Nauczanie Jana Pawła II ma wiele do zaoferowania. Co do tego nie ma wątpliwości chyba nikt. Z tego założenia wyszli również pomysłodawcy cyklu wykładów pt. „Jan Paweł II zapomniany?”. Mimo iż w ramach tego cyklu odbyło się już siedem spotkań, to nie brakuje tematów do poznawania, a doświadczenie mówców czy sposób prezentowania tez zawartych w myślach papieża Polaka dostarczały wciąż nowych perspektyw na odkrywanie jego nauczania.

Jan Paweł II wobec kultu Bożego Miłosierdzia

Podczas piątego spotkania z cyklu „Jan Paweł II zapomniany?” dr Ewa Czaczkowska, pisarka, publicystka, historyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, przedstawiła zgromadzonym wykład pt. „Jak Karol Wojtyła przekonał Kościół do kultu Miłosierdzia Bożego”. Choć Jan Paweł II postrzegany jest przez pryzmat swojej maryjności, to jest też człowiekiem kultu Bożego Miłosierdzia. Tak jak sam wyznał podczas pierwszej wyprawy z Rzymu po nieudanym zamachu na jego życie:

Od samego początku mojej posługi Piotrowej w Rzymie uważałem, że głoszenie tego orędzia [Miłosierdzia Bożego – red.] to moje szczególne zadanie. Wyznaczyła mi je Opatrzność Boża w dzisiejszej sytuacji człowieka, Kościoła i świata. Rzec by można, że to właśnie ta sytuacja wyznaczyła mi to orędzie jako moje zadanie przed Bogiem.

Na spotkaniu dr Ewa Czaczkowska nie tyle skupiła się na tym, jak Jan Paweł II promował kult Miłosierdzia Bożego za czasów swojego pontyfikatu, ale przede wszystkim zapoznała słuchaczy z tym, co zadziało się w tej kwestii, gdy Karol Wojtyła nie był jeszcze papieżem. Przedstawiona została droga, jaką Kościół musiał przejść, aby objawienia skromnej siostry zakonnej z Wilna ujrzały światło dzienne oraz zostały oficjalnie zaaprobowane przez Kościół katolicki. A że droga momentami była wyboista, co dr Ewa Czaczkowska udowodniła w swoim wykładzie, to Karol Wojtyła, później Jan Paweł II, odegrał w niej dużą rolę, co potwierdził Benedykt XVI, nazywając swojego poprzednika apostołem Bożego Miłosierdzia.

Jan Paweł II o kobiecie i kobiecości

Na szóstym spotkaniu z cyklu „Jan Paweł II zapomniany?” absolwentka studiów teologicznych na Franciscan University of Steubenville w USA oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dominikanka s. Małgorzata Lekan OP, przedstawiła wykład pt. „Nadszedł czas! Wizja kobiecości według Jana Pawła II a praktyka posługi kobietom dziś”. Punktem wyjścia wykładu był słowa z Orędzia dla kobiet Soboru Watykańskiego II „Nadeszła godzina, w której powołanie niewiasty realizuje się w pełni. Godzina, w której niewiasta swoim wpływem promienieje na społeczeństwo i uzyskuje władzę nigdy dotąd nie posiadaną. Dlatego też w chwili, kiedy ludzkość przeżywa tak głębokie przemiany, niewiasty przepojone duchem ewangelicznym mogą nieść wielką pomoc ludzkości, aby nie upadła”. Podczas spotkania s. Małgorzata Lekan przedstawiła początki kobiecego tematu w Kościele, zaczynając od rysu historycznego, wydarzeń i przemian, które działy się na świecie i w Kościele. Jak mówiła sama prelegentka, bez poznania kontekstu historycznego nie zrozumiemy geniuszu papieża Polaka. Po kolei omówiła poszczególne elementy składające się na wizję kobiecości według Jana Pawła II.

Papież podkreślał, jak ważna jest promocja osobowej godności kobiet. Wzywał, aby same kobiety czuły się zaangażowane i powołane do działania w pierwszej linii. Bo bierność, choć nigdy nie była do przyjęcia, to w dzisiejszym świecie staje się winą. Nie należy zapominać też o tym, że istnieje równość w sprawach ducha, którą potwierdza fakt, że zarówno kobieta, jak i mężczyzna zostali stworzeni na obraz i podobieństwo Boga. Z czego można też wywnioskować, że oboje są podatni w równej mierze na udzielenie się Bożej prawdy i miłości w Duchu Świętym.

Papież „wolności”

Podczas przedostatniego wykładu z cyklu „Jan Paweł II zapomniany?” prof. dr hab. Jarosław Kupczak, dominikanin z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, wygłosił wykład pt. „Wyzwolenie ludzkiej wolności”. Opierał się on na nauczaniu z encykliki Veritatis splendor z 1993 roku, w której omawiana jest metarefleksja dotycząca tego, jak dokonuje się etyczna ocena zachowania człowieka, oraz tego, jak chrześcijanin powinien dokonywać takiej oceny. Dużą część życia Karol Wojtyła, a później Jan Paweł II, spędził na refleksjach nad wolnością. Papież był przekonany, że w kulturze, w której żyjemy, coś jest nie tak z rozumieniem wolności. Krytykował ideę „wolności absolutnej”, czyli takie jej rozumienie, które odrywa wolność od natury, w jaką został wyposażony człowiek. Podczas spotkania słuchacze mieli możliwość poznania różnic między istotą a istnieniem, mogli się również dowiedzieć m.in. o tym, że istnienie jest proporcjonalne do natury. Przytoczone zostały przykłady na to, że istnieją rzeczy, których nie widzimy, oraz że niektóre rzeczy istnieją tylko w naszej głowie, jak np. wymyślone postacie z bajek. Natura jest wtórna wobec egzystencji człowieka. Ze stwierdzeniem, że to sam człowiek, a nie Stwórca, definiuje to, kim on jest, można się zgodzić do pewnego momentu, np. w kwestii ubioru. Jednak wielu współczesnych ludzi twierdzi, że nie ma czegoś takiego jak zdeterminowana wcześniej prawda o tym, kim jest człowiek. A przecież Stwórca sam decyduje, jak ma wyglądać stworzenie. Bycie stworzeniem oznacza, że Stwórca miał zamysł na swoje dzieło. A więc już od początku wolność stworzona jest wolnością ograniczoną. Nie my wymyśliliśmy siebie, wolność stworzona ogranicza wolność człowieka, a koronnym przykładem może być fakt, że ptaki potrafią latać, a my nie.

To tylko niektóre myśli poruszane w ramach spotkań z cyklu „Jan Paweł II zapomniany?”, z jakimi mogliśmy się zapoznać podczas wykładów. Zapraszamy na nasz kanał na YouTube – Civitas Christiana TV – gdzie znajdują się nagrania wszystkich wykładów.

 Tekst pochodzi z kwartalnika "Civitas Christiana" nr 3/2024

/ab