Wrocław

W ubiegłym roku na ekrany kin w Polsce weszła druga część filmu pt. „Karol. Papież, który pozostał człowiekiem”. Przy tej okazji firma Ciemna City we współpracy z Dolnośląskim Oddziałem „Civitas Christiana” i przy pomocy materialnej m.in. ze strony Instytutu Wydawniczego Pax, zorganizowała ogólnopolski konkurs dla młodzieży pt. „Jan Paweł II – pomnik czy człowiek? – przekonaj, że Karol Wojtyła pozostał kimś bliskim dla nas i dla ciebie”.

Podczas spotkania z abp. Marianem Gołębiewskim, Henryk Koch przewodniczący Oddziału Dolnośląskiego wręczył Emilii Wilczyńskiej Honorową Odznakę Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”

W początkach stycznia organizatorzy wybrali najlepsze spośród ponad 300 świadectw młodych ludzi o roli, jaką w ich życiu odegrał Jan Paweł II. Zwyciężczynią konkursu została wrocławska licealistka Marta Zygo, która o znaczeniu dzieła Jana Pawła II napisała m.in. „Jeszcze za życia Jana Pawła II wznoszono pomniki jemu poświęcone. Wiele miast, miasteczek otrzymało nazwy ulic i placów jego imienia. W ten sposób przez te zewnętrzne znaki pozostaje żywa pamięć o Wielkim Polaku. Ale są to dalej martwe pamiątki po pontyfikacie pełnym życia. Nazwę ulicy można zmienić, a pomnik może być zbezczeszczony. Z biegiem czasu pomnik może się opatrzyć, ulica czy plac otrzymać nową nazwę. Tak w historii bywało już nie raz. Jakże więc ważnym jest, aby całe dzieło Jana Pawła II zamknąć w tym co niezniszczalne. I nie wystarczą kolejne tomy wydrukowanych albumów, książek traktujących o spuściźnie duchowej, jaką pozostawił nam Jan Paweł II. Bo wówczas możemy potraktować Ojca Świętego jako jeszcze jedną osobę z historii, o której będą uczyć się przyszłe pokolenia. Aby dobrze odczytać znaczenie pomnika i kogo on przedstawia, należy poznać przede wszystkim to, co spowodowało, że zajmuje tak zaszczytne miejsce w naszych miastach. Potrzeba, aby wznieść ten pomnik w naszych sercach. W taki sposób podkreślamy, że ta konkretna osoba, to nie tylko sprawa mniej lub bardziej udanego monumentu, ale w dalszym ciągu żyje i pozostaje w sercach jak za życia.”

J.

10 stycznia członkowie Oddziałów Terenowych „Civitas Christiana” z województwa dolnośląskiego spotkali się, jak co roku, z abp. Marianem Gołębiewskim, metropolitą wrocławskim. W uroczystości poprzedzonej Mszą św. udział wzięli zaprzyjaźnieni działacze samorządowi, przedstawiciele lobbingu odrzańskiego, ludzie kultury oraz przedstawiciele prasy katolickiej. Poza tradycyjnymi noworocznymi życzeniami, jakie przekazywano sobie przy okazji spotkania, poruszony został cały szereg problemów istotnych dla naszej pracy organizacyjnej i formacyjnej. Henryk Koch przewodniczący Oddziału Dolnośląskiego zaznajomił Księdza Arcybiskupa z hasłem roku obowiązującym w Stowarzyszeniu oraz z zamierzeniami Oddziału Dolnośląskiego. Przypomniał m.in., iż w bieżącym roku przypada 10 rocznica Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego odbywającego się we Wrocławiu w 1997 r., w którym nasze Stowarzyszenie również miało swój udział. Zamierzamy włączyć się w rocznicowe obchody tego ważnego wydarzenia. Ze swej strony Arcybiskup podjął temat Kościoła, który zawsze stał na straży zarówno godności człowieka, jak i polskiego patriotyzmu. Konsekwencja, z jaką to czynił, nieraz budziła wrogość i narażała go na ataki. Jako konkretny przykład podał tu słynny list biskupów polskich do niemieckich braci w Chrystusie z 1965 r. oraz działalność Prymasa Tysiąclecia. Metropolita Wrocławski podjął również temat lustracji w polskim Kościele. Wyraził m.in. opinię, iż w takich sprawach każdy sam winien uczynić rachunek sumienia, zanim rzuci kamieniem, co większość zebranych odebrała jako głos skierowany do komentatorów i dziennikarzy, którzy czasami bardzo jednoznacznie potępiali i atakowali hierarchę, często kryjąc się pod frazeologią troski o Kościół.

T.J.

Wałbrzych, Jelenia Góra

Oddział Dolnośląski prowadzi w roku bieżącym cykl spotkań pod hasłem „Recepcja postaw Polaków u podstaw współczesnego patriotyzmu polskiego”, aby przybliżać myślenie i działalność wybitnych kreatorów polskiej państwowości, kultury, nauki oraz ludzi, którzy swą postawą mogą być przykładem dla współczesnych w budowaniu nowoczesnego patriotyzmu polskiego. W Wałbrzychu zaprezentowana została postać Bolesława Chrobrego jako twórcy polskiej państwowości. Igor Hoffman w nowoczesnej prezentacji ukazał tę postać jako wybitną osobowość, bardzo sprawnie poruszającą się w świecie europejskiej polityki tamtych czasów, a jednocześnie budującego nowy organizm polityczny, który w przyszłości miał się okazać podstawą formowania narodu polskiego.

