Tak właśnie nazwał swoje poetyckie alter ego Przemysław Dakowicz – laureat tegorocznej, XX już edycji Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Franciszka Karpińskiego.

Kapituła Nagrody przyznawanej przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, z Jego Ekscelencją arcybiskupem metropolitą białostockim Edwardem Ozorowskim na czele, w składzie: Dorota Sokołowska, prof. dr hab. Dariusz Kulesza, prof. dr hab. Jarosław Ławski, Jan Leończuk, Romuald Gumienniak i Bogusława Wencław, uzasadniła, że przyznaje ją w tym roku Przemysławowi Dakowiczowi za „przywrócenie metafizycznego wymiaru słowu poetyckiemu oraz przypomnienie o jego odpowiedzialności za dzieje wspólnoty i jej kultury narodowej”.

Wręczenie tegorocznej nagrody miało miejsce 21 października w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Nagroda im. Franciszka Karpińskiego przyznawana jest przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” od 1995 r. Jej laureatami zostają osoby, których twórczość wyrasta z nurtu chrześcijańskiego. W poprzednich edycjach uhonorowani zostali m.in.: ks. Jan Twardowski, Ernest Bryll, prof. Anna Świderkówna, prof. Irena Sławińska, prof. Teresa Kostkiewiczowa, prof. Stefan Sawicki, Wojciech Wencel i prof. Elżbieta Feliksiak, ks. Tadeusz Golecki.

Celem nagrody jest pogłębianie i upowszechnianie wiedzy, czym w wymiarze chrześcijańskim jest literatura. Ma nam również uświadomić jej znaczenie dla rozwoju człowieka jako gwarancji ludzkiej godności oraz podmiotowości i suwerenności narodów w Europie i na świecie.

Białystok nie jest przypadkowym miejscem wręczania tej nagrody. Franciszek Karpiński – jeden z najwybitniejszych polskich poetów epoki oświecenia, prekursor stylu sentymentalnego w literaturze polskiej, poeta ludowy i narodowy – był związany z Białymstokiem. Mieszkał on na dworze Branickich od 1785 r. – to właśnie tu ogłoszone zostały w 1792 r. Pieśni nabożne. Niektóre z nich wciąż są lubiane i śpiewane przez Polaków w kraju i za granicą, bo któż z nas nie zna takich utworów, jak Wszystkie nasze dzienne sprawy, Kiedy ranne wstają zorze czy jednej z najpiękniejszych polskich kolęd – Bóg się rodzi?

Tegoroczny laureat Nagrody im. Franciszka Karpińskiego, Przemysław Dakowicz, to poeta, eseista, krytyk literacki i historyk literatury; adiunkt w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu Uniwersytetu Łódzkiego; w latach 2010–2013 także wykładowca literatury współczesnej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Urodził się 21 września 1977 r. w Nowym Sączu. Studia magisterskie i doktoranckie ukończył na Uniwersytecie Łódzkim. W trakcie studiów współpracował literacko z łódzkim Teatrem 77. Promotorem jego pracy doktorskiej pt. Lecz ty spomnisz wnuku. Recepcja Norwida w latach 1939–1956. Rzecz o ludziach, książkach i historii był prof. dr hab. Jacek Brzozowski. W 2009 r. rozprawa ta została wyróżniona w konkursie na najlepszą pracę doktorską z dziedziny nauk o kulturze, organizowanym przez Narodowe Centrum Kultury. Jest stałym współpracownikiem dwumiesięcznika literackiego „Topos”, gdzie publikuje swoje wiersze oraz szkice i eseje literackie (m.in. cykl „Lekturnik”). Jego teksty drukowane były m.in. w „Arcanach”, „44/Czterdzieści i Cztery”, „Frazie”, „Frondzie”, „Kresach”, „Odrze”, „Pamiętniku Literackim”, „Twórczości”, „Tygodniku Powszechnym”, „Wyspie” i „Zeszytach Literackich”. Od początku 2014 r. na łamach „Gazety Polskiej Codziennie” ukazuje się cykl jego artykułów z pogranicza historii i kultury, zatytułowany „Afazja polska”. Tłumaczony na języki angielski, francuski, czeski, serbski i słoweński.

Tak właśnie mija 20 lat z Nagrodą im. Franciszka Karpińskiego, wyrażającą ewangeliczne przesłanie „Nie lękaj się!”. W tę rocznicę znacznie bardziej uświadamiamy sobie, jak takie wydarzenia pogłębiają wiarę w drugiego człowieka i przypominają nam przesłanie „Zło dobrem zwyciężaj”. Promując poezję odważną oraz przywracającą literaturze istotne miejsce w życiu kulturalnym, religijnym i patriotycznym, doceniamy umiejętność poruszania tematów trudnych w sposób odpowiedzialny i dojrzały, w naszych czasach niezwykle potrzebną.

Tomasz Filipowicz

pgw