8 września w ramach wrocławskich spotkań poniedziałkowych „Civitas Christiana” odbyła się dyskusja nad bieżącym zagadnieniem możliwości dekonstrukcji geopolitycznej Europy. W debacie udział wzięli: Kornel Morawiecki, jeden z bardziej charyzmatycznych przywódców podziemnej „Solidarności”, twórca „Solidarności Walczącej” a obecnie redaktor naczelny dwutygodnika „Gazeta Obywatelska – Tylko Prawda jest Ciekawa”, Janusz Dobrosz, wieloletni parlamentarzysta i były wicemarszałek Sejmu oraz dr Piotr Grabowiec, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego.

Każdy z prelegentów zwracał uwagę na nieco inny aspekt mającego niewątpliwie miejsce na naszym kontynencie kryzysu oraz na jego implikacje globalne. Kornel Morawiecki wyraził pogląd, że katastrofa geopolityczna na samym kontynencie europejskim na razie nam nie zagraża, a w każdym razie nie w związku z kwestią ukraińską. Zwrócił uwagę na fakt, że rozpad Związku Radzieckiego na przełomie lat 80-tych i 90-tych dwudziestego wieku musiał być wielkim wstrząsem mentalnym dla samych Rosjan, którzy na pewno mają kłopot z pogodzeniem się z utratą terytorium wewnętrznego kilkanaście razy większego od Polski. Z drugiej strony bez wątpienia mamy problem z istnieniem ukraińskiej tożsamości narodowej, która jest podzielona na co najmniej dwie odrębne części z różnym odwoływaniem się do tradycji historycznych, jak i językowych. Współcześnie temu nowemu państwu bez wątpienia brakło czasu na zbudowanie jednolitej mentalności, a władze centralne preferowały i zdaje się dalej preferują model zachodnioukraiński jako obowiązujący dla całego kraju, co budzi odruch obronny na wschodzie kraju. Ten fakt wykorzystuje Rosja, która nie chce do końca utracić wpływu na tych obszarach. Mówca stwierdził, że rozmowy pokojowe zapoczątkowane obecnie są mocno spóźnione i bardzo trudno będzie scalić skonfliktowane strony i skłonić je do współpracy w ramach jednego państwa.

Janusz Dobrosz z kolei zwrócił uwagę na obecność polityki wielkich mocarstw w poszczególnych konfliktach. Wskazywał tu na rozpad Jugosławii, konflikty bliskowschodnie w Syrii, Iraku i Libii czy brutalne tworzenie państwowości Kosowa. Mówca zwracał uwagę na fakt, że zjawisk geopolitycznych nie można traktować rozdzielnie od kwestii mentalnościowych i tak dla Europy kolosalne znaczenie w przyszłości będzie mieć rozkład mentalności i sytemu wartości wynikających z chrześcijaństwa.

Piotr Grabowiec odniósł się również do tej kwestii, wskazując na fakt, że jesteśmy świadkami pewnych dekonstrukcji postaw narodowych, odniesień do historii i przebudowy rzeczywistości z tych kwestii wynikających. Poruszył problem istniejących realnie problemów z tworzącą sią na Ukrainie i na Litwie tożsamością narodową, których oblicze nam Polakom często nie odpowiada, ale musimy jakoś akceptować fakt ich istnienia. Również trudna dla świadomości Europejczyków i Amerykanów jest akceptacja tożsamości islamskiej, do czego dokłada się bardzo skomplikowana polityka prowadzona wobec państw Bliskiego Wschodu skutkująca rozpadem dotychczasowych struktur i tworzenia się nowych radykalnych pseudo-państw, które w przyszłości będą destabilizować nie tylko ten region geograficzny. Możliwe, że w sposób zasadniczy dotkną one i naszego kontynentu, który nie jest przygotowany na zderzenie z postawami prezentowanymi przez radykalne odłamy islamu.

Po wypowiedziach panelistów rozgorzała dyskusja uczestników spotkania, momentami emocjonalna, świadcząca o tym, że te problemy nie mogą być nam obojętne.

Piotr Sutowicz

mm