Filozofia społeczna księdza Majki

2013/06/28
Adam Maksymowicz

Zorganizowana przez wrocławski Ośrodek Formacji Katolicko-Społecznej „Civitas Christiana” sesja poświęcona była wkładowi ks. prof. Majki w katolicką naukę społeczną. Wykład o społecznym filozofowaniu Księdza Profesora wygłosił ks.Piotr Mrzygłód, autor monografii „Personalizm teologikalny ks. Józefa Majki”. Dzieło wrocławskiego uczonego wnosi oryginalny wkład do rozwoju chrześcijańskiej filozofii społecznej.

 

Ksiądz prof. Józef Majka, nauczyciel akademicki, filozof, urodził się 31 maja 1918 roku w Suchorzowie w powiecie tarnobrzeskim. Był trzynastym, najmłodszym dzieckiem w rodzinie. Po ukończeniu szkoły powszechnej i gimnazjum wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. 8 sierpnia 1942 roku po pięcioletnich studiach filozoficzno-teologicznych został wyświęcony na kapłana. Studiował ekonomię na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Uzyskał też stopień magistra teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 1946–1947 był kierownikiem Przedstawicielstwa Krajowej Centrali „Caritas” w Warszawie.

Wykładał katolicką naukę społeczną, etykę, współczesne kierunki społeczne, filozoficzną krytykę marksizmu, socjologię duszpasterską i socjologię religii w Tarnowskim Instytucie Teologicznym, na KUL-u, w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. Pozostawił po sobie dzieła tworzące tzw. sumę społeczną. Są to m.in.: Katolicka nauka społeczna, Filozofia społeczna, Etyka życia gospodarczego, Rozważania o etyce pracy, Jaka Polska?, Węzłowe problemy katolickiej nauki społecznej oraz Etyka społeczna i polityczna. Jest autorem kilkunastu książek i ponad 400 artykułów naukowych i popularnonaukowych, komentarzy do encyklik papieskich, redaktorem prac zbiorowych, promotorem licznych prac magisterskich, licencjackich i dziewięciu doktoratów.

Przez wiele lat pełnił funkcję rektora Papieskiego Fakultetu Teologicznego i Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Wrocławiu. Uczestniczył w wielu komisjach Episkopatu Polski i instytucji watykańskich. Został odznaczony najwyższym tytułem papieskim: Protonariusza Apostolskiego (infułata). W 1971 roku uzyskał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1985 roku – zwyczajnego. Zmarł nagle w dzień swoich imienin 19 marca 1993 roku.

Według ks. prof. Majki troska o człowieka zawsze nakazywała myślicielom chrześcijańskim być w opozycji do wszelkich usiłowań zmierzających do ograniczenia ludzkich uprawnień osobowych. Jako personalista głosił wizję społeczności ludzkiej w wymiarze społecznym, kulturowym, politycznym i gospodarczym. Ale jako realista zdawał sobie sprawę, że droga do budowania świeckiej cywilizacji chrześcijańskiej wydaje się być bardzo daleka. Dlatego uważał, że trzeba ten świat ewangelizować, ażeby go ocalić.

Współczesne zagrożenia dla wizji społeczności chrześcijańskiej widział w akceptacji skrajnego indywidualizmu oraz ideologii społeczno-politycznego liberalizmu. Przestrzegał przed przenikaniem tej ideologia w Polsce do sfery ludzkiej moralności, co wiedzie „wyzwolonego” człowieka na manowce postmodernistycznej „antykultury”, społecznego nihilizmu i życia w „świecie absurdu”. Tego rodzaju „filozofii słabej” przeciwstawiał „filozofowanie w kontekście Ewangelii” i szeroko rozumianej kultury chrześcijańskiej – atlantyckiej, inspirowanej religijnym Objawieniem oraz autentycznymi problemami teologicznymi.

Prowadzona przez ks. prof. Majkę analiza historii filozofii wyraźnie pokazuje, że człowiek „przednowożytny” miał trwały punkt oparcia dla własnego bytu w odniesieniu do Stwórcy i w ładzie wszechświata, znajdującym odbicie w niezniszczalnych wartościach. Uważał, że człowiek współczesny odarty z transcendencji oraz z pierwiastka religijnego, organizując się w społeczeństwo, skazany jest na szukanie po omacku uzasadnienia swojej egzystencji i godności w prawie. Odejście od Boga przez racjonalistycznie, a następnie marksistowsko zorientowaną społeczność, okazało się w jego ocenie gigantyczną w skutkach pomyłką, skutkującą głębokim kryzysem prawdy o człowieku.

Zebrani w „Civitas Christiana” słuchacze żywo reagowali na prezentację książki o niezwykłym filozofie z Wrocławia. Padło wiele pytań, wypowiedzi i wspomnień o Księdzu Profesorze i o jego naukę społeczną, o rzeczywistą chrześcijańską, katolicką wspólnotowość „Civitas Christiana”

We wspomnieniach o ks. Majce mówiono, że był „sługą Prawdy”, „mężem Kościoła” i „człowiekiem polityki”. Uczył patrzeć na problemy człowieka i świata, wskazywał, jak rozwiązywać je w duchu Ewangelii. Cytowano opinię ks. prof. Piotra Niteckiego, następcy ks. prof. Józefa Majki na katedrze Katolickiej Nauki Społecznej PWT we Wrocławiu: „Będziemy jeszcze wiele lat wczytywać się w aktualność jego myśli na czasy dzisiejsze – w przekonaniu, że choć odszedł, nadal jest wśród nas i nadal nas uczy”. Wskazywano, że istnieje potrzeba zbiorowego wydania dzieł ks. Józefa Majki. Będzie to nie tylko oddanie hołdu wielkiemu filozofowi naszych czasów, ale też udostępnienie katolickiej myśli społecznej, która będzie mogła kształtować formację społeczną, gospodarczą oraz polityczną kolejnych pokoleń rodaków.

© Civitas Christiana 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Symbioza.net
Strona może wykorzysywać pliki cookies w celach statystycznych, analitycznych i marketingowych.
Warunki przechowywania i dostępu do cookies opisaliśmy w Polityce prywatności. Więcej