W tym roku przypada 70. rocznica powstania Muzeum Historycznego m. st. Warszawy. Chcąc uczcić jubileusz, muzeum przygotowało dla zwiedzających cztery wystawy, które będą kolejno prezentowane w ciągu całego roku. Pierwsza – Dzieje Placu Zamkowego – Podróż w czasie, została otwarta 21 marca. Ekspozycję można zwiedzać do końca maja.

W czterech salach została przedstawiona historia Palcu Zamkowego wraz z kolumną króla Zygmunta. W latach 1971-77 w czasie odbudowy Zamku Królewskiego na Placu Zamkowym prowadzone były ogromne prace archeologiczne, odkryto wtedy m.in. konstrukcję ceglanego mostu prowadzącego do Bramy Krakowskiej, którego budowę szacuje się na przełom XV-XVI w. oraz pozostałości XVI i XVII wiecznej zabudowy miasta. W czasie prac wydobyto z ziemi mnóstwo artykułów codziennego użytku m.in.: fragmenty naczyń, kafli, fajek. W czasie prac eksploracyjnych nie prowadzono badań w miejscu, gdzie rosła dobrze znana wszystkim warszawiakom topola. Miejsce to zostało zabezpieczone kamienną donicą i w takim stanie drzewo przetrwało aż do roku 2005. Topola została zasadzona po wojnie i rosła tutaj przez 60 lat, co jak na topolę jest wiekiem naprawdę imponującym. Kiedy drzewo zaczęło usychać podjęto decyzję o posadzeniu na jego miejsce innego. Takiej okazji nie mogli przepuścić specjaliści ze Stowarzyszenia Archeologów Polskich oddziału w Warszawie. Naukowcy natychmiast podjęli prace a wyniki prowadzonych badań okazały się naprawdę zdumiewające. Stwierdzono nienaruszone pozostałości osadnicze od starożytności do początku XIX w. Najstarszymi śladami osadnictwa na tym terenie są kawałki naczyń z okresu neolitycznego, czyli sprzed 5000 lat. W wyższych warstwach ziemi natrafiono na fragmenty naczyń glinianych z XIV-XV w.Wszystkie znaleziska zostały zaprezentowane na wystawie. której oprawę plastyczną (w dużej części składającą się z projekcji multimedialnych) przygotował Jarosław Kłaput, z pewnością stanie się wydarzeniem artystycznym.

Na jubileuszową wystawę składają się odkrycia archeologicznejakich dokonano podczas odbudowy Zamku Królewskiego.
Fot. Remigiusz Malinowski

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy powstało w 1936 roku jako Muzeum Dawnej Warszawy. W latach 1937-1938 placówka objęła opieką zbiory varsavianistyczne, znajdujące się w Muzeum Narodowym. Nowa placówka znalazła swoją siedzibę w trzech kamienicach przy Rynku Starego Miasta: Baryczkowskiej, Kleinpoldowskiej oraz „Pod Murzynkiem”. W czasie Powstania Warszawskiego w 1944 r. zbiory i archiwa muzeum uległy niemal całkowitemu zniszczeniu. W roku 1948 decyzją Zarządu Miejskiego muzeum przywrócono do istnienia pod zmienioną nazwą Muzeum Historyczne m.st. Warszawy. Tak jak przed wojną zostało ulokowane na Starówce zajmując jedenaście odbudowywanych w latach 1948-1954 staromiejskich kamienic mieszczańskich. Zespół ten stanowi najbardziej reprezentacyjną północną pierzeję Rynku Starego Miasta, zwaną stroną Dekerta. W sześćdziesięciu salach została przedstawiona historia niezwykłego miasta, jakim jest Warszawa od jej założenia w 1300 r. do zaprzysiężenia Lecha Wałęsy na prezydenta, RP w 1990 r.

Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, to nie tylko kamienice na Starówce, ale również 5 oddziałów: Muzeum Drukarstwa Warszawskiego, Muzeum Woli, Muzeum Walki i Męczeństwa w Palmirach, Ośrodek Dokumentacji i Badań Korczakorium, Muzeum Farmacji.

Remigiusz Malinowski

Artykuł ukazał się w numerze 04/2006.