Nasilające się ataki medialne na wartości chrześcijańskie i oparte na nich zasady życia rodzinnego, społecznego oraz politycznego stwarzają sytuację coraz większego ich spychania na margines życia publicznego i osobistego.

Ich jednostronność, uporczywa powtarzalność budzą coraz większe zaniepokojenie katolickiej opinii publicznej. Ośrodek Formacji Katolicko-Społecznej „Civitas Christiana” we Wrocławiu, 9 listopada zorganizował spotkanie. Wykład „Sekularyzacja jako wezwanie i zadanie dla Kościoła” wygłosił ks. bp Edward Janiak, wikariusz generalny archidiecezji wrocławskiej.

Słuszna sekularyzacja

Ksiądz biskup we wstępie swojego wykładu podkreślił, że istnieje słuszna świeckość, autonomia i niezależność sektorów ziemskich oraz człowieka, który w nich działa. Wynika to z Boskiego dzieła stworzenia świata. Bóg obdarzył człowieka względną autonomią, własną wartością i własnymi prawami. Sobór Watykański II mówi o tym w konstytucji Gaudium et spes (GS 36): „Jeżeli przez autonomię rzeczy świeckich rozumiemy to, że rzeczy stworzone i społeczności ludzkie cieszą się własnymi prawami i wartościami, które człowiek ma stopniowo poznawać, przyjmować i porządkować, to tak rozumianej autonomii należy się domagać.

Człowiek, kiedy odwraca się od swojego przeznaczenia, staje się ofiarą fałszywej świeckości. Zmienia wtedy najgłębszy sens spraw ziemskich. Sobór Watykański II jednoznacznie odrzuca tego rodzaju świeckość i autonomię, stwierdzając, że: „Jeżeli słowom autonomia rzeczy doczesnych nadaje się takie znaczenie, że rzeczy stworzone nie zależą od Boga, a człowiek może ich używać bez odnoszenia ich do Niego, to każdy znający Boga odczuwa, jak fałszywymi są tego rodzaju zapatrywania” (GS 36).

Desakralizacja

Całkowita desakralizacja przez grzech zniszczyła słuszną świeckość i sens spraw ziemskich. Człowiek przez grzech zerwał węzeł, który go łączył z Bogiem wraz ze światem mu podporządkowanym. Przez grzech człowiek nie osiąga słusznej świeckości, wolności i panowania nad światem, ale przeciwnie staje się niewolnikiem rzeczy. Traci on godność, która była mu właściwa, i zasadza się na Bogu. W ręku grzesznika także świat traci swoją właściwą świeckość i niezależność. Wynikająca z grzechu desakralizacja i sekularyzacja podążają do powtórnej sakralizacji i ubóstwienia rzeczy ziemskich. Jednak puste miejsce po Bogu zapełniają szybko moce demoniczne.

Odkupienie

Chrystus przyszedł na świat, by przez łaskę złączyć człowieka z Bogiem i wyzwolić go z fałszywej autosekularyzacji. Grzesznik pociągnął za sobą świat, w którym żyje, alienując go. Dzieło odkupienia ma na celu uzdrowienie świata i wprowadzenie go na nowo do Boga, przez człowieka odnowionego w Chrystusie, który przyszedł, aby uwolnić świat od całkowitej świeckości przeciwnej jego przeznaczeniu, uświęcić i poddać go takiej sakralizacji, która nie pozbawia go własnej wartości.

Kościół, który aktualizuje zbawienie, zajmuje się słuszną sakralizacją i sekularyzacją świata. Kontynuuje zbawcze dzieło Chrystusa w odnowie ziemskich powinności. „Posłannictwo Kościoła nie polega tylko na przekazywaniu ludziom ewangelicznego orędzia Chrystusa: Jego łaski, ale także na przepojeniu i doskonaleniu duchem ewangelicznym porządku spraw doczesnych” (AA 5, por. LG31, GS 42). Nie oznacza to, że Kościół respektuje słuszną niezależność i autonomię rzeczywistości ziemskich, które nie mogą być wchłonięte przez religię i powinny zachować swoje autentyczne przeznaczenie.

Zadania społeczne

Kościół ma w świecie profetyczne (prorocze) zadania społeczne. Ma głosić światu godność stworzonej i odkupionej osoby ludzkiej, sprawiedliwość i miłość jako fundamenty życia i podejmować konkretne problemy. Na płaszczyźnie zarówno zasad, jak i konkretnych działań trwa nieustanne zderzanie się z sekularyzmem takiego osądu rzeczywistości ziemskich dokonywanych w świetle wiary. W tym kontekście świecka niezależność ziemskich sektorów wymaga, by chrześcijanin troszczył się o „kompetencję w umiejętnościach świeckich”, „kompetencję zawodową”. Szczególnym zadaniem świeckich jest tak rozświetlać sprawy doczesne, z którymi ściśle są związani, i tak nimi kierować, aby się ustawicznie dokonywały i rozwijały według Bożego zamysłu i służyły chwale Stworzyciela i Odkupiciela.

Sekularyzacja świadomości

Powszechna sekularyzacja przejawia się we współczesnej kulturze i w życiu społecznym. Poprzez studia świeckie i brak zainteresowania religią w życiu osobistym i publicznym następuje sekularyzacja świadomości. Ich wynikiem jest kryzys filozoficznych i naukowych systemów spowodowany brakiem punków oparcia i ogniw wiążących teorie naukowe i światopoglądowe. Z powodów tradycyjnych utrzymuje się jeszcze te same nazwy i pojęcia. Podkłada się jednak pod nie świeckie i zsekularyzowane znaczenia.

ie jesteśmy do tego odpowiednio przygotowani. Jest to osobne już zadanie zarówno dla świeckich, jak i dla Kościoła hierarchicznego.