Święta Jadwiga Andegaweńska zapisała się w historii Polski jako pierwsza w dziejach kobieta, która została koronowana na króla Polski. Choć żyła jedynie 25 lat, to znacząco wpłynęła na sytuację geopolityczną i wewnętrzną Polski w końcu XIV wieku.

Monarchini wywodziła się z rodu Andegawenów pochodzącego z Węgier. Jej ojciec, Ludwik Węgierski objął władze w Polsce po śmierci swojego wujka Kazimierza Wielkiego w 1370 roku, który nie zostawił po sobie męskiego potomka. Matka – Elżbieta pochodziła z Bośni i była potomkinią bośniackiego bana (odpowiednik władcy w Bośni i Hercegowinie) Stefana II Kotromanicia.

Jadwiga Andegaweńska przyszła na świat w 1374 roku. Od pierwszych lat życia była starannie przygotowania do przejęcia tronu przez swoich rodziców oraz babkę – Elżbietę Łokietkównę (siostrę Kazimierza Wielkiego). Po rychłej śmierci Ludwika Węgierskiego w 1382 roku pojawił się kłopot, kto miał objąć koronę w Polsce. Król Polski przed śmiercią planował, aby Jadwiga objęła tron Węgier. Jednak plany pokrzyżowały decyzje polskiego rycerstwa, które uznało, że Królestwo Polskie potrzebuje samodzielnego władcy, a nie władcy krążącego między Krakowem a Budą. 16 października 1384 roku odbyła się w krakowskiej katedrze koronacja Jadwigi Andegaweńskiej na króla Polski. Kobieta – król Polski w dniu otrzymania korony miała ukończone 10 lat, choć to nie czyni jej najmłodszą osobą, która objęła władze w Polsce, gdyż kilka miesięcy do ukończenia 10 lat zabrakło w 1434 roku Władysławowi Warneńczykowi, gdy na jego głowę nałożono złotą koronę.

W związku z nieletnim wiekiem monarchini oraz napiętą sytuacją polityczną w Europie Środkowo-Wschodniej wywołaną dynamicznym rozwojem i podbojami Państwa Zakonu Krzyżackiego polskie elity wraz z matką Jadwigi – Elżbietą Andegaweńską podjęły starania, aby znaleźć odpowiedniego kandydata na męża. Doskonałym pretendentem był Wielki Książe Litewski – Władysław Jagiełło. Był on poganinem starszym od Jadwigi o ponad 20 lat i miał już za sobą przeprowadzoną wojnę z Zakonem Krzyżackim w 1379 roku. Na mocy zawartej w 1385 roku unii personalnej w Krewie miało dojść do chrystianizacji Litwy, ślubu księcia litewskiego z królową Jadwigą, wspólnego panowania władcy Polski i Litwy. Książe Władysław Jagiełło zobowiązał się do odzyskania Pomorza Gdańskiego na rzecz Rzeczypospolitej.

Choć tytuł króla Polski otrzymał Władysław Jagiełło tuż po ceremonii ślubnej w 1386 roku to silną władze nad Królestwem Polskim sprawowała królowa Jadwiga. Ówcześni kronikarze opisują ją jako mądrą i rozważną władczynie, charyzmatyczną, ale delikatna kobietę, dbająca o dobro swoich poddanych i rozwój kulturalny kraju. Królowa Jadwiga prowadziła politykę międzynarodową kierując się dyplomacją dzięki temu wyprzedzając swoją epokę. Warto zaznaczyć, że XIV wiek to okres w historii, gdzie konflikty międzynarodowe rozwiązywano zbrojnie z użyciem wojska, natomiast Królowa Jadwiga dzięki swoim wybitnym zdolnościom przyczyniła się w okresie swojego panowania do rozwiązania konfliktu między Władysławem Jagiełłą a księciem Witoldem i zawieszenia broni w konflikcie między Królestwem Polskim a Państwem Krzyżackim.

Królowa Jadwiga reaktywowała działalność Akademii Krakowskiej utworzonej w 1364 roku przez Kazimierza Wielkiego, a zawieszonej po jego śmierci. Fundowała liczne klasztory, szpitale i kościoły na terenie Polski m.in. klasztor benedyktynów na krakowskim Kleparzu. Prowadziła szeroką działalność filantropijną m.in. wspierając ubogich studentów. Utrzymywała bliskie stosunki ze Stolicą Apostolską, była osobą głęboko religijną i przyczyniła się do utworzenia przy Akademii Krakowskiej kierunku teologicznego.

23 czerwca 1399 roku królowa Jadwiga urodziła swoje pierwsze i jedyne dziecko – córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła trzy dni po narodzeniu. Monarchini w wyniku komplikacji poporodowych odeszła w opinii świętości 13 lipca 1399 roku w wieku 25 lat.

W XV wieku na wniosek prymasa Polski Wojciecha Jastrzębca podjęto starania o wyniesienie na ołtarze królową Jadwigę. Z powodu różnych okoliczności natury politycznej przez lata do beatyfikacji nie doszło do skutku. Dopiero po zakończeniu II wojny światowej odpowiednią dokumentacje przygotował kard. Adam Stefan Sapieha, który przesłał w 1950 roku materiały do Rzymu. W 1979 roku papież Jan Paweł II beatyfikował królową Jadwigę i w trakcie I pielgrzymki do Polski odprawił mszę beatyfikacyjną. Podczas kolejnej pielgrzymki do Polski w 1997 roku Papież-Polak dokonał uroczystej kanonizacji w trakcie mszy świętej sprawowanej na krakowskich Błoniach.

Święta Królowa Jadwiga patronuje studentom, politykom, matkom oraz teologom. Kanonizacja Królowej Jadwigi miała ogromne znaczenie, ponieważ do 1997 roku w panteonie królów Polski nie było monarchy, który został ogłoszony świętym. Ten gest dopełnił znaczenie silnego powiązania Korony Polskiej i Kościoła w historii naszego Narodu.

/em