Pod takim tytułem w Oddziale Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Sierakowie odbyły się wykłady dla młodzieży sierakowskich szkół – szóstych klas Szkoły Podstawowej i pierwszej klasy Liceum Ogólnokształcącego.

Wykładowi dla licealistów towarzyszyli członkowie „Civitas Christiana” oraz zaproszeni goście: pani Alina Prus z Zespołu Szkół w Sierakowie i pan Ryszard Jaskuła Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Sierakowskiej.

Wykłady wygłosił Jarosław Łożyński – sierakowianin, wielki pasjonat historii regionu, redaktor Sierakowskich Zeszytów Historycznych, autor publikacji „Przywoływanie zapomnianych bohaterów – Czesław Korek, harcerz ‘Szarych Szeregów’”.

Jarosław Łożyński ukazał początki ruchu konspiracyjnego na terenie Sierakowa i okolic, zorganizowanego na przełomie lat 1940/1941. Mówił o środowisku „Szarych Szeregów”, które wyłoniło się ze struktur Związku Harcerstwa Polskiego i dzięki jego kontaktom. Podlegało rozkazom Okręgu Poznańskiego Związku Walki Zbrojnej.

Inspiratorem i kierownikiem powstania „Szarych Szeregów” w Sierakowie był phm.  Czesław Korek – przed wojną drużynowy 4. Drużyny Harcerskiej, urzędnik samorządowy, a podczas okupacji pracownik firmy handlu ziemiopłodami „Otto Vollmer”.

Phm. Czesław Korek z prowadzonej przez siebie 4. Drużyny Harcerzy im. Stefana Czarneckiego w Sierakowie zorganizował grupę konspiracyjną „Szarych Szeregów”, której zadaniem było zbieranie wszelkich ważnych informacji gospodarczych, informacji o dyslokacji niemieckich wojsk i żandarmerii, badanie nastrojów ludności niemieckiej i polskiej.

Raporty przewożone były do Poznania przez harcerzy-łączników lub Czesława Korka osobiście. Przeprowadzano również rozeznanie dla przygotowania miejsca zrzutów lotniczych na terenie Puszczy Noteckiej. Prowadzono również tajne nauczanie i zakonspirowane wypożyczanie książek polskich.

Jednym z celów „Szarych Szeregów” było sprawowanie opieki nad dziećmi, którym rodzice nie mogli poświęcać czasu z różnych przyczyn. Druhowie z „Szarych Szeregów” dbali o ich rozwój duchowy i intelektualny – zapobieganie ich demoralizacji i wynarodowieniu.

Według opracowania pana Mariana Woźniaka – mówił dalej pan Jarosław Łożyński – ważnym elementem konspiracyjnym były tzw. „skrzynki”. Na sieci owych „skrzynek” opierał się cały system łączności konspiracyjnej.

W latach 1942–1944 sieć skrzynek była zorganizowana w Poznaniu, ale lokalizację wszystkich skrzynek znała tylko jedna osoba. Sieć skrzynek do łączności z obwodami organizowały poszczególne inspektoraty rejonowe. Skrzynki łączyły też etapy każdej ze sztafet (etapowy systemem łączności konspiracyjnej). Dodatkowym zabezpieczeniem szczególnie ważnych „skrzynek” był system haseł i odzewów – zasady te często bagatelizowano i naruszano, co zwiększało liczbę dekonspiracji.

Następnie wykładowca omówił dokładnie działalność Czesława Korka, organizatora Ośrodka „Szarych Szeregów” w Sierakowie, żołnierza ZWZ AK.

Urodził się 6 lipca 1919 roku. W sierpniu 1932 roku otrzymał krzyż harcerski i od tego czasu idea życia harcerskiego stała się jego główną pasją. Po ukończeniu szkoły dokształcał się w trzyletniej szkole, po której rozpoczął praktykę w Zarządzie Miejskim w Sierakowie, jednocześnie kończąc kursy instruktorskie.

20 grudnia 1936 r. został mianowany kierownikiem drużyny sierakowskiej, a 10 grudnia 1938 roku podharcmistrzem. Własnoręcznie napisana przez niego lista członków 4. Drużyny Harcerskiej (która cudem zachowała się do dzisiejszych czasów) obejmuje 48 nazwisk chłopców w wieku od 10 do 19 lat.

