Śladami kaukaskiego romansu

Sandra Elisabeth Roelofs przyszła na świat w holenderskiej, katolickiej rodzinie jako córka Eduarda i Magdaleny z domu van der Poel. Sielskie dzieciństwo spędziła w rodzinnej Zelandii. Jak na Holenderkę z dobrego, katolickiego domu przystało, Sandra sumiennie zaplanowała swoją edukację. Wybrała profesję tłumacza. Opanowała kolejno języki francuski, angielski i niemiecki, a później dodatkowo: rosyjski, ukraiński i gruziński. Pewnie nic nie zakłóciłoby dobrze zapowiadającej się kariery w organizacjach międzynarodowych, gdyby nie wyjazd Sandry w 1992 roku do Strasburga na szkolenie w zakresie praw człowieka, na które wysłał ją flamandzki Czerwony Krzyż. Tam w stołówce uniwersyteckiej, jak sama wspomina w książce, spotkała „tego Gruzina”. „ Jestem z Georgii, ale nie tej w USA” ? miał się przedstawić Micheil Saakaszwili, późniejszy przywódca „Rewolucji róż” i prezydent Gruzji.

Historię idealistki Sandry Elisabeth Roelofs, wydaną z inicjatywy Stowarzyszenia „Most do Gruzji”, można odbierać na kilku poziomach. Pierwszy, najbardziej oczywisty, to przyczynek do autobiografii Pierwszej Damy Gruzji, matki dwójki dzieci Micheila Saakaszwilego. Łatwo uporządkowana przybyszka z bogatego, nudnego Zachodu, przestawiła się na rytm życia, jakie wiodą gorącokrwiści Gruzini. Drugi poziom książki stanowią najnowsze, pełne dramatycznych zwrotów dzieje Gruzji, z którymi związanych jest wiele ciekawych spostrzeżeń zanotowanych przez błyskotliwą poliglotkę. Wreszcie trzecią płaszczyzną, szczególnie ważną dla czytelnika znad Wisły, są relacje polsko-gruzińskie w kontekście, jak ktoś to trafnie ujął, „kaukaskiego romansu” polskiej dyplomacji lat 2005?2010. Nieprzypadkowo jest to okres zamknięty, wyznaczony prezydenturą Lecha Kaczyńskiego, który w czasie rosyjskiej agresji na Gruzję w sierpniu 2008 roku przekonywał Polaków, że hasło „Za wolność waszą i naszą” jest wciąż dramatycznie aktualne. Autorka była świadkiem tych wydarzeń, przyjaźniła się z żoną prezydenta RP. Dlatego pojawiła się dedykacja otwierająca książkę: „Pamięci Marii Kaczyńskiej, Pierwszej Damy Rzeczypospolitej Polskiej”. Jakie to odmienne od obowiązującego trendu lekceważenia lub znieważania Polski i Polaków.

Łukasz Kudlicki

Aldo Maria Valli demaskuje

Ten znany włoski dziennikarz wydał książkę Ratzinger na celowniku, w której opisuje manipulacje mediów wobec papieża, a raczej finansujących je grup. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Benedykt XVI jest dzisiaj zajadle atakowany i przez jakie gremia. Analizuje przesłanki ataków, których autorzy posługują się wyrwanymi z kontekstu cytatami z wypowiedzi papieża, chcąc udowodnić z góry przyjętą tezę niemającą nic wspólnego z prawdą płynącą z papieskiego przesłania. Valli przekonuje, że obecnie są na świecie potężne siły: ekonomiczne, polityczne i kulturalne, które dostrzegają w wypowiedziach papieża zagrożenie własnych interesów. Dlatego oskarża się go nie tylko o zamiatanie pod dywan skandali pedofilskich księży, podczas gdy to on właśnie, jeszcze jako kardynał kierujący Kongregacją Nauki i Wiary, walczył o ujawnienie tych grzechów ludzi Kościoła i z całą mocą je piętnował. Przeinaczając wypowiedzi Benedykta XVI, oskarża się go o niezrozumienie współczesnego świata. Valli jednak pokazuje, że papież bardzo dobrze rozumie świat. Podważa się jego autorytet, ponieważ stawia on niewygodne pytania o granice ludzkiej wolności i podkreśla, że wolność nie polega na robieniu tego, na co ma się ochotę ani co proponują współczesne ideologie. Papież uważa, że nie można nadawać formy prawnej aborcji czy eutanazji. Przypomina, że ważne są normy moralne i trwałe, niezmienne zasady. A to się wielu środowiskom nie podoba.

Aldo Maria Valli, Ratzinger na celowniku, Wydawnictwo św. Stanisława BM Kraków 2011

Alicja Dołowska

Ojczyzna ocalona

Ojczyzna Ocalona to cenna publikacja zasłużonej krakowskiej oficyny wydawniczej Biały Kruk poświęcona wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920.

Autorem tekstu tej książki-albumu jest wybitny historyk, znawca stosunków polsko-rosyjskich, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Andrzej Nowak.

W albumie obok zdjęć archiwalnych z tego okresu i reprodukcji obrazów Jerzego Kossaka ukazujących wizję bitwy oczami artysty, map, uzupełnieniem historycznego szkicu prof. Andrzeja Nowaka są fotografie Michała Klaga – młodego utalentowanego fotoreportera, z miejsca ostatniej rekonstrukcji Bitwy Warszawskiej w 2010 roku w Ossowie.

Tekst prof. Andrzeja Nowaka ukazuje nie tylko genezę, przebieg i konsekwencje Bitwy Warszawskiej ale zawiera także mało znane fakty, dokumenty, cytaty, zakulisową walkę polityczną i dyplomatyczną a przede wszystkim bohaterstwo polskich żołnierzy z czasów wojny 1920 roku.

Podczas pielgrzymki do Ojczyzny w 1999 r. Ojciec Święty Jan Paweł II na cmentarzu w Radzyminie powiedział m.in.: „Na tym miejscu najbardziej wymowne jest milczenie, a przecież czasem potrzebne jest słowo… Urodziłem się w 1920 r. w maju, w tym czasie, kiedy bolszewicy szli na Warszawę. I dlatego noszę w sobie od urodzenia wielki dług w stosunku do tych, którzy wówczas podjęli walkę z najeźdźcą i zwyciężyli, płacąc za to swoim życiem… Ciągle wracam nato miejsce. W tym roku się urodziłem. Zawsze myślę, co by było, gdyby nie było tego Radzymina, tego Cudu nad Wisłą. Jest głęboko to wydarzenie, ten dzień wpisany w moją historią osobistą, w historię nas wszystkich. Jak zawsze, album wydawnictwa Biały Kruk cechuje staranne opracowanie graficzne i edytorskie.