W Jeleniej Górze ks. dr Lech Nowak z Wrocławskiego Archiwum Archidiecezjalnego ukazał późniejszą, w stosunku do Chrobrego, postać biskupa Wincentego Kadłubka, jako wyraziciela polskiej świadomości narodowej w okresie rozbicia dzielnicowego. Obie prelekcje w doskonały sposób wskazały czynniki stojące u źródeł tożsamości narodu polskiego, stając się ważnym przyczynkiem do dyskusji, nie tylko historycznej, jaka w najbliższym czasie będzie prowadzona w obu Oddziałach.

T.J.

Gdańsk

Oddział Pomorski Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” oraz Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” zorganizowali konferencję pt. „Nie dali się złamać – dramat stanu wojennego w regionie gdańskim”. Patronat objęli: marszałek Senatu Bogdan Borusewicz oraz marszałek województwa pomorskiego Jan Kozłowski. Część merytoryczną poprzedziła przygotowana przez uczniów z Gimnazjum Nr 9 prezentacja multimedialna: „Stan wojenny i ocena gen. W. Jaruzelskiego”. Referaty wygłosili: prof. Peter Raina, dr Andrzej Drzycimski, ks. infułat Stanisław Bogdanowicz i Konrad Knoch z IPN. Cenne były wspomnienia świadków brutalnej przemocy i kłamstw do których posunęły się władze komunistyczne wobec własnego społeczeństwa. Głos zabrali: Bogdan Borusewicz, Alojzy Szablewski, Wojciech Książek oraz Edmund Szczeniak.

Uczestnicy konferencji w wydanym Stanowisku wyrazili najwyższy szacunek i uznanie dla ówczesnej społeczności pomorskiej oraz przekonanie, że bohaterowie tamtych czasów, często bezimienni, zostaną przywróceni pamięci i będą stawiani za wzór wychowawczy współczesnej młodzieży. Przywrócony zostanie także pełny blask wartościom, takim jak: wolność, prawda, sprawiedliwość, godność człowieka, o które upominano się w tamtych czasach, a kryterium ocen politycznych będzie zasada dobra wspólnego. Stwierdzono również, że stan wojenny, wywołany z naruszeniem prawa, wyrządził wiele zła narodowi polskiemu, pozbawił znaczną część Polaków nadziei, zmarnował olbrzymią energię społeczną i cofnął Polskę w rozwoju na kilka lat. Uczestnicy konferencji uważają, że w imię sprawiedliwości dziejowej jego autorzy i realizatorzy powinni zostać pociągnięci do odpowiedzialności prawnej i moralnej oraz zostać pozbawieni przywilejów (wysokich emerytur).

W. J.

Konferencja w Gdańsku, od lewej: B. Borusewicz, P. Raina

* * *Ośrodek Edukacji Narodowej podjął pracę nad propozycją „Kodeksu ucznia”. Spotkania plenarne tradycyjnie odbywają się w „Galerii Mariackiej”. W kolejnym udział wzięli m.in.: Katarzyna Hall wiceprezydent Gdańska, Elżbieta Lamparska wicedyrektor Departamentu Edukacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Lucyna Maculewicz dyrektor Wydziału Edukacji Pozaszkolnej i Specjalnej Kuratorium Pomorskiego, Piotr Gierszewski przewodniczący Gdańskiej Komisji Edukacji, Bożena Brauer przewodnicząca MK NSZZ ,,Solidarność” i Mariola Pałka-Pilecka dyrektor Szkoły Katolickiej im. Jana Pawła II w Pruszczu Gdańskim.

Podczas spotkania Ferdynand Froissart przewodniczący Ośrodka podsumował dotychczasowy jego dorobek, na który składają się: opracowane i przesłane do MEN-u postulaty dotyczące „nowej matury”,

Dr Ferdynand Froissart w rozmowie z prof. Romanem Doktorem prorektorem KUL

opracowany projekt Stanowiska Zarządu Głównego „Civitas Christiana” w sprawie edukacji i wychowania w polskich szkołach oraz kilkanaście opublikowanych artykułów o tematyce edukacyjnej. Dyskutowano – zgodnie z przyjętym planem pracy – nad opracowaniem nie istniejącego dotychczas kodeksu ucznia i zarysem kodeksu nauczyciela, które – jak zauważono – są bardzo potrzebne kadrze pedagogicznej, uczniom i rodzicom dla prawidłowej realizacji procesów wychowania i kształcenia, a także w przeciwdziałaniu p atologiom w polskiej szkole. Tego typu dokumenty stanowią swoistą „mapę drogową”, wspólną dla wszystkich zainteresowanych, określającą zachowania uczniów i nauczycieli. Zawarte w nich kryteria służyłyby nauczycielom jako podstawa do interpretacji zdarzeń, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, a więc możliwie obiektywnego, sprawiedliwego nagradzania i karania uczniów. Reguły powszechnie znane i akceptowane sprzyjają podejmowaniu czytelnych decyzji i zapobiegają emocjonalnym, jałowym, często zabarwionym politycznie dyskusjom medialnym.

