Ikonografia religijna w sztuce ludowej

2013/07/3
Nina Skotnicka

Tegoroczna wystawa ludowej sztuki religijnej jest prezentacją najciekawszych prac nadesłanych na kolejny, XXXVIII konkurs. Z uwagi na skromniejsze możliwości ekspozycyjne Stowarzyszenia są one mniej liczne, ale reprezentowane dla aktualnej twórczości w ramach przyjętej konwencji ludowej.

 

Komisja artystyczna, jak co roku, premiowała te prace, które poza ilustrowaniem treści religijnych (utrwalonych w ikonografii kościelnej i ludowej plastyce) wyróżniały się własną poetyką: ciekawą kompozycją, ekspresją formy (osiąganą w rozmaity sposób) oraz walorami malarskimi.

W dziedzinie rzeźby najwyżej cenione zostały prace Dionizego Purty, zwłaszcza „Wygnanie z raju” i wyobrażenia „aniołów-opiekunów” przyciągające uwagę siłą własnej ekspresji – naiwnym modelunkiem postaci i bielą polichromii, znakomicie korespondują z treścią i formą przedstawień. Estetyką wykonania i dekoracyjnością wyróżniają się wszystkie prace Mariusza Świerczyńskiego, utrzymane w typowej dla tego artysty formie stylizacji. Rzeźbiarz Grzegorz Król ma już dobrze ugruntowaną pozycję. Na tegorocznym konkursie nagrodzono tylko trzy prace tego artysty, a wśród nich „Pietę” – kompozycję dynamiczną, pełną dramatyzmu wyrażonego niezwykle sugestywnie w małej rzeźbiarskiej formie. Wśród wyróżnionych prac znalazła się także (pełna tajemnic) rzeźba Leszka Baczkowskiego przestawiająca „Świętego Mikołaja” oraz dwie prace Zbigniewa Łabudy – „Pieta” i „Kapliczka”, której estetyka przywołuje klimat wiejskich kapliczek przydrożnych. Antoni Baran został uhonorowany nagrodą specjalną za rzeźby aniołów, wyobrażenia niezwykle uproszczone, umowne, ale ponad wszelką wątpliwość szczere. Andrzej Kozłowski malując swoje rzeźby posługuje się mocną, barwną polichromią. Najwięcej uznania Komisji zyskała płaskorzeźba „Szopka”, w której kolor nie dominuje nad formą, ale podkreśla ciekawie, strefowo scenę Bożego Narodzenia. Marek Żak przedstawił do oceny prace o rozmaitej stylistyce. Pozytywną opinię komisji zyskały: „Szopka” oraz „Święty Franciszek” – rzeźby o prostym, czytelnym modelunku i czystej, mocnej polichromii.

W malarstwie mamy mniej reprezentantów. Własnym blaskiem świecą, najwyżej ocenione, obrazy Damiana Rewelskiego malowane kredką, ciepłe w kolorystyce, sugestywne w przekazie. Prace Stanisława Koguciuka zwracają uwagę naiwnym rysunkiem i bogatą narracją. Lucyna Kozłowska, która po raz drugi zaprezentowała swoje prace na kieleckim konkursie potwierdziła, że ludowa konwencja jest jej bliska.

Duże walory malarskie i kompozycyjne mają dwa, niewielkiego formatu, obrazki tej autorki „Ostatnia wieczerza” i „Święty Jan pod krzyżem” – scena z cyklu „Opłakiwanie”. Marian Porada został uhonorowany wyróżnieniem, jako rzeźbiarz i malarz. Wśród jego obrazów najwyżej oceniono, najbliższe ludowej formie wypowiedzi, „Zmartwychwstanie” oraz prostą w zamyśle i ascetyczną w wykonaniu rzeźbę przedstawiającą św. Franciszka.

W ceramice najlepiej zaprezentował swoje wyobrażenia świętych Czesław Seweryński. Odmienną, jaskrawą barwą szkliwa wyeksponował rekwizyty patronów, co okazało się udanym zabiegiem plastycznym, wpływającym na ekspresję całego przedstawienia. Wśród prac ceramicznych Władysława Berusa szczególnymi walorami rzeźbiarskimi wyróżnia się „Chrystus dobry pasterz”. Uznanie komisji zyskały także ceramiczne aniołki Barbary Batugowskiej, rzeźby o uproszczonym, ale dekoracyjnym modelunku oraz niekonwencjonalne ujęcie tematu pasyjnego „Chrystus na gwoździach”. Na wyróżnienie zasługują też rzeźby Elżbiety Klimczak.

W żadnej z dyscyplin nie przyznano pierwszej nagrody. Nagrody ufundowano dzięki pomocy: Wojewody Świętokrzyskiego, Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, Prezydenta Kielc, Departamentu Promocji, Edukacji Kultury, Sportu i Turystyki, Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach, Wydziału Kultury i Urzędu Miasta w Kielcach, PSS „Społem” w Kielcach, Gminy Morawica, Kopalni Wapienia w Morawicy, S.C. Usługi Gastronomiczne, Barycki- Jaros S.C. w Kielcach, MUS Inwalidów w Kielcach Sp. z o.o. ul. Paderewskiego.

Komisja konkursowa pracowała w składzie: Marian Rumin – historyk sztuki, przewodniczący komisji, Tadeusz Kantor – Przewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Kielcach, Nina Skotnicka – kustosz Muzeum Narodowego w Kielcach, prof. dr hab. Halina Mielicka-Pawłowska – Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Jolanta Witkowska – działacz kultury, Marta Czerwiak – Komisarz Wystawy.

Nagrody i wyróżnienia w XXXVIII Konkursie Ludowej Sztuki Religijnej

Nagroda specjalna Wojewody Świętokrzyskiego Elżbieta Klimczak – ceramika, Nagroda specjalna Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Marian Porada – rzeźba i malarstwo, Nagroda specjalna Prezydenta Kielc Antoni Baran – rzeźba, II nagroda: Dionizy Purta – rzeźba, Damian Rewelski – malarstwo, Czesław Seweryński – ceramika, III nagroda: – Władysław Berus – ceramika, Stanisław Koguciuk – malarstwo, Grzegorz Król – rzeźba, Mariusz Świerczyński – rzeźba, Wyróżnienia: Leszek Baczkowski – rzeźba, Barbara Batugowska – ceramika, Jan Domińczyk – rzeźba, Lucyna Kozłowska – malarstwo, Andrzej Kozłowski – rzeźba, Zbigniew Łabuda – rzeźba, Marek Żak – rzeźba.

© Civitas Christiana 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Symbioza.net
Strona może wykorzysywać pliki cookies w celach statystycznych, analitycznych i marketingowych.
Warunki przechowywania i dostępu do cookies opisaliśmy w Polityce prywatności. Więcej