Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy była gospodarzem sesji naukowej „Henryk Pobożny i księżna Anna – władcy Śląska”. Sesja odbyła się w listopadzie ub.r. Organizatorami byli Duszpasterstwo Ludzi Pracy’90 w Legnicy oraz Oddział Okręgowy „Civitas Christiana” z Wrocławia.

Wrocławia. Legnicka historia

Sesja była ukoronowaniem dotychczasowych prac związanych ze studiami poświęconymi Henrykowi Pobożnemu i jego małżonce księżnej Annie. Zasadnicze kroki w tym kierunku zostały podjęte ponad 20 lat temu. Wiążą się one z powstaniem 9 kwietnia 1990 r. Duszpasterstwa Ludzi Pracy’90 w Legnicy. W tym dniu w 1241 r. miała tu miejsce bitwa z Mongołami.

DLP’90 od początku swojego istnienia w Henryku Pobożnym widziało bohatera narodowego, który oddał życie za wiarę i wolność narodu. Jego matką była św. Jadwiga Śląska. Świętość w tej rodzinie była czymś naturalnym. W tym samym czasie żyła i umarła św. Elżbieta Węgierska, która była siostrzenicą św. Jadwigi. W ufundowanym przez św. Jadwigę trzebnickim klasztorze wychowanie odebrały dwie córki króla czeskiego Ottokara I. Najpierw przybyła tu Agnieszka, która sprowadziła do Czech franciszkanów i siostry klaryski. Została kanonizowana przez Jana Pawła II 12 listopada 1989 r. Potem w trzebnickim klasztorze wychowywała się jej starsza siostra Anna, która została żoną księcia Henryka Pobożnego. Była ona powiernicą św. Jadwigi. Życiem, pokutą oraz posługą nie ustępowała swojej świętej teściowej.

Pierwsze prace naukowe o Henryku Pobożnym i księżnej Annie

Znaczącym wydarzeniem była obchodzona w 1991 r. 750. rocznica bitwy pod Legnicą. Z tej okazji odbyło się wiele spotkań, sympozjów i uroczystości, a w kolejne rocznice śmierci Henryka Pobożnego organizowano odczyty, spotkania i dyskusje ukazujące nowe spojrzenie na przebieg wydarzeń związanych z jego życiem i działalnością. Ukazała się praca habilitacyjna ks. Władysława Bochnaka poświęcona księżnej Annie. W pracy zwrócono szczególną uwagę na rys osobowości księżnej, która poprzez post, umartwianie się i poświęcenie dla innych była obok św. Jadwigi wzorem cnót chrześcijańskich. Powstało mnóstwo artykułów, broszur i wydawnictw wrocławskich historyków i społeczników zaangażowanych w sprawę utrwalenia kultu książęcej pary. Ten temat stał się szczególnie bliski Fraterni Piastowskiej i oddziałom „Civitas Christiana” w Legnicy i we Wrocławiu.

Podczas sesji naukowej w Legnicy referat wygłosiła dr. Anna Sutowicz
| Fot. Adam Maksymowicz

Wydarzeniem 2010 r. było wydanie znakomitej powieści Tomasza Łysiaka Psy Tartaru. W zbeletryzowanej formie z dużym talentem literackim ukazał on dramat tamtych czasów, który dotknął wschodnią Europę, Polskę i Śląsk. Autor zwrócił uwagę na męczeński charakter śmierci Henryka Pobożnego, gdy próbował wycofać się z przegranej bitwy. Doścignięty przez Mongołów podnosił prawą rękę do uderzenia mieczem, ale został pchnięty dzidą w bok. Rannego księcia, który spadł z konia, zaciągnięto przed mongolskiego dowódcę Batu Chana i kazano mu złożyć hołd. Odmówił. Ścięto go, a jego głowę na pice ukazano mieszkańcom Legnicy, żądając poddania zamku.

Przygotowania do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego

DLP’90 w Legnicy podczas I Synodu Diecezji Legnickiej zwróciło się do biskupa diecezjalnego z wnioskiem o wszczęcie przygotowań do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego księcia Henryka II Pobożnego i jego małżonki księżnej Anny. Uzasadniono to następująco: „Takich orędowników potrzebuje nasza diecezja. Nowi święci są także bardzo potrzebni integrującej się Europie dla ożywienia w niej wiary i kultury chrześcijańskiej, dla jej odnowy etycznej i duchowej. Oboje, jako wzór władców chrześcijańskich, mogą być patronami małżonków i rodzin”. Biskup legnicki Stefan Cichy wydał dekret powołujący Zespół Historyczny do zbadania i rozpoznania męczeńskiej śmierci księcia Henryka Pobożnego oraz heroiczności cnót jego czcigodnej małżonki księżnej Anny, jak również otaczającego ich kultu. Legnicka sesja naukowa była pierwszą próbą prezentacji prac tego zespołu. Wydano też broszurę Henryk Pobożny i księżna Anna – władcy Śląska.

Sesja naukowa

Wprowadzający referat do tematu będącego przedmiotem sesji wygłosiła dr Anna Sutowicz, historyk z Wrocławia. Autorka przedstawiła w nim księżną Annę i Henryka Pobożnego na tle swoich czasów. Księżna Anna pod każdym względem była niezwykłą kobietą. Pokorą przewyższała całe swoje otoczenie. Przed św. Jadwigą uniżała się niczym służąca nawet wtedy, gdy była brzemienna. Wobec biednych – umywała im nogi i rozdawała im szaty. Fundowała szpitale i przytułki dla biednych. Rozdawała ubogim owoce, których powszechnie brakowało. Szyła dla nich szaty i piekła pieczywo, które potem rozdawała biednym na terenie Wrocławia. Ufundowała klasztor klarysek, w którym została pochowana. Obecnie jest to klasztor sióstr urszulanek położony na placu biskupa Nankiera we Wrocławiu. Z czeskiej Pragi do Wrocławia sprowadziła franciszkanów. W porozumieniu ze starszym synem Bolesławem Rogatką ufundowała klasztor benedyktynów w Krzeszowie.

Świadectwa

Od początku istnienia DLP’90 były zbierane wszelkie informacje, wypowiedzi i opinie dotyczące Henryka Pobożnego i księżnej Anny. Kilkadziesiąt z nich przedstawił na sesji Stanisław Andrzej Potycz. Wielokrotnie o Henryku Pobożnym wypowiadał się papież Jan Paweł II. Ta postać była mu bliska, gdyż został wybrany do tej godności 16 października, we wspomnienie św. Jadwigi. Będąc z pielgrzymką do Legnicy 2 czerwca 1977 r., nawiązał do tatarskiego najazdu i bitwy pod Legnicą: „Henryk, oddając życie za powierzony jego władzy lud, równocześnie oddawał je za wiarę Chrystusową”. Podczas ostatnich uroczystości związanych z rocznicą tej bitwy bp legnicki Stefan Cichy napisał: „Sanktuarium w Legnickim Polu powstało na miejscu, gdzie spłynęła krew tych, którzy przed wiekami stanęli w obronie naszej wiary i gdzie spłynęły łzy świętej Jadwigi, księżnej cierpiącej po śmierci jej syna Henryka Pobożnego”.

Uzupełnieniem przedstawianej problematyki było wystąpienie dr. Wacława Szetelnickiego podczas legnickiej sesji o średniowiecznych i wczesnonowożytnych, ikonograficznych przedstawieniach scen śmierci Henryka Pobożnego.

Tą tematyką interesuje się coraz więcej mediów oraz środowisk kulturalnych, naukowych i artystycznych z terenu całego kraju.