Z okazji 70. rocznicy aresztowania przez Urząd Bezpieczeństwa 25 września 1953 roku Stefana Prymasa Wyszyńskiego, Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana – Centrum Myśli Prymasa Wyszyńskiego oraz Katedra Kościelnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego KUL zorganizowały 9 listopada 2023 r. konferencję „Prymas Niepodległy”. Jej celem było przybliżenie sytuacji, w jakiej znalazł się uwięziony Prymas i wskazanie, jak wykorzystał ten czas dla dobra Polski i Kościoła.

Konferencję poprzedziła Msza Święta w Kościele Akademickim, której przewodniczył ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz, prorektor KUL ds. administracji. Homilię wygłosił ks. dr Krzysztof Stola, asystent kościelny KS „Civitas Christiana”. Podczas Eucharystii wystawione zostały relikwie bł. Stefana Wyszyńskiego z Sanktuarium MB Królowej Pokoju w Stoczku Klasztornym.

Rozpoczynając konferencję ks. prof. Mirosław Sitarz, witając uczestników, wskazał na wciąż aktualną potrzebę propagowania nauczania Błogosławionego. Iwona Czarcińska z Instytutu Prymasowskiego mówiła o działaniach podjętych przez Instytut wobec uwięzienia jego Założyciela. Główną aktywnością była nieustająca modlitwa za kardynała Wyszyńskiego oraz szeroko rozumiana praca apostolska na rzecz Kościoła, a także czas pobytu Prymasa w Komańczy, kiedy można się z nim było spotykać osobiście, choć nie zawsze legalnie.

Bogdan Kędziora przybliżył okres uwięzienia Błogosławionego. Choć z perspektywy ludzkiej dotychczasowa strategia stosunków z władzami poniosła fiasko, to od strony Bożej, choć był to czas wielkiej próby, ale jednocześnie wzrostu duchowego. Prymas wyszedł zwycięsko z tego trudnego doświadczenia, dzięki powierzeniu się całkowicie Matce Bożej i Jezusowi. Miał też czas na opracowanie programu odnowy narodu polskiego.

W Panelu, prowadzonym przez Marcina Sułka („Civitas Christiana”), dał obraz pobytu Prymasa w trzech z czterech miejsc internowania oraz ich stan współczesny. W panelu wzięli udział: o. prof. dr hab. Andrzej Derdziuk OFMCap. z KUL (Rywałd), ks. proboszcz Wojciech Sokołowski MIC, kustosz Sanktuarium Matki Boskiej Królowej Pokoju (Stoczek Klasztorny) i s. Beata Dzido, przełożona klasztoru Sióstr Nazaretanek (Komańcza). Prelegenci podkreślali izolację od świata zewnętrznego, stałą kontrolę i obserwację – jawną oraz tajną – w trzech pierwszych miejscach pobytu. Najgorsze warunki panowały w Stoczku Klasztornym. Nadszarpnęły one znacznie zdrowie Prymasa. W Komańczy, gdzie warunki były znacznie lepsze, do końca nie zrezygnowano z obserwacji i podsłuchów.

Dr hab. Mieczysław Ryba, prof. KUL przybliżył taktykę walki z komunizmem Stefana Kardynała Wyszyńskiego, który doskonale odczytując zagrożenia, bronił Ewangelii i kultury narodowej, starając się ją oczyszczać z wszelkich fałszywych naleciałości. Dzięki temu Kościół w Polsce nie został podporządkowany władzom komunistycznym, a obchody tysiąclecia chrztu Polski stały się wielkim triumfem wspólnoty Kościoła katolickiego.

Prof. Mirosława Ołdakowska-Kufel wskazała na cierpienie i piękno w „Zapiskach więziennych” bł. Stefana Wyszyńskiego, podając przykłady różnych form literackich, jakimi posługiwał się Prymas. Prof. Alina Rynio mówiła o tym, w jaki sposób przeżywał on aresztowanie i odosobnienie. Dzięki całkowitemu zaufaniu woli Bożej, przyjmował wszystko ze spokojem i bez paniki, podobnie, jak wcześniejsze ciosy zadawane Kościołowi.

Organizatorzy konferencji planują udostępnienie w Internecie wszystkich wystąpień.

Ewa i Tomasz Kamińscy

/mdk