, wiersze, opowiadania, rzeczy ciekawe z Polski i ze świata, a także kącik na pogawędki z Czytelnikami i odpowiedzi na ich pytania. (...). A celem jego – to zbrojenie młodzieńczych serc do walki z wszelkim brudem i złem przez zaciąganie ich pod sztandar Maryi Niepokalanej i ożywianie serdecznego ku Niej nabożeństwa”.

Ta zachęta nie straciła nic ze swej aktualności, gdyż dzieła Boże nigdy się nie starzeją. Podobne inspiracje pojawiały się w kolejnych numerach „Rycerza” – jako starszego brata. Gdyż w tym dziele nie chodziło przecież o liczby czy statystyki, ale o jeden wspólny dla MI cel: zapalić serca młodych miłością do Niepokalanej i uczyć, jak Ją naśladować.

Wróćmy jednak do początku. Pierwsze wzmianki o takim zamyśle pojawiają się już w 1930 roku. Jednak do zrealizowania tego działa potrzebnych było kilka kolejnych lat, gdyż pierwszy numer „Rycerzyka Niepokalanej” ukazał się dopiero w 1933 roku. Było to – można by rzec – młodsze „dziecko” o. Maksymiliana. Długo też Święty zastanawiał się nad tytułem. I tak w liście do o. Floriana Koziury w 1932 roku pisał: „Proszę tak tęgo Niepokalanej mnie polecać, bo się boję, nie pełnić dostatecznie, com powinien, i boję się, bym Jej zbytnio nie bruździł. Czy trafniejszy będzie tytuł «Młody Rycerz», czy «Rycerzyk»?”. Dziś, po wielu perypetiach, jest to „Rycerz Młodych” – wierzymy, że tak chciała sama Niepokalana. Ekspansję „Rycerzyka Niepokalanej” przerwała wojna.

Powojenne perturbacje

Po wojnie rycerskie pisma nie mogły się ukazywać. Jednak wraz ze zmianami, jakie dokonywały się w naszym kraju, głównie dzięki rekolekcjom MI dla młodzieży powstawały grupy młodzieżowe MI. Pojawiła się potrzeba, by z rozsianymi po całej Polsce młodymi animatorami utrzymywać kontakt częstszy niż tylko raz w roku podczas rekolekcji. W ten sposób z inicjatywy br. Piotra Lenarta – wówczas kleryka z franciszkańskiego seminarium duchownego w Krakowie – powstało pismo dla animatorów MI, które z czasem otrzymało tytuł „Czekam…”, a następnie przez wiele lat było drukowane w Niepokalanowie. Ciekawa zbieżność z historią „Rycerza”. O. Maksymilian także najpierw wydawał pismo w Krakowie, a później przeniósł je do Niepokalanowa. On też musiał przejść wiele „doświadczeń”, ale takie są drogi Boże. Warto zaznaczyć, że o. Piotr M. Lenart nieprzerwanie był związany z młodzieżowym pismem, zapraszał ludzi młodych do współpracy i tworzenia pisma. I to oni w większości są autorami tekstów czy szaty graficznej. Pod koniec 2006 roku zastanawiano się nad zmianą tytułu pisma, by ostatecznie – w nawiązaniu do myśli św. Maksymiliana i młodzieżowego działu w „Rycerzu Niepokalanej” – wybrać tytuł „Rycerz Młodych”.

Artykuły skupiały się głównie na osobie Matki Bożej oraz Rycerstwie Niepokalanej. Pismo promowało wzorce i postawy, które pomagały młodym wzrastać w wierze i mężnym jej wyznawaniu. Zamieszczane były także liczne przykłady cudownego działania Matki Bożej. „Dziś nadal pismo promuje piękne i szlachetne wartości, często ukazane na przykładzie życia świętych młodych ludzi” – tak mówi o nim jego redaktor o. Piotr M. Lenart. I dodaje: „Czyni to w prostych słowach i po cichu, bez rozgłosu, aby to Ta, której własnością jest pismo, Niepokalana, działała, a nie ludzkie zabiegi marketingowe czy inne. Dzięki temu mamy pewność, że to nie my, ale Ona, Maryja, działa przez swoje pismo”.

Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć o miesięczniku dla dzieci, który od 1938 roku wychodził pod nazwą „Mały Rycerzyk Niepokalanej”, a w 2019 roku zmienił tytuł na „Rycerzyk Niepokalanej”. Tak dziś o miesięczniku mówi s. Julia Koczot, redaktor pisma: „Od samego początku, kiedy powołał je do istnienia św. Maksymilian, miało założenie formacji dzieci w duchu katolickim ze szczególną uwagą poświęconą maryjności. Również dzisiaj głównym celem redakcji przy tworzeniu tego czasopisma jest napełnianie serc najmłodszych miłością do Matki Bożej i zachęcanie ich do oddawania się w Jej opiekę przez wstępowanie do Rycerstwa Niepokalanej. Dzisiaj trafia on do szerokiego grona dzieci w różnym wieku; dzięki zróżnicowanej tematyce każdy może znaleźć coś dla siebie”.

Młodsi bracia „Rycerza Niepokalanej” – „Rycerzyk Niepokalanej” i „Rycerz Młodych” – mimo wielu zawirowań historycznych nadal pociągają innych do Matki Niebieskiej. Można je z łatwością zamówić przez stronę internetową wydawnictwa ojców franciszkanów w Niepokalanowie.

s. Teresa Michałek ze Zgromadzenia Sióstr Mniejszych Maryi Niepokalanej (maksymilianka)

Materiał z kwartalnika "Civitas Christiana" nr 3 | lipiec - wrzesień 2022  

/em