Uroczystą Mszą św., odprawioną w intencji ludzi morza przez abpa Andrzeja Dzięgę w szczecińskiej Bazylice pw. św. Jana Chrzciciela, rozpoczęto XXV Sejmik Morski. Tematem przewodnim spotkania była dyskusja nad koncepcją Europy Bałtyckiej w jej globalnym otoczeniu, w tym nad opracowanym przez kraje leżące w basenie Morza Bałtyckiego dokumentem „A. W drugim dniu obrad skoncentrowano się nad problematyką regionalną.

Sejmik został zorganizowany przez Ośrodek Myśli Morskiej Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Związek Miast i Gmin Morskich oraz Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego. Honorowy patronat nad Sejmikiem objęli minister Anna Wypych-Namiotło, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Prezydent Szczecina, Piotr Krzystek, Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego dr Wojciech Drożdż, dziekan Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego prof. Piotr Niedzielski oraz prezes Związku Miast i Gmin Morskich Andrzej Bojanowski.

Głos w sprawie morza

Obchodzący swój srebrny jubileusz Sejmik miał swój wymiar merytoryczny, ale także historyczny. To właśnie w Szczecinie zrodził się pomysł Sejmików i w tym mieście powstał Ośrodek Myśli Morskiej. W słowie powitalnym, piszący te słowa i główny organizator Sejmiku, przywołał postać Jerzego Golińskiego, twórcy Ośrodka Myśli Morskiej. Przypominając o jego dokonaniach i zasługach, zwrócił uwagę, iż Sejmiki, organizowane przez Oddziały Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Gdańsku i Szczecinie stworzyły specyficzny klimat do uprawy morza oraz ważną przestrzeń dla artykulacji najważniejszych problemów, z którym boryka się region Bałtyku.

Jubileuszowy Sejmik by okazją do podziękowania i uhonorowania przedstawicieli firm sponsorujących spotkania  |  | Fot. Janina Piotrowska

Bogactwo idei, myśli, propozycji programowych, cała gama rozwiązań praktycznych oraz publikowanie wyników badań naukowych, zawarte w wydawanych corocznie „Tomikach Morskich” przesądzają o ogromnej wartości pomorskich spotkań. XXV Sejmik Morski miał również wyjątkową oprawę. Zgromadził szeroką reprezentację przedstawicieli biznesu (w szczególności wiodących firm sektora gospodarki morskiej), naukowców, samorządowców oraz propagatorów morskich spraw.

Referatem otwierającym pierwszy dzień obrad Sejmiku było wystąpienie prof. dra hab. Franciszka Gronowskiego z Uniwersytetu Szczecińskiego na temat genezy i celów Sejmików Morskich. Głos naukowca potwierdził, że w swojej 25- letniej historii Sejmiki Morskie stały