Dyrektor Elżbieta Lamparska przedstawiła nie wykorzystywany dotąd Kodeks Etyki Nauczycielskiej, wydany przez Polskie Towarzystwo Nauczycieli w Warszawie w 1997 roku. Zdaniem uczestników spotkania może on stanowić pewne odniesienie przy realizacji trudnego i odpowiedzialnego zadania, jakim jest opracowywanie kodeksu ucznia. Wszyscy byli zgodni, że praca zespołu nad kodeksem tylko wówczas będzie miała sens, jeśli jej finalny owoc zostanie wprowadzony do szkół. Stwierdzono jednocześnie, że istnieją procedury umożliwiające realizację tego celu, z którymi należy się jedynie szczegółowo zapoznać i odpowiednio zastosować. Ustalono, że na przyszłym spotkaniu każdy zaprezentuje własne przemyślenia dotyczące podjętego dzieła. Będą one stanowiły punkt wyjścia do dyskusji nad wspólną koncepcją. W polskiej szkole powinien obowiązywać jednolity kodeks ucznia, uwzględniający jednak kategorie wiekowe i pozwalający na wprowadzenie przez daną placówkę wariantu uwzględniającego jej specyfikę. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na zrewidowanie graniczącej z obłędem dbałości o zapewnienie źle pojmowanej dorosłości, bezstresowości i posuniętej do granic absurdu tolerancji wobec złego zachowania ucznia. Na zakończenie przewodniczący

Ośrodka podziękował za dotychczasowe zaangażowanie, informując, że również osoby z ważnych powodów nieobecne na tym spotkaniu zadeklarowały swój udział w podjętych pracach nad kodeksem ucznia. Zaapelował także o nawiązywanie kontaktów z osobami kompetentnymi w zakresie omawianej problematyki.

Ferdynand Froissart

Pomorskie

W oddziałach miejskich „Civitas Christiana” odbyły się spotkania opłatkowe, w atmosferze życzliwości wyrażającej wspólnotę oddziałów. Uczestniczył w nich Waldemar Jaroszewicz przewodniczący Zarządu Pomorskiego. Podczas spotkania w Lęborku obecni byli burmistrz i starosta lęborski oraz przewodniczący Rady Miasta. Tradycyjny opłatek w Słupsku był uroczystym spotkaniem wszystkich ruchów i stowarzyszeń katolickich z bp. Kazimierzem Nyczem.

Dwór Artusa w Gdańsku. Od lewej: senator Antoni Szymański, Ferdynand Froissart czlonek Zarządu Głównego „Civitas Christiana”, Ewa Kamińska pełnomocnik wojewody gdańskiego ds. rodziny

W prowadzonej przez Stowarzyszenie gdańskiej „Galerii Mariackiej”, we wspólnym kolędowaniu uczestniczyli: abp Tadeusz Gocłowski metropolita gdański Ewa Łowkiel wiceprezydent Gdyni, radni Sejmiku Pomorskiego i dyrektorzy departamentów Urzędu Marszałkowskiego. W podniosłym nastroju zebrani przeszli do Dworu Artusa na spotkanie opłatkowe Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich, podczas którego wręczono odznaczenia Pro Ecclesia et Populo.

Jedno z odznaczeń przyznano naszemu koledze Ferdynandowi Froissartowi. Otrzymał je za długoletnią działalność na niwie oświaty i rodziny, szczególnie za prowadzenie Kapituły Promującej Wzorowe Rodziny (statuetką Świętego Wojciecha), za aktywność w Fundacji Edukacji i Wspierania Rodziny w Pruszczu Gdańskim, prowadzącej szkołę katolicką (której był założycielem) oraz prowadzenie Ogólnopolskiego Ośrodka Edukacji Narodowej „Civitas Christiana”, opiniującego decyzje edukacyjne w Polsce oraz uświadamiającego konsekwencje zapisu w Ustawie edukacyjnej o realizacji wartości chrześcijańskich w procesie nauczania. Uroczystość uświetnił koncert pastorałek i kolęd w wykonaniu orkiestry Vita Activa.

Wolsztyn

Oddział Miejski był inicjatorem wielu imprez o charakterze patriotycznym, związanych zwłaszcza z ważnymi rocznicami. Jako środowisko pretendujące do miana opiniotwórczego, postanowiono, przypominając 25. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, uczcić pamięć tych, którzy mieli wówczas odwagę sprzeciwić się reżimowi i w konsekwencji ponieść ofiary. Temat przyciągnął wyjątkowo dużą grupę osób, w której nie zabrakło młodzieży szkolnej, traktującej spotkanie jako dobrą lekcję historii i patriotyzmu.

Jak się okazuje, 13 grudnia 1981 roku, to data nie dla wszystkich ważna. Jak bowiem pokazują badania, 58 % Polaków nie potrafi już dziś podać pełnej daty wprowadzenia stanu wojennego, zaś 52 % nie zna nawet roku jego ogłoszenia. To dane niepokojące. I to był może ten najważniejszy powód, dla którego tamtejszy Oddział postanowiłprzypomnieć o wydarzeniach sprzed 25 laty, które dziś z perspektywy minionego czasu ocenia się różnie, w zależności od politycznej proweniencji. Ale jedno chyba nie budzi wątpliwości: był to gwałt zadany narodowi. Stan wojenny w aspekcie moralnym trzeba ocenić jednoznacznie negatywnie. „Memorandum rocznicowe” zorganizowano w siedzibie Biblioteki Publicznej, wespół z „Solidarnością” lokalnej oświaty. Refleksję historyczną – nie pozbawioną momentów pewnej spontaniczności, zwłaszcza w wypowiedziach uczestników na temat dzisiejszych przejawów patriotyzmu – uzupełniły wiersze i piosenki okresu stanu wojennego. W montażu słowno-muzycznym, przygotowanym przez Włodzimierza Chrzanowskiego, wykorzystano także utwory autorów anonimowych, noszące w sobie ogromny ładunek głębokiego zaangażowania, niezadowolenia, ale i nadziei na lepsze jutro. Wiersze poważne i satyryczne, często literacko niedoskonałe, chropowate, jak cały tamten czas, w którym powstawały i o którymtraktowały.

