Z inicjatywy Klubu PIS, Związku Sybiraków, Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” i Parafii p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa zorganizowano w Gryficach obchody 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego

Obchody odbyły się 29 stycznia. Zapoczątkował je pokaz multimedialny w salce przy parafii NSPJ w Gryficach prowadzony przez Bartosza Ilcewicza – historyka z oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Szczecinie. Na pokaz przybyli m.in. kapitan ż.w. Waldemar Jaworowski przewodniczący klubu PIS Powiatu Gryfickiego, pełniąca obowiązki przewodniczącej klubu PIS Gminy Gryfice Katarzyna Dyczyńska, Jadwiga Milczarczyk przewodnicząca Związku Sybiraków Koło w Gryficach wraz z członkami i sztandarem, Grzegorz Burcza przewodniczący Stowarzyszenia Przyjaciół Gryfic, Paweł Majewicz dyrektor Oddziału w Szczecinie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” oraz zaproszeni goście, sympatycy i członkowie KS „Civitas Christiana”.

Prelegent przedstawił główne przyczyny wybuchu Powstania Styczniowego 22 stycznia 1863 r. w kontekście ówczesnej sytuacji międzynarodowej, manifestacji patriotycznych trwających od 1860 r., rolę stronnictw politycznych, sprowokowany „branką”, czyli przymusowym poborem do wojska termin wybuchu powstania.

Powstanie zostało ogłoszone Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego w nocy z 21 na 22 stycznia 1863 roku. Zakończyło się wielką klęską powstańców, których zginęło ok. 20 tysięcy a wielu zostało zesłanych na Sybir. Po powstaniu rozpoczęła się wielka rusyfikacja.
Pozytywnym skutkiem powstania było uwłaszczenie chłopów i podtrzymanie wiary Polaków w odzyskanie niepodległości. Jednym z ostatnich przywódców powstania był Romuald Traugutt, wielki patriota i człowiek wielkiej wiary. 5 sierpnia 1864 r. został powieszony na stokach Cytadeli warszawskiej. W powstańczych partiach walczyli św. Rafał Kalinowski i św. Adam Chmielowski znany, jako brat Albert.
Bartosz Ilcewicz omówił twórczość Artura Grottgera, który historię powstania uwiecznił w obrazach m.in. „Bitwa”, „Pożegnanie Powstańca”, „Kucie Kos”, „Pojednanie”. Dopełnieniem prelekcji była recytacja wiersza „Przesłanie” Lecha Makowieckiego w wykonaniu Grzegorza Kwiatkowskiego, w którym czytamy:

Moskal wykopuje stołek
Spod poranionych stóp,
Zatańczy chwilę z wiatrem
Powstańca siny trup,
Poderwą się gołębie
– jak białe dusze – wzwyż
I wzlecą hen, do nieba…
Ponad ojczysty krzyż…

Lecz Wy, co przeżyjecie
– czekajcie na swój czas.
Bądźcie silni i mądrzy…
Odwagi, bracia! Wraz!
Wołam dziś do pokoleń,
Co przyjdą kiedyś tu:
Zbudźcie Rzeczpospolitą!
Wyrwijcie ją ze snu!
Wszystkie powstania krwawe
I nasz ofiarny stos –
Z miłości do Ojczyzny…
I z troski o Wasz los…

Wierzę, że wywalczyliście to,
Co się śniło nam:
Chcę, byście żyli
W świecie lepszym niż ten, co
Znam…
Niech życzenie skazańca brzmi
Jak Złoty Róg:
Pamiętajcie o Polsce!
Zawsze! Na miły Bóg!

Następnie odbył się koncert pieśni patriotycznych z okresu Powstania Styczniowego w wykonaniu Andrzeja Kołakowskiego.
O godz. 18.00 w kościele p.w. NSPJ została odprawiona uroczysta Msza św. koncelebrowana w intencji poległych powstańców. W koncelebrze uczestniczyli: proboszcz parafii ks. Ireneusz Pastryk, ks. Sylwester Marcula oraz ks. kan. Kazimierz Łukanjuk z parafii p.w. św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie.

W wygłoszonej homilii ks. kan. Kazimierz Łukanjuk przypomniał historię powstańców, którzy przede wszystkim ukochali Boga i Ojczyznę i to dla niej z honorem oddali życie. Przypomniał postać św. Rafała Kalinowskiego – patrona Sybiraków i św. Adama Chmielowskiego – brata Alberta, który swoje życie poświęcił najbardziej potrzebującym i najuboższym. Przestrzegł, że w dzisiejszych czasach hasło: BÓG, HONOR, OJCZYZNA traci na znaczeniu. Dla wielu ojczyzna jest tam, gdzie jest praca i pieniądze.

Na zakończenie Eucharystii odśpiewano „Boże, coś Polskę”, a ks. Kazimierz rozdał wiernym kartki z Sanktuarium św. Rafała Kalinowskiego w Nowogardzie. Po Mszy św. zebrani pod przewodnictwem księży udali się procesyjnie do Groty Matki Bożej. Delegacje PIS, Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” oraz Związku Sybiraków złożyły wiązanki kwiatów przy obrazie św. Rafała Kalinowskiego i św. Adama Chmielowskiego. Zapłonęły znicze zapalone przez uczestników uroczystości.

W blasku świateł zgromadzeni obejrzeli statyczną inscenizację do obrazu Artura Grottgera „Pojednanie” wykonaną przez gryficką młodzież.  Przesłaniem tego obrazu – jak powiedział ks. Ireneusz Pastryk – jest abyśmy pojednali się nie tylko w obliczu śmierci, ale za życia, dopóki mamy taką szansę. Pojednajmy się między sobą, w naszych rodzinach, w naszej społeczności i w naszej Ojczyźnie. Odrzućmy spory, waśnie i kłótnie póki na to czas.

Zabierająca głos przewodnicząca „Civitas Christiana” Teresa Bzurska podziękowała księżom za odprawienie Eucharystii i wszystkim, którzy przybyli na obchody upamiętniające 150. rocznicę Powstania Styczniowego. Przypomniała, że św. Rafał Kalinowski za udział w powstaniu zapłacił wieloletnim zesłaniem na Sybir, a  św. Adam Chmielowski kalectwem.  Waldemar Jaworowski przewodniczący klubu PIS Powiatu Gryfickiego powiedział, że to na nas dzisiaj spoczywa obowiązek dbania o naszą Ojczyznę, o kultywowanie pamięci o przodkach, którzy oddali za nią życie. Nie możemy tego zmarnować i dlatego musimy mieć wpływ na politykę w naszej Ojczyźnie, prowadzoną w interesie Polski a nie przeciwko niej.

Skoda, że w tak ważnej uroczystości uczestniczyło tak mało gryficzan, pomimo dużego nagłośnienia w lokalnych mediach.

Teresa Bzdurska