Uroczystość otworzyła Przewodnicząca Rady Oddziału Okręgowego w Katowicach Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” Bożena Chmielewska. Powitała gości przybyłych na uroczystość z odległych stron Polski – Zielonej Góry, Cieszyna, Warszawy, Opola, Wrocławia – w sali audytoryjnej Biblioteki Śląskiej w Katowicach. Od 1963 roku uhonorowano nią ponad 180 osób i zespołów szczególnie zasłużonych dla ziemi śląskiej.

Bożena Chmielewska nakreśliła sylwetkę patrona nagrody. Jego nazwisko pojawiło się w połowie XIX wieku na łamach „Gwiazdki Cieszyńskiej” z 1858 roku, jako autora wiersza nieznanego kowala z Zawadzkiego. 17 listopada minęła 120. rocznica jego śmierci. Uroczystość w Bibliotece Śląskiej była wyrazem hołdu dla tego skromnego i niezwykłego zarazem działacza oświatowego, jednego z pierwszych budzicieli ducha narodowego na Śląsku.

Przewodniczący Kapituły Nagrody, ks. bp dr Gerard Bernacki, przypomniał historyczną audiencję u Piusa XI z 1927 roku delegacji duchownych i świeckich pragnących podziękować za erygowanie diecezji katowickiej. Ojciec św. powiedział wówczas: „A wam żadne relikwie nie są potrzebne. Wróćcie na waszą ziemię, weźcie ją do ręki i tak dobrze wyciśnijcie. I z tej waszej śląskiej ziemi wypłyną dwa strumienie: strumień biały to jest woda, to jest pot owocnej pracy ludzi tej ziemi. I strumień czerwony to krew. Krew waszych przodków, którzy o tą ziemię walczyli, by była waszą, by stanowiła Polskę”.

Tegorocznych laureatów przedstawił i wygłosił laudację dyrektor Biblioteki Śląskiej prof. Jan Malicki

Ksiądz prof. Józef Budniak ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne w Cieszynie i kontynuował swoje zainteresowania na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym Politechniki Śląskiej. Po jej ukończeniu został studentem Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Tam w Papieskiej Akademii Teologicznej obronił pracę magisterską o bł. Janie Sarkandrze. Temu samemu świętemu poświęcona była też jego praca doktorska obroniona na Uniwersytecie Śląskim, następnie habilitacja i profesura oraz zainteresowanie ekumenią. Tegoroczna nagroda została przyznana za pokorę w posłudze kapłańskiej, osobistą godność oraz ekumeniczne inspiracje w codziennej pracy duszpasterskiej, naukowej i społecznej.

Laureaci XXXVII edycji Nagrody im. Juliusza Ligonia

Jolanta Grabowska-Markowska to lekarz-pediatra. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Mysłowicach w latach 1978?1984 studiowała na Wydziale Lekarskim Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. Jest absolwentką studiów podyplomowych „Medycyna Bólu” w Medycznym Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Założyła pierwsze na Śląsku stacjonarne hospicjum „Cordis” w Mysłowicach dla dorosłych oraz pierwsze w Polsce stacjonarne hospicjum dla dzieci. Wyróżniona została za wieloletnią działalność na rzecz osób potrzebujących opieki i ogromne serce dla dzieci codziennie doświadczanych nieuleczalnymi chorobami.

Bogdan Paprocki to śpiewak operowy, tenor. Zawodową karierę śpiewaczą rozpoczął w Operze Śląskiej w 1946 roku. Wielokrotnie wykonywał arie w operach Stanisława Moniuszki. Dziewięćdziesięcioletni artysta nie mógł sam przybyć na uroczystość z powodu pobytu w szpitalu. Nagroda to wyraz uznania za ogromny wkład w polską wokalistykę, piękno i doskonałość warsztatu twórczego, umiłowanie oraz wierność ziemi śląskiej. Odebrała ją córka Grażyna Potocka.

Jan Olbrycht to polityk, od 2004 roku deputowany do PE, samorządowiec i socjolog, ekspert w zakresie funduszy europejskich. Ukończył studia na Wydziale Socjologii UJ, w 1984 roku obronił pracę doktorską. W latach 1990–1998 był burmistrzem Cieszyna, od 1998 do 2004 radnym sejmiku, a do 2002 roku także marszałkiem województwa śląskiego. Nagroda została mu przyznana za prawość, pracowitość, umiejętność budowania więzi międzyludzkich w okresie kształtowania się samorządności lokalnej.

W części artystycznej wystąpili artyści Opery Śląskiej w Bytomiu, którzy wykonali kilka arii i duet ze znanych oper. Podsumowując spotkanie, wiceprzewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” Karol Irmler przypomniał pesymistyczny obraz podzielonego polskiego społeczeństwa przedstawiony przez znanego polskiego socjologa, Pawła Śpiewaka. Zaznaczył jednak, że gdy patrzymy na niezwykłych laureatów Nagrody im. Juliusza Ligonia i innych nagród przyznawanych przez stowarzyszenie, rysuje się obraz bardziej optymistyczny. Są to ludzie kreatywni, wrażliwi, często niepokorni, próbujący przełamać wszelkiego rodzaju stereotypy, próbujący budować to, co nazywamy społeczeństwem obywatelskim, które jest miarą wiarygodności demokracji.

Józef Pixa

Artykuł ukazał się w numerze 01/2010.