(wjch)

Zduńska Wola

Po raz siódmy Oddział Miejski „Civitas Christiana” zorganizował dla uczniów szkół podstawowych Powiatowy Przegląd Form Teatralnych „Jasełka”. Współorganizatorem inicjatywy było Starostwo Powiatowe w Zduńskiej Woli, a patronat honorowy od lat sprawuje ks. prałat Józef Nocny wikariusz biskupi diecezji włocławskiej oraz Wojciech Rychlik starosta powiatu zduńskowolskiego, który także w tym roku ufundował nagrodę dla najlepszego zespołu.

Przegląd ma charakter konkursu, a jego celem jest kultywowanie polskich tradycji świątecznych i inspirowanie rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego. Jest także wspaniałą okazją do integracji uzdolnionych dzieci i konfrontacji osiągnięć poszczególnych zespołów. W tegorocznym przeglądzie wzięło udział ponad 250 dzieci, reprezentujących 9 szkół z terenu całego powiatu. Zmaganiom poszczególnych grup przyglądało się jury: Małgorzata Stefańska – przedstawiciel Starostwa Powiatowego, Piotr Dobrowolski – nauczyciel prowadzący amatorską grupę teatralną oraz siostra Anna ze Zgromadzenia Sióstr Mniejszych Maryi Niepokalanej w Zduńskiej Woli. Oceniając występy poszczególnych grup, brano pod uwagę: przygotowane stroje, śpiew dzieci, znajomość tekstów i przede wszystkim przekazanie treści jasełek.

Wyczuwalne przejęcie i radość uczestników oraz widoczny wkład pracy wychowawców i rodziców, którzy przygotowali dekoracje i stroje swoich pociech, zaowocowały wspaniałymi widowiskami różnorodnych form jasełkowych. Jury wyłoniło trzy zespoły reprezentujące: Szkołę Podstawową Nr 9 w Zduńskiej Woli, Szkołę Podstawową w Annopolu Starym oraz Szkołę Podstawową Nr 13 w Zduńskiej Woli. Za wysoki poziom artystyczny wyróżniono grupę teatralną „Bez Nazwy” ze Szkoły Podstawowej Nr 2 w Zduńskiej Woli.

Marcin Kluczyński

Scena z jasełek

Ostróda

Oddział Miejski wraz z parafią NPNMP zorganizował III Koncert Kolęd i Pastorałek. Wystąpiły chóry: „Gloria” i „Vivat” (oba z Kaliningradu), „Camerata” (z Iławy), „Collegium Baccallarum” (z Olsztyna), „Appassionata” (z Lubawy) oraz Zamkowy Chór Kameralny z Centrum Kultury w Ostródzie. Zaprezentowano także jasełka o tematyce patriotycznej w wykonaniu Małych Rycerzy Niepokalanej z parafii św. Franciszka z Asyżu w Ostródzie w reżyserii M.K. Andrzejewskiej. Rozstrzygnięta została trzecia edycja Międzyparafialnego Konkursu na Najpiękniejszą Szopkę Betlejemską (było aż dziesięciu laureatów). Wśród prac znalazła się również szopka wykonana przez pensjonariuszy Aresztu Śledczego w Ostródzie.

(t)

Ełk

IV Powiatowy Konkurs Pieśni Bożonarodzeniowej „Śpiewajmy Chrystusowi” zorganizowało Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” przy wsparciu Szkoły Podstawowej Nr 9 im. J. Pawła II oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej. Finał odbył się w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Uczestnikami konkursu byli: dzieci z klas 0–VI oraz uczniowie gimnazjów. Jury konkursu w składzie: Iwona Przyborowska, Izabela Retel, Krzysztof Wolski, Tomasz Juszkiewicz wysłuchało 20 prezentacji w kategoriach: solista, duet, grupy śpiewacze. Łącznie na scenie zaprezentowało się 31 śpiewaków. Wyróżniono następujące osoby:– w kategorii duety: I miejsce – Małgorzata Gołaszewska i Kaja Żylińska z Miejskiego Przedszkola Nr 8 w Ełku, II miejsce – Kacper Iwanowicz i Jakub Sekuła z grupy „0” przy SP Nr 9 w Ełku – w kategorii soliści: dwa równorzędne I miejsca: Judycie Karpuk i Julii Kruszewskiej (dla dzieci z klasy I) oraz I miejsce – Nikolina Klepadło, II miejsce – Danuta Stępińska (dla dzieci z klasy II – III), II miejsce Justynie Kulik (z gimnazjum, I miejsca nie przyznano). – w kategorii zespoły: I miejsce zespołowi „Nadziei Amatorski Zespół co pod batutą serca gna” z Gimnazjum Nr 4 w Ełku. Nagrody ufundowali: Starostwo Powiatowe w Ełku, Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, Szkoła Podstawowa Nr 9 im. J. Pawła II, oraz „Studio Tańca „Ann-Art” w Ełku. Wszystkim uczestnikom konkursu wręczono dyplomy i upominki. Osobom wyróżnionym nagrody i dyplomy wręczył Kazimierz Szrajber przewodniczący Oddziału „Civitas Christiana” w Ełku. Organizacja i prowadzenie konkursu – Anna Wolska.

