Okolicznościowy numer „Almanachu Sądeckiego” – o dziedzictwie kulturowym ziemi sądeckiej, czerpiącym z żywej od tysiąca lat wiary chrześcijańskiej.

W czerwcu br. Oddział „Civitas Christiana” w Nowym Sączu wydał nowy numer „Almanachu Sądeckiego” (94/95) w całości poświęcony zabytkowym kościołom Nowego i Starego Sącza. O tej tematyce zdecydowała 1050. rocznica Chrztu Polski oraz Światowe Dni Młodzieży, w czasie których na Sądecczyźnie gościło kilka tysięcy młodzieży, głównie z Francji, Włoch i Ukrainy.

Zamiarem redakcji „Almanachu…” było przedstawienie na nowo dziedzictwa kulturowego ziemi sądeckiej, czerpiącego z żywej na tym terenie od tysiąca lat wiary chrześcijańskiej. Wydawnictwo „Civitas Christiana” przypomniało wiele ważnych w historii faktów. Warto nadmienić, że na Sądecczyźnie prowadził swoje pustelnicze i ascetyczne życie św. Świerad – pierwszy święty z rodu Polaków, kanonizowany w 1083 r. To właśnie tutaj, w Starym Sączu, św. Kinga, żona księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego, założyła jeden z pierwszych na ziemiach polskich klasztor franciszkański w jego żeńskiej odmianie (klasztor Klarysek), ze wspaniałym kościołem Świętej Trójcy. To w tej części Polski, w samym Nowym Sączu, w 1448 r. za sprawą biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego została utworzona kolegiata i kapituła św. Małgorzaty, odgrywająca rolę centrum religijnego w południowej części diecezji krakowskiej do końca XVIII w., do czasu zaborów i kasat józefińskich. Na tej ziemi, w Podegrodziu, w cieniu kolegiaty nowosądeckiej i klasztoru starosądeckiego, urodził się św. Stanisław Papczyński, kanonizowany 5 czerwca tego roku w Rzymie – twórca zakonu marianów i wielki czciciel Matki Bożej Niepokalanej. Nie można też nie wspomnieć, że w stolicy ziemi sądeckiej odbierają cześć w swoich sanktuariach, w obrazach słynących łaskami: Prawdziwe Oblicze Pana Jezusa (Veraicon) w bazylice kolegiackiej oraz Matka Boża Pocieszenia w kościele jezuickim Świętego Ducha.

Te i inne fakty z przeszłości i współczesności ziemi sądeckiej zostały przypomniane i szerzej omówione w ostatnim numerze „Almanachu Sądeckiego”. Ksiądz doktor Jerzy Jurkiewicz, prepozyt bazyliki św. Małgorzaty w Nowym Sączu i asystent kościelny nowosądeckiego Oddziału „Civitas Christiana,” we wstępie do „Almanachu…” napisał, że według znanego powiedzenia „Ojczyzna to ziemia i groby”, a jeszcze bardziej „Ojczyzna to ziemia i kościoły”. Przeświadczenie, że tak właśnie jest, towarzyszy redakcji pisma od początku istnienia, a więc niemal od ćwierćwiecza. Myśl ta nieobca jest również nowosądeckiemu Zarządowi „Civitas Christiana”, który wespół z Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu zamierza kontynuować problematykę związaną ze świątyniami, klasztorami i zakonami na Sądecczyźnie, od najdawniejszych średniowiecznych do współczesnych, takich jak Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zasłużone w Nowym Sączu na polu działalności dydaktycznej i wychowawczej.

Monograficzny numer „Almanachu Sądeckiego” powstał dzięki bezinteresownej pomocy wielu osób: Roberta Ślusarka – dyrektora muzeum nowosądeckiego, Beaty Wierzbickiej – kustosz muzeum oraz Izabeli Dagnan-Skrzypiec, Annie Florek, Marii Marcinowskiej, Edycie Ross-Pazdyk, Justynie Stasiak-Harabin, Piotrowi Droździkowi, Sławomirowi Sikorze i Markowi Wcześnemu – autorom artykułów i zdjęć. „Almanach…” sfinansowany został ze środków Województwa Małopolskiego, Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu oraz Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Do jego wydania przyczynił się również poseł na Sejm RP Jan Duda, który inicjatywy społeczne nowosądeckiego Oddziału „Civitas Christiana wspiera nie po raz pierwszy.

Leszek Migrała