23 marca w ramach kolejnego wrocławskiego poniedziałku na Kuźniczej odbyło się spotkanie z panem Adamem Maksymowiczem, geologiem, publicystą i analitykiem, który dał się poznać również czytelnikom Miesięcznika „Civitas Christiana”.

Tematem jego refleksji była kwestia geopolityki surowców, a ściślej pewien kryzys, z którym zdaniem prelegenta mamy w tej dziedzinie do czynienia. W jego opinii nie należy go jakoś szczególnie identyfikować z sytuacją gospodarczą, lecz z istotnymi zmianami w polityce niektórych państw. Gość spotkania przede wszystkim poruszył problem wzrastającej roli Chin jako światowego gracza politycznego oraz słabnącą rolę krajów anglosaskich. Uczestnikom spotkania przedstawione zostały dane dotyczące zapotrzebowania na poszczególne surowce w tym kraju na przestrzeni kilkunastu lat. Wynikało z nich, że mimo spadku kosztów pozyskiwania wielu z nich, realne ceny rynkowe nie spadały z powodu zwiększenia zapotrzebowania na nie właśnie w rosnącej dość szybko chińskiej gospodarce. W ostatnich latach kraj ten zmienił swą politykę w tej dziedzinie poprzez włączenie się w wydobycie surowców na całym świecie. Najbardziej widać to w Afryce, gdzie inwestycje Pekinu widoczne są coraz wyraźniej. W trakcie dyskusji, jaka wywiązała się w drugiej części spotkania, pojawiły się głosy, iż obecność ta dla wielu biednych krajów afrykańskich coraz bardziej przypomina XIX-wieczną kolonizację.

Kolejnym przykładem ekspansji niewątpliwej dalekowschodniej potęgi jest jej północny sąsiad – Rosja. W sposób szczególny chodzi tu o pozyskiwanie i import surowców energetycznych z Syberii. Przekłada się to ewidentnie na zbliżenie polityczne pomiędzy oboma krajami.

Aktywność polityki rosyjskiej w Azji również warta jest bliższego przyjrzenia się. Bez wątpienia uważanie Europy za centrum świata wielu z nas nie pozwala z całą uwagą śledzić niezwykle ważnych procesów na linii Rosja – Indie, czy Rosja – Iran lub Chiny – Indie. Wiele przesłanek politycznych pozwala na wyciągnięcie wniosków, że kraje te w tej chwili odsunęły na bok wiele z wzajemnych animozji politycznych i sporów granicznych stawiając przede wszystkim na współpracę gospodarczą. Biorąc pod uwagę ich potencjały mamy do czynienia z głębokimi globalnymi przewartościowaniami.

W trakcie spotkania wiele kontrowersji wywołała dyskusja wokół rzeczywistych przyczyn i trwałości zjawiska obniżenia cen ropy naftowej. Zdaniem prelegenta będzie to zjawisko dość trwałe, jednak niektórzy z dyskutantów podważali taką opinię. Podobne rozbieżności powstały na tle omawiania trwałości reżimów bliskowschodnich w ogóle. Zarówno prelegent jak i uczestnicy spotkania zgodni byli jedynie co do rosnącej i trwałej roli Iranu w tym porządku. Kraj ten coraz wyraźniej wyrasta na regionalne mocarstwo i czynnik stabilizujący cały ten obszar, z czym mniej lub bardziej chętnie będzie się musiała pogodzić społeczność międzynarodowa, jak do tej pory nie bardzo przychylna dla państwa ajatollahów.

W swych analizach Adam Maksymowicz nieco miejsca poświęcił na surowce szlachetne, takie jak złoto i diamenty, wskazując na fakt, że publikowane obroty i wydobycie nie pokrywa się często z tym, co na rynku rzeczywiście się dzieje. Z tego, co widać w tej dziedzinie, również można wyciągać wnioski o znacznym przesuwaniu się środków ciężkości i kryzysie dotychczasowych potęg politycznych.

W trakcie spotkania doszło oczywiście również do dyskusji na temat rzeczywistości polskiej w tego typu nowych układach. Prelegent wskazał tu na aktywność polityczną i gospodarczą, jaką w naszym kraju wykazują różne ośrodki międzynarodowe, przy niemal zupełnej bierności naszych własnych elit politycznych.

Piotr Sutowicz

mm