(W)

* * *W Ełku odbyła się kolejna sesja Ośrodka Formacji Katolicko-Społecznej. Z wykładem pt. „Czy można sobie wyobrazić Polskę bez chrześcijaństwa” wystąpił Jerzy Marlewski z Warszawy. Mówca zwrócił uwagę, że temat brzmi dość prowokująco, ale Polska bez chrześcijaństwa jest nie tylko hipotezą, lecz dla wielu wrogich chrześcijaństwu była i jest celem działań wychowawczych, politycznych, czy militarnych. Przede wszystkim jednak w temacie wykładu jest zawarte pytanie: co należy czynić, by takie wyobrażenia nie stały się rzeczywistością. O tym właśnie warto pomyśleć, porozmawiać i wreszcie w tym celu powinniśmy działać: jako katolicy – dzieci Kościoła katolickiego i jako chrześcijanie – obywatele Rzeczypospolitej. Nie wystarczy jedynie pięknie deklamować, że „tylko pod Krzyżem, pod jego znakiem Polska będzie Polską a Polak Polakiem”.

Młodzi kolędnicy z Ełku

Mówca przywołał słowa prof. Krasnodębskiego, który stwierdził, że diabeł nie mogąc wygrać walki z Bogiem wymyślił państwa ideologiczne, czyli państwa, których zasada legitymizacji opiera się na fakcie, że należący do grupy rządzacej są „właścicielami” prawdy. Jak wiemy, starcie to zostało wygrane w roku 1989. Do tego zwycięstwa przyczyniła się walnie polska „Solidarność”, w której motywy chrześcijańskie odgrywały ogromną rolę. Ale walka trwa nadal. Dzisiaj diabeł „zabrał się” za demokrację i wolność polityczną. Usiłuje je zniszczyć przez doprowadzenie niektórych zasad liberalizmu do skrajności, wypaczając słuszną zasadę rozdziału państwa i religii. Integracja europejska przenosi tę walkę na poziom całej Europy. Jeśli rzeczywiście stanęlibyśmy przed wyborem Europa czy chrześcijaństwo, znaczyłoby to, że tę rundę, przynajmniej na razie, wygrywa diabeł. Red. Marlewski przypomniał też głębokie treści zawarte w poemacie „Myśląc Ojczyzna” oraz w cyklu wierszy „Kościół” Jana Pawła II. W dyskusji mówiono m.in. o kondycji polskiego chrześcijaństwa oraz wyzwaniach stojących przed Kościołem, zwłaszcza przed laikatem katolickim, którego zadaniem powinno być budowanie civitas christiana.

(t)

Olsztyn

Grudniowe potkanie zorganizowane w ramach Ośrodka Formacji Katolicko-Społecznej „Civitas Christiana” w Olsztynie zatytułowano „Sobór Watykański nieustannym zadaniem”. Wykład wygłosił ks. infułat dr Julian Żołnierkiewicz. Mówca zwrócił uwagę, że wszelkiego rodzaju przemoc, wojny, terror, nierówność społeczna i gospodarcza, ucisk, zawsze są naruszeniem godności człowieka i narodu. Ks. infułat przedstawił współczesne formy takich właśnie zagrożeń i stwierdził, że w dokumentach soborowych jest wiele odniesień do tych zagrożeń. W bogatej dyskusji zastanawiano się, jaki wpływ może mieć pojedynczy człowiek na zapobieżenie tym zagrożeniom. Potrzebna jest przemiana serc, każdy powinien być nosicielem pokoju.

* * *W „Posłańcu Warmińskim” ukazała się specjalna wkładka do numeru bożonarodzeniowego, w której m.in. zamieszczone zostały wywiady z trzema członkami „Civitas Christiana”: T. Nakielskim, nowym przewodniczącym, J. Chłostą, dotychczasowym przewodniczącym oraz Z. Połoniewiczem, wicestarostą ostródzkim. Współpraca Oddziału Warmińsko- Mazurskiego „Civitas Christiana” z dwutygodnikiem katolickim „Posłaniec Warmiński” jest dość systematyczna i na jego łamach ukazuje się szereg materiałów, bądź dotyczących działalności naszego Stowarzyszenia, bądź będących autorstwa naszych kolegów. Warto dodać, że redaktorem naczelnym „Posłańca Warmińskiego” jest asystent kościelny naszego Oddziału, ks. prałat Jan Rosłan.

(t)

Elbląg

Podczas spotkania opłatkowego w Oddziale Miejskim miała miejsce promocja książki ks. infułata Mieczysława Józefczyka „Elbląskie drogi”. Są to wspomnienia tego wybitnego i gorliwego kapłana i wieloletniego proboszcza parafii św. Mikołaja w Elblągu, autora szeregu książek, w tym naukowych i wspomnieniowych. Spod jego pióra wyszły m.in. książki: „Elbląskie duchowieństwo na tle dziejów miasta 1246-1945”, „Elbląg i okolice 1937-1956. Chrześcijaństwo w tyglu dwu totalitaryzmów”, „Średniowiecze Elbląga. Z problematyki społeczno- religijnej” i inne. Książka „Elbląskie drogi” obejmuje wspomnienia z lat 1968-1993. Jest to zatem świadectwo wielu ważnych wydarzeń, w tym roli Kościoła w okresie tzw. „pierwszej ťSolidarnościŤ” oraz stanu wojennego. Należy oczekiwać, że ks. Infułat podejmie pracę nad dokumentacją kolejnych lat swojej posługi duszpasterskiej w Elblągu.

* * *Oddział Miejski w Elblągu zorganizował konkurs plastyczny wśród dzieci i młodzieży (od wieku przedszkolnego po szkołę średnią) pt. „Boże Narodzenie”. Wpłynęło prawie 120 prac. Ogłoszenie wyników konkursu i rozdanie nagród odbyło się w siedzibie Oddziału 11 stycznia. Jury przewodniczyła Anna Guzenda.