Czesław Korek pod koniec lat trzydziestych był aktywnym członkiem Chóru im. Bolesława Dembińskiego w Sierakowie oraz duszą organizowanych w mieście zabaw.

W sierpniu 1939 roku z polecenia komendy Wielkopolskiej Chorągwi Harcerzy stanął w szeregach ochotniczej służby Pogotowia Narodowego. Po zajęciu Sierakowa przez Niemców Czesław Korek zabezpieczył dokumenty drużyny, sprzęt harcerski, zorganizował ośrodek konspiracyjny, nawiązał kontakt z środowiskiem harcerskim Międzychodu, Wronek i Poznania. Przez phm. Leona Borowiaka uzyskał łączność z Chorągwią Wielkopolską „Szarych Szeregów”, skąd otrzymał nominację na komendanta w Sierakowie. Dzięki wielokrotnej przepustce mógł co tydzień udawać się do Poznania, gdzie uczestniczył w odprawach konspiracyjnych, towarzyszyła mu w tych niebezpiecznych wyprawach Zosia Grzelka z Sierakowa.

Od wiosny 1942 roku nawiązał ścisłe kontakty organizacyjne z komendą AK w Sierakowie. Zaprzysiężony do AK w grudniu1942 roku przez ppor. Leopolda Marciniaka ps. Konrad otrzymał stopień podoficera czasów wojny i przydział do służby wywiadowczej Inspektoratu Rejonowego Zachód w Sierakowie, prowadzonego przez Bogdana Dąbrowskiego ps. Kret.

Na bazie stworzonej siatki wywiadowców harcerskich gromadził i przekazywał meldunki dotyczące ruchów wojsk niemieckich i produkcji na cele wojskowe w powiecie międzychodzkim. Działalność jego trwała do momentu aresztowania. Było ono początkiem wielkiej fali aresztowań w szeregach harcerskich, rozpoczętej w Poznaniu w kwietniu 1943 roku, która doprowadziła do zatrzymania w Warszawie naczelnika „Szarych Szeregów” Floriana Marciniaka.

Harcerska siatka została bezzwłocznie podporządkowana obwodowi Armii Krajowej, lecz działalność konspiracyjna środowiska ustała po masowych aresztowaniach przeprowadzonych przez Niemców 8 sierpnia 1944 roku. Wszyscy zatrzymani zostali przewiezieni do obozu w Żabikowie, skąd trafiali na przesłuchania do siedziby Gestapo w poznańskim Domu Żołnierza i tam po okrutnych męczarniach zsyłani do kolejnych obozów koncentracyjnych.

Czesław Korek aresztowany 7 lipca 1943 w miejscu pracy, osadzony został w kazamatach Fortu VII, do którego tego samego dnia Gestapo przywiozło Zygmunta Gracza, kierownika środowiska „Szarych Szeregów” w Międzychodzie.

Czesława Korka poddano wyjątkowo brutalnemu śledztwu, w siedzibie Gestapo w poznańskim Domu Żołnierza. Mimo nieludzkich tortur nie zdradził nikogo ze swych towarzyszy. 14 kwietnia został wysłany do obozu w Mauthausen-Gusen i otrzymał numer obozowy 64 493. Po 23 dniach pobytu w nieludzkim obozie Czesław Korek zmarł 8 maja 1944 roku, o godz. 7.30, mając zaledwie 25 lat.

Pośmiertnie został odznaczony przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Lecha Wałęsę Krzyżem Armii Krajowej, jego nazwisko umieszczono na pomniku poległych w Międzychodzie i na pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i AK w Poznaniu. Jego nazwisko widnieje także na tablicach pamiątkowych miasta Sierakowa przy Zamkowej 8 i w Panteonie Ziemi Sierakowskiej.

Uczestnicy wykładu z wielką uwagą wysłuchali opowieści o niezwykłym człowieku, harcerzu, patriocie, który nie oszczędził swojego młodego życia, poświęcając je dla walki o wolność i niepodległość Ojczyzny. Tacy ludzie tworzą tę niezwykłą i niezapomnianą historię swojej małej ojczyzny, a przez to rodzi się miłość do dużej Ojczyny. Jest to niewątpliwie wzór godny ukazywania i przypominania w procesie edukacji historycznej i patriotycznej młodego pokolenia współczesnych Polaków.

Przewodnicząca Rady Oddziału KSCCH w Sierakowie
Danuta Krystyna Sroka

(ec)