O idei i znaczeniu Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej opowiada Marcin Bąk – dziennikarz i propagator historii, w rozmowie z Martą Karpińską.

Skąd się wzięła idea Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej?

Wprowadzono je w 2004 roku, więc idea Święta Flagi jest bardzo młoda. Wydaje się, że wybór akurat 2 maja był spowodowany tym, że korzystnie było czymś wypełnić czas między dwoma święta, jednym świeckim 1 maja, a drugim pobożnym 3 maja. Nie zmienia to faktu, że sama flaga, barwy narodowe są ważne i dobrze, że ostatecznie znalazły swoje miejsce w kalendarium polskich świąt.

Jak stara jest polska flaga w tym kształcie, w jakim ją znamy?

Powstała w XIX wieku, chociaż rodziła się stopniowo, w pewnym procesie. To nie był jednorazowy akt, jak w przypadku Union Jacka – flagi brytyjskiej. Same barwy narodowe, srebro i czerwień, bo tak się w heraldyce określa biały i czerwony kolor, były „od zawsze”, są to barwy związane najpierw z orłem książęcym, potem królewskim. Znaczna część herbów szlachty polskiej jest oparta na tej samej kolorystyce. Polska flaga w formie pas czerwony na dole i pas srebrny, czyli biały, na górze, pojawia się w czasie Księstwa Warszawskiego. Ostatecznie zostaje przyjęta w trakcie powstania listopadowego uchwałą Sejmu Królestwa w 1831 roku i od tego momentu jest już oficjalną polską flagą, chociaż po powstaniu Polska jako państwo znika.

O jakich symbolach narodowych, poza flagą, powinniśmy pamiętać?

O herbie, który jest starszy niż flaga. Herb królewski, srebrny orzeł w czerwonym polu, później stał się herbem Polski jako państwa. Oczywiście trzeba tu wspomnieć o hymnie. Hymn też jest związany z symboliką narodową. Przy okazji święta flagi, i gdy rozmawiamy szerzej o barwach narodowych, warto pamiętać, że to nie są żadne płoche, czy błahe rzeczy, jak nas uczono, szczególnie w latach 90-tych, gdy panowała pedagogika wstydu. Najlepiej spojrzeć, z jaką niesamowitą rewerencją Amerykanie podchodzą do swojego gwiaździstego sztandaru. Warto też przypomnieć sobie jakim oburzeniem zareagowała strona lewicowo-liberalna, gdy parę lat temu ktoś na Marszu Niepodległości spalił flagę Unii Europejskiej. Używając ich retoryki można by powiedzieć, że to był „kawałek szmaty na kiju”. Ich oburzenie świadczy, że symbole mają swoją wagę i warto, żebyśmy o tym pamiętali.

Jak regulowana jest kwestia używania flagi?

Kształt flagi, jej wymiary, odcień barwy czerwonej oraz to gdzie, kiedy i w jakich okolicznościach można jej używać są regulowane przez odpowiednie przepisy. Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, zaktualizowana w 2004 (Ustawa z dnia 20 lutego 2004 roku o zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej) bardzo dokładnie wszystkie te kwestie opisuje. Warto żebyśmy do niej sięgnęli i mieli świadomość, jak prawo reguluje wygląd i używanie tego tak bardzo ważnego symbolu narodowego.

Kiedy Polacy powinni wywieszać swój narodowy sztandar?

Tak naprawdę możemy to robić zawsze. Tu ponowie przywołam Amerykanów, bo chociaż są to młodsi kuzyni nas Europejczyków, to wielu rzeczy możemy się od nich w tym temacie uczyć. Uważam, że Polacy powinni swoją flagę umieszczać w różnych miejscach, nie chować się z nią, nie wstydzić jej. Co zresztą się dzieje. Zdecydowanie więcej ludzi w ciągu ostatnich kilkunastu lat zaczęło się utożsamiać z symbolami narodowymi.

Czy wprowadzenie Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej w tym pomogło?

To święto było początkowo traktowane jako coś sztucznego, ale wydaje się, że z czasem zwykli ludzie, nie tylko urzędy i politycy, zaczęli je traktować jako coś normalnego i faktycznie, święto naszych barw narodowych pomogło w jeszcze większym utożsamieniu się naszych rodaków z flagą narodową.

Dziękuję za rozmowę.


/mdk