(t)

Kętrzyn

Cykl spotkań „Szlakiem martyrologii kresowych Polaków” przygotował Oddział Miejski „Civitas Christiana”. Prowadziła je Zenobia Alejun przewodnicząca. Przygotowała także kolejne zeszyty formacyjne zawierające bogatą dokumentację prezentowanego tematu. Cykl cieszył się dużym zainteresowaniem nie tylko dlatego, że niewygodna część historii była w okresie powojennym przemilczana, ale też dlatego, że ich uczestnikami są osoby wywodzące się z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej, szczególnie z Bracławszczyzny i Wileńszczyzny, doskonale pamiętające prześladowania na tamtych ziemiach Kościoła i Polaków. Spotkania były więc także okazją do powrotu wspomnieniami do stron rodzinnych i przypomnienia konkretnych męczenników, w tym głównie księży, będących ofiarami dwóch totalitaryzmów: hitlerowskiego i sowieckiego. Spotkaniami tymi kętrzyński Oddział wpisuje się w tematykę patriotyczną, do czego obliguje nas w tym roku Uchwała Zarządu Głównego, ale także jest to wypełnienie testamentu Jana Pawła II, który postawił przed nami zadanie przywoływania pamięci o męczennikach XX wieku.

(t)

Synod Archidiecezji Warmińskiej

Abp dr Wojciech Ziemba metropolita warmiński zwołał I Synod Archidiecezji Warmińskiej, który ma być kontynuacją synodu diecezjalnego, rozpoczętego jeszcze w roku 1980 przez ówczesnego biskupa warmińskiego Józefa Glempa. Abp Ziemba powołał 20 komisji synodalnych: d/s Duszpasterstwa, d/s Nauczania i Wychowania, d/s Duchowieństwa i Życia Konsekrowanego, d/s Kultu Bożego, d/s Struktur Diecezjalnych, d/s Katolików Świeckich, d/s Dialogu ze światem nauki i kultury, d/s Ekonomicznych, d/s Rodziny, d/s Charytatywnych, d/s Patrimonium Ecclesiae, d/s Migracji i duszpasterstwa obcojęzycznego , d/s Ekumenizmu, d/s Środków Społecznego Przekazu, d/s. Muzyki Kościelnej, d/s Młodzieży, d/s Społecznych i Troski o Dzieło Stworzenia, d/s Misji, d/s Ruchów Katolickich i Stowarzyszeń, d/s Budownictwa i Sztuki Sakralnej. W skład komisji weszło 5 członków „Civitas Christiana”: Tomasz Nakielski został członkiem Komisji d/s Ruchów Katolickich i Stowarzyszeń, Jan Chłosta wszedł w skład Komisji d/s Patrimonium Ecclesiae (dziedzictwa historycznego Kościoła warmińskiego), Zygfryd Śmieszek i Andrzej Taborski weszli w skład Komisji d/s Świeckich, Zenobia Alejun i Andrzej Taborski weszli w skład Komisji d/s Społecznych i Troski o Dzieło Stworzenia (A. Taborski jest sekretarzem tej komisji). Hasło Synodu brzmi: „Przypatrzcie się powołaniu waszemu”.

(t)

Rypin

Na wielką zabawę organizowaną od siedmiu lat podczas karnawału, której głównymi celami są: społeczna integracja oraz terapia przez uśmiech i zawieranie przyjaźni, przyjęły zaproszenie osoby niepełnosprawne zamieszkałe na terenie miasta i powiatu rypińskiego. „Bal Radości” zorganizowali: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” i Związek Harcerstwa Polskiego, z pomocą starosty rypińskiego Marka Tyburskiego i burmistrza Marka Błaszkiewicza. Przedsięwzięcie, którego finałem był bal ponad 500 osób, logistycznie mogło zaistnieć dzięki osobom z różnych instytucji, organizacji wspomagających sprawnych inaczej, przedstawicielom placówek oświaty, kultury a nawet Straży Pożarnej i oczywiście dzięki sponsorom. Wśród honorowych gości byli: Piotr Hoffmann przewodniczący kujawskopomorskiego „Civitas Christiana” z Torunia i nestor rypińskich kapłanów, ks. prałat Czesław Chojecki.

Pękająca w szwach sala balowa, pięknie udekorowana w zimową scenerię przez uczniów Gimnazjum im. Józefa Wybickiego Zespołu Szkół Nr 1 była miejscem występów artystycznych oraz prezentacji solowej Wojtka Sosnowskiego z Warsztatów Terapii ZaNasz Głos luty 2007 4747 Civitas Christiana jęciowej, wzbogaconej układem tanecznym jego koleżanek, duetu Eweliny Ratkowskiej i Janusza Czerwińskiego ze Środowiskowego Domu Samopomocy. Specjalną ofertą dla wszystkich uczestników Balu Radości był występ dziecięcego cyrku „HECA” pod kierunkiem Ewy Dembek z MOK w Brodnicy, którego program mieli okazję oglądać widzowie kilku krajów Europy, a nawet Emiratów Arabskich. Do tańca, jak co roku, ulubione przeboje światowe, w tym walce, grał Andrzej Pawlewicz instruktor MOK w Rypinie. Organizatorzy VII Balu Radości przeprowadzili wybory miss i mistera balu w dwu kategoriach wiekowych, dla których nagrodami były wspaniałe pierniki toruńskie. Nie zabrakło olbrzymiego okolicznościowego tortu w białej czekoladzie zdobionego nazwą zabawy. Dobrą koordynację wszelkich działań i pomoc w przebiegu balu zapewnili także wolontariusze z Gimnazjum im. Józefa Wybickiego, Zespołu Szkół Nr 1 im. ks. Czesława Lissowskiego, Zespołu Szkół Nr 2 im. Unii Europejskiej, harcerze z Komendy Hufca ZHP, pracownicy Straży Pożarnej, stażyści Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, członkowie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”.

