O tym, by stawać się znakiem odpowiedzialności za innych i prorokiem nadziei w czasach, kiedy kusi bez-nadzieja, była mowa podczas wielkopostnych rekolekcji dla członków Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Tegoroczne dni skupienia odbyły się 7-8 marca w Częstochowie. Przez czas duchowych ćwiczeń przeprowadził rekolektantów ks. dr hab. Miłosz Hołda. Uczestnicy rekolekcji wzięli też udział w Święcie Kobiet u Najpiękniejszej z Niewiast.

W rekolekcjach wzięli w nich udział przedstawiciele prawie wszystkich regionów w Polsce oraz najwyższe władze organizacji. Nasz tegoroczny rekolekcjonista to filozof i teolog, prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II oraz asystent oddziału Stowarzyszenia w Kielcach. Przewodnikami w wielkopostnej „drodze do Jerozolimy” ks. Hołda uczynił bł. kard. Stefana Wyszyńskiego, ks. prof. Józefa Tischnera, C. K. Norwida i o. Jean-Pierre de Caussade'a SJ.

Rekolekcje zatytułowane zostały „Nadzieja i odpowiedzialność”. Ks. Hołda podkreślił, że Rok Jubileuszowy poddał nam jako zadanie "nadzieję", a jednym z fundamentalnych sposobów, w jaki się nadzieja realizuje, jest właśnie odpowiedzialność.

Nasza nadzieja nie jest czymś nieokreślonym, nie jest nadzieją naiwną, ale jest ona bardzo konkretnie wcielona w ludzkie życie, w rzeczywistość ludzkiej egzystencji w wymiarze indywidualnym i społecznym – powiedział.

W wątkach medytacji nad nadzieją i odpowiedzialnością pojawiły się pytania: "W jaki sposób nadzieję karmić? W jaki sposób ma się wyrażać nasza odpowiedzialność za siebie, za drugiego człowieka, za świat, w którym Bóg nas postawił?" Wyjaśniając podjęty temat, rekolekcjonista zwrócił uwagę, że jest potrzeba, by „nadzieję ukonkretniać”.

Nadzieja dla nas jest sprawą fundamentalną, pragniemy jej, robimy wszystko, by jej nie stracić. Ale z drugiej strony zapominamy często, że nasza religia, że nasza wiara, jest wiarą związaną z tajemnicą Wcielenia Boga - Boży Syn przyszedł w ludzki świat, do konkretnych ludzkich spraw i On też brał odpowiedzialność za konkretne sprawy w swoim życiu. I jeżeli chcemy Jezusa naśladować, to także w odpowiedzialności za to, co nam jest powierzone: za naszą rodzinę, pracę, nasze uczestnictwo i życie w Kościele. W ten sposób nasza nadzieja będzie się karmić – wyjaśniał duchowny.

Zwrócił uwagę, że chrześcijanin nie może zamykać swojej nadziei tylko w horyzoncie doczesności, jego zadaniem jest samemu odkrywać i innym pokazywać horyzont nadziei nadprzyrodzonej. Za ks. Tischnerem przestrzegał przed „uziemianiem” nadziei, redukcją człowieka i nadziei tylko do ziemskich spraw.

Przypomniał, że właściwe odkrywanie płaszczyzn nadziei oraz odpowiedzialności wiąże się z odkryciem i przyjęciem w pierwszej kolejności zrozumienia pochodzenia człowieka, jego tożsamości i godności, a te wynikają z tego, że człowiek wyszedł z ręki Boga swego Stwórcy, jest powołany do współuczestnictwa w dziele zbawienia świata i jest wiązany z innymi wspólnotą człowieczeństwa.

Nie jest rzeczą możliwą wypełnić wspólne zadania rodziny, ułożyć współżycie w pracy zawodowej, w narodzie, w dziejowym bycie społecznym bez wzajemnej pomocy i miłości społecznej – wskazywał rekolekcjonista.

Człowiek, by mógł działać odpowiedzialnie, musi wiedzieć, kim jest i po co jest. Ks. Hołda zwrócił uwagę, że toczący się obecnie spór o właściwe pojmowanie człowieka, w którym bierze udział również Kościół, jest kluczowy. Ze złego pojmowania człowieka rodzi się zła polityka, relacje międzyludzkie i społeczne. Podkreślał, że odpowiedzialność to nie „nieznośny ciężar”, obowiązek, ale przywilej człowieka wynikający z jego godności dziecka Bożego, a więc też i Bożego współpracownika.

Rekolekcjonista wskazał też na wynaturzenia w dziedzinie pojmowania i przyjmowania odpowiedzialności, czyli dyspensowanie się od odpowiedzialności i branie na siebie zbyt wielkiej odpowiedzialności. Tu ważne jest rozpoznanie tzw. pola odpowiedzialności (określenie ks. J. Tischnera), czyli rozpoznanie „swojej miary tu i teraz”. Dotyczy to indywidualnie każdego człowieka, jak i danej wspólnoty. Zdaniem ks. Miłosza odpowiedzialność wiąże się także z rozpoznawaniem woli Bożej, czyli daniem Bogu odpowiedzi na to, co On w danej chwili, tu i teraz, chce ode mnie, bym czynił. Dla chrześcijanina pierwszą przestrzenią nadziei i odpowiedzialności jest codzienność, chwila obecna, swoisty „sakrament chwili”. To heroizm „dźwigania krzyży codziennych”.

Ks. Hołda przekonywał, że dziś potrzeba nam wszystkim wielkiej odpowiedzialności za nadzieję, pracy nad ludzką nadzieją, świadczenia o miłości Boga.

Chociaż jednemu człowiekowi dajcie świadectwo Prawdzie, powiedźcie o Bogu i Jego Kościele - zachęcał.

Rekolekcjonista zapraszał wszystkich do prorokowania o nadziei – słowami i czynami, zwłaszcza tam, gdzie ona zamiera, ludziom, którzy przeżywają dziś kryzys nadziei, w miejscach, gdzie jest ona zbyt „uziemiona” do materii, by ludziom dać ducha wolności, uskrzydlić do działania, do życia na miarę dziecka Bożego. Podkreślił, że „chrześcijaństwo to wydarzenie we wnętrzu ludzkiej nadziei”, a wielkim wyzwaniem stojącym dziś przed chrześcijanami jest najpierw staranie o własne serce uporządkowane według tej nadziei, którą przyniósł Chrystus, a potem pokazywanie chrześcijaństwa jako słowa o nadziei, orędzia nadziei nadprzyrodzonej.

Nadzieja nie może pozostać w świecie idei, lecz musi wcielać się w czyn – podkreślił ks. Hołda.

Część konferencyjna rekolekcji odbyła się w Wyższym Międzydiecezjalnym Seminarium Duchownym w Częstochowie. Jak podkreślił ks. Dariusz Wojtecki, asystent krajowy Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, te rekolekcje odbywają się „nie tylko w sercu naszej Ojczyzny, ale i naszego Stowarzyszenia”, bo w pobliżu Jasnej Góry, ale i pod samym wzrokiem Jasnogórskiej Królowej Polski. To na Jasnej Górze zanoszona była modlitwa różańcowa w Kaplicy Matki Bożej, uczestniczono we Mszy Świętej w Kaplicy Jana Pawła II i Apelu Jasnogórskim. Wyjątkowym akcentem było też zwiedzanie starej zabytkowej jasnogórskiej biblioteki, która na co dzień nie jest dostępna dla zwiedzających. Powstała w latach 30. XVIII wieku. Zgromadzono w niej ponad dziesięć tysięcy inkunabułów i starodruków. Wnętrze tej barokowej biblioteki uznawane jest za jedno z najpiękniejszych w Europie.

Organizatorem ogólnopolskich rekolekcji Katolickiego Stowarzyszenia "Civitas Christiana" był Instytut Kultury z jego dyrektorem Izabelą Tyras.

Święto Kobiet u Najpiękniejszej z Niewiast

Niejako zwieńczeniem rekolekcyjnych ćwiczeń duchowych było przeżywane na Jasnej Górze 8 marca XVIII Święto Kobiet u Najpiękniejszej z Niewiast. W roku ważnych historycznych rocznic, w tym tysiąclecia koronacji pierwszych królów Polski w Gnieźnie i 85. rocznicy rosyjskiej zbrodni w Katyniu, a także w roku wyborów prezydenta RP, spotkanie traktowało o wartościach patriotycznych i konieczności budowania dobra wspólnego. Jego mottem były słowa Prymasa Tysiąclecia:

Trzeba ożywić w każdym obywatelu potrzebę żywego związku ze swoim Narodem, z własnym państwem, z Kościołem.

Między innymi o tym, jak pracować, by służyć Ojczyźnie, mówiła Magdalena Tchórz z Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, a temat „Jak dziś wychować patriotę” podjęła Marta Karpińska, redaktor naczelna kwartalnika „Civitas Christiana”. Niezwykły koncert Młodzieżowej Orkiestry Dętej z Dąbrowy Zielonej był dowodem na to, że młodzi chętnie kultywują zwyczaje, tradycje, aktywnie włączają się w budowanie polskiej kultury, dzielą się nią z innymi i zachęcają do wyrażania patriotyzmu także poprzez muzykę i śpiew.

Najważniejszym punktem świętowania była Msza Święta pod przewodnictwem bp. Andrzeja Przybylskiego z Częstochowy. W kazaniu mówił o tym, że podobnie jak w przypadku celnika Lewiego, który po powołaniu przez Chrystusa urządza ucztę w swoim domu, dom jest sprawdzianem naszego nawrócenia. To dom – zdaniem duchownego – jest źródłem naszych powołań, naszego szczęścia. Przypomniał, że wielkim pragnieniem Boga jest to, byśmy wszyscy byli Jego domownikami. Podkreślił, że jeśli Kościół nie będzie domem, nie spełni swojego powołania.

W tym kluczu należy też patrzeć na takie wspólnoty jak naród, jak Polska. Zwrócił uwagę, że dziś wiele ataków na rodzinę bierze się stąd, żeby budować je według jakiegoś świeckiego, sztucznego modelu, bo „jeżeli się rozwali ludzki dom, jeżeli człowiek nie będzie miał domu, to nie będzie zdolny do odkrycia ani własnego szczęścia, ani do budowania domu w Kościele, w narodzie”. Bp Przybylski przypomniał, że jeżeli Biblia mówi o domu w znaczeniu atmosfery wspólnoty i bezpieczeństwa, o miłości, o właściwych uporządkowanych relacjach, to ten dom utożsamiany jest z kobietą. Podkreślił, że i dla kobiety fundamentalną wartością, na której może budować wszystkie inne, np. zawodowe, jest doświadczenie domu, a rodzina jest pierwszym miejscem realizacji jej życia. Przestrzegał, by nie ignorować dobra domu, dobra rodziny.

Jak w Biblii ukazane jest przejście od domu do Domu Izraela, tak i współcześnie jak nie ma porządnych domów – mówi Bóg – to nie będzie narodu – mówił kaznodzieja.

Przypomniał za bł. Prymasem Wyszyńskim, że naród ma najpierw swoje miejsce w domu, jest silny rodziną.

Zgodnie ze zwyczajem, Eucharystia celebrowana była w Kielichu Życia i Przemiany. Kielich złożyły polskie kobiety 2 maja 1982 roku jako wymowne wotum na 600-lecie istnienia częstochowskiego sanktuarium z prośbą o odnowę moralną Polaków i szacunek dla ludzkiego życia.

Maryjo! Chcę odtąd wszystko czynić z Tobą, przez Ciebie i dla Ciebie. Wiem, że własnymi siłami niczego nie dokonam. Ty zaś wszystko możesz, co jest wolą Twojego Syna i zawsze zwyciężasz – m.in. te słowa znalazły się w Akcie Zawierzenia.

Organizatorami jasnogórskiego Święta Kobiet co roku są: Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Częstochowie oraz klasztor oo. Paulinów na Jasnej Górze.

/ab