Z inicjatywy Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” i Wolsztyńskiego Stowarzyszenia Oświatowego, w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych gminy Wolsztyn, w tygodniu poprzedzającym „Narodowy Dzień Pamięci o Żołnierzach Wyklętych”, prezentowano film dokumentalny o sierżancie Józefie Franczaku ps.”Lalek”. Film pt. „Ostatni”, pozyskano z Biura Edukacji Publicznej poznańskiego IPN – u.

Józef Franczak, to ostatni partyzant podziemia niepodległościowego, który nie wierząc komunistom, nie skorzystał z ogłoszonej po wojnie przez władze amnestii i nie złożył broni. Walczył z jednostkami aparatu bezpieczeństwa aż do 21 października 1963 roku. Zginął w tym dniu podczas wymiany strzałów, osaczony przez funkcjonariuszy UB, w wyniku wcześniejszego zadenuncjonowania go przez bliskiego krewnego jego narzeczonej.

Oprawcy chcąc go pozbawić godności i honoru, obcięli mu już po śmierci głowę i pochowali w bezimiennej mogile, aby zatrzeć po nim wszelki ślad. Dopiero w 1983 roku udało się odnaleźć to miejsce i przenieść ciało do rodzinnego grobowca.

Na płycie nagrobnej tego niezłomnego żołnierza widnieje dziś napis następującej treści: „Poświęcił życie za wolność Ojczyzny, której nie doczekał”.

W 2008 roku decyzją ówczesnego prezydenta Lecha Kaczyńskiego, sierżant Józef Franczak „Lalek”, odznaczony został pośmiertnie „Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski”.

Włodzimierz Chrzanowski /kw