Zenobia Rogowska

Gniezno

Lokalna Rada Koordynacyjna, skupiająca 9 organizacji wokół Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Gnieźnie od lat podejmuje szereg działań, angażując w nie zrzeszone wspólnoty. Przy Stowarzyszeniu działają zespoły środowiskowe: Wspólnota Organizacji Katolickich, Wspólnota ds. Koalicji Wyborczej, Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego, Forum Polskiej Racji Stanu, Ośrodek Formacji Katolicko-Społecznej. Wewnątrz „Civitas Christiana” działa kilka zespołów mających swoje pola aktywności: samorządowe, kultury, rodziny i charytatywne. Prowadzą one stałe inicjatywy, m. in. : Dialogi Społeczne, Warsztaty Historyczne, Studium „Verbum et res”, Gnieźnieńskie Wieczerniki Rodzin, Porozumienie dla Dziecka i Rodziny, Dobowy Różaniec, Dzień Apostolatu. Od wielu lat organizujemy Triduum Epifanijne. W tym roku odbyło się ono w gnieźnieńskiej bazylice katedralnej. Uroczystość nawiązuje zarówno do organizowanego w Rzymie przez św. Wincentego Pallottiego apostolskiego tygodnia epifanijnego, jak i do wezwania Ojca Świętego Jana Pawła II do Nowej Ewangelizacji. Kazania epifanijne podczas Mszy świętych głosił misjonarz pallotyński ks. Eugeniusz Leśniak SAC z Poznania. Przez trzy dni omawiał aspekty życiowe i apostolskie, wynikające z wiary, nadziei i miłości. W pierwszym dniu Mszy św. przewodniczył bp Wojciech Polak. W koncelebrze uczestniczyli profesorowie Prymasowkiego Seminarium Duchownego, na czele z rektorem ks. prof. dr hab. Bogdanem Czyżewskim. Obecni byli także klerycy oraz siostry pallotynki, członkowie Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego, Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, członkowie organizacji katolickich i społecznych oraz społeczność miasta Gniezna. 22 stycznia, w domu rekolekcyjnym sióstr pallotynek, przy wspólnym stole spotkali się członkowie wspólnot apostolskich wspominając życie i dzieło św. Wincentego Pallotiego, prekursora idei apostolatu świeckich.

Edward Frąckowiak

Od lewej: Zenobia Rogowska, Gabriel Witkowski, Ewa Witkowska

Nowy Sącz

Od sześciu lat członkowie sądeckich stowarzyszeń ratują zabytkowe kaplice i nagrobki położone na sądeckich nekropoliach. Pieniądze pochodzą głównie ze zbiórek prowadzonych na cmentarzach Nowego Sącza. Po raz pierwszy kwestę pod hasłem: „Ratujmy sądeckie nekropolie” zorganizowały w 2001 r. cztery stowarzyszenia: Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, Związek Sądecczan, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” i Klub Inteligencji Katolickiej. W następnych latach w realizację szlachetnego celu włączyły się: Stowarzyszenie „Młody Sącz”, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Polskie Towarzystwo Historyczne oraz Duszpasterstwo Akademickie „Strych”.

Dotychczasowe zbiórki pozwoliły na odnowienie dziewiętnastu zabytkowych nagrobków, w tym kaplicy wielce zasłużonej dla Nowego Sącza rodziny Olszewskich-Flisów. O przeznaczeniu pieniędzy z tegorocznej kwesty (blisko 13 tys. zł) zdecydowano na grudniowym zebraniu przedstawicieli czterech inicjatorów odpowiedzialnych za tę inicjatywę, która z roku na rok coraz lepiej się rozwija.

L.M.

Kraków

Boże Narodzenie w historii, legendzie, literaturze… Historia świąt Bożego Narodzenia, wigilii, opłatka i kolędowania była natchnieniem dla wielu polskich artystów – malarzy, rzeźbiarzy, kompozytorów, poetów i pisarzy. O tej historii i znaczeniu tych świąt dla Polaków i twórców polskiej literatury opowiada program słowno-muzyczny Anny Ramza-Radłowskjej artystki scen polskich, który zaprezentowała 18 stycznia w krakowskim oddziale „Civitas Christiana” przy ul. Garbarskiej 9.

Musiało upłynąć kilka stuleci – opowiadała artystka – zanim Kościół ostatecznie ustalił, że pamiątkę Bożego Narodzenia będzie się obchodzić w dniu 25 grudnia. W ciągu następnych wieków wokół tych świąt narosło wiele narodowych tradycji, wspaniałych obrzędów i zwyczajów. Wigilia, to łacińskie słowo oznaczające czas czuwania, czas straży. W Polsce wigilie poprzedzały wszystkie większe święta. Był to dzień oczekiwania i czuwania na modlitwie. Początki wieczerzy wigilijnej sięgają XIV wieku. To szczególny dzień, gdy przy stole pierwotnie pozostawiano dodatkowe nakrycie dla dusz zmarłych, które w tym dniu, zgodnie z ludową tradycją i wierzeniami, przychodzą do naszych domostw, a w innej tradycji było zostawiane dla naszych najbliższych, którzy mogą powrócić z wojny, powstania lub zesłania. Jak na obrazie Malczewskiego Zesłańcy z 1863 r. zastygli wokół stołu w oczekiwaniu, że spełni się cud Nocy Betlejemskiej i przeniesie ich do rodzinnych domów.

W nastrój wieczerzy wigilijnej wprowadza opłatek – oblatum, chleb ofiarny. Pierwsi chrześcijanie dzielili się chlebem. Chleb służył do konsekracji i wspomożenia biednych. Zwyczaj łamania się opłatk iem zachował się tylko w naszym kraju. Kajetan Kraszewski w XIX w. pisał: „Dla nas on zawsze świętość wyobraża/ Pamiątkę łaski udzielonej z nieba/ A oprócz skarbu branego z ołtarza – własny kęs chleba/ Ojców to naszych obyczaj prastary/ Symbol braterstwa miłości i wiary…”. Cyprian K. Norwid, wspomina swój kraj, gdzie w dzień wigilijny jest zwyczaj, że ludzie „łamią chleb biblijny najtkliwsze przekazując uczucia”. Kard. Karol Wojtyła w 1975 r. u dominikanów mówił: „Opłatek wyrasta z dziejów duszy polskiej, jest wyrazem związku z Chrystusem, który się narodził, który stale się rodzi, który stał się w ten sposób szczególnym świadkiem naszej dziejowej tożsamości”.

Przedłużeniem świąt Bożego Narodzenia jest śpiewanie kolęd, „aż do Matki Bożej Gromnicznej”. Kolęda nie odrazu stała się pieśnią. Samo słowo, choć tak bliskie naszemu językowi, pochodzi z łaciny i oznacza pierwszy dzień miesiąca. Najpierw kolęda oznaczała obdarowywanie się prezentami, dopiero u schyłku średniowiecza, w XIII wieku ,pojawiły się znane nam dzisiaj tradycje świątecznej szopki, jasełek i śpiewania kolęd. Najstarsze kolędy, czyli pieśni o tematyce Bożonarodzeniowej, przypisuje się św. Franciszkowi z Asyżu, które śpiewano podczas misterium w Noc Bożego Narodzenia 1223 r., które zorganizował w Greccio. Najstarsze znane polskie kolędy pochodzą z piętnastowiecznych dialogów misteryjnych. Kolęda, która zrobiła międzynarodową karierę – opowiadała artystka – to „Cicha noc”. Jest kilka wersji mówiących o tym, jak doszło do jej powstania. Faktem jest, że po raz pierwszy została wykonana 24 grudnia 1818 r. w kościele św. Mikołaja w Oberndorfie, małej wiosce 10 km na północ od Salzburga (Austria). Autorem słów był ks. Joseph Mohr (1792-1848). Muzykę napisał Franz Xaver Gruber (1787-1863), organista w tej samej świątyni. Dziś przetłumaczona na 80 języków znana jest na całym świecie. Najstarsza polska kolęda to „Bądź zdrów, Królu Anielski” z 1424r.

Do znanych dziś polskich najstarszych kolęd należy „W żłobie leży” ze słowami ks. Piotra Skargi do melodii poloneza koronacyjnego króla Władysława IV i „Anioł pasterzom mówił”, której słowa są przekładem szesnastowiecznego fragmentu łacińskiego utworu. Wyjątkowe miejsce przy wigilijnym stole ma kolęda „Bóg się rodzi”, nazywana jest też „królową polskich kolęd” . Jej autorem jest Franciszek Karpiński. Po raz pierwszy została wykonana w Białymstoku w XVIII w. Była też pieśnią patriotyczną. W czasie wojny pod Tobrukiem na melodię tej kolędy żołnierze śpiewali: „Bóg się rodzi a przecie po okopach rozrzuceni/Sławę Polski na tej ziemi/ na bagnetach podnosimy/ by się Niemcom nie zdawało/ że zniszczyli Polskę całą”. Znaną kolędę „Lulajże Jezuniu” rozsławił Fryderyk Chopin cytując ją w środkowej części Scherza h-moll op.20. Wśród twórców kolęd byli, obok wspomnianych, między innymi Mikołaj Sęp Szarzyński, Andrzej Morsztyn, Feliks Nowowiejski i Zygmunt Noskowski.

Ta opowieść o Bożym Narodzeniu snuta przez Annę Ramza-Radłowską przeplatana wspólnym śpiewaniem stawała się zarazem modlitwą za tych wszystkich twórców, znanych i nieznanych poetów, muzyków, pisarzy, którzy w swej twórczości tak wiele miejsca poświęcili cudowi Nocy Betlejemskiej. Symbolem tego były znicze, które Artystka zapalała, aby w ten sposób uczcić ich

Śp. Tadeusz Moskal (1924–2006) Urodził się w Łącznej na Ziemi Świętokrzyskiej. Był więźniem obozu pracy w Altenburgu. Po drugiej wojnie światowej udzielał się w ZHP oraz ZMW „Wici”. Od 1983 r. został członkiem Oddziału Miejskiego w Jędrzejowie. Był też członkiem SDP. W latach 1984–1988 działał jako radny i wiceprzewodniczący Komisji Zdrowia MGRN w Jędrzejowie. W latach 1990-1998 był członkiem Zarządu Oddziału Miejskiego „Civitas Christiana”. Przez jedną kadencję pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Powiatowego LOK w Jędrzejowie. Przez ponad czterdzieści lat był pracownikiem Poczty Polskiej, pełniąc funkcje starszego rewidenta i społecznego inspektora pracy w WUP w Kielcach. Był też członkiem ZZP Łączności. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „400 lat Poczty Polskiej”, Złotą Odznaką ZZPŁ, Złotą i Srebrną odznaką LOK i odznaką za zasługi dla województwa kieleckiego. Zmarł 16 sierpnia 2006 r.

Artykuł ukazał się w numerze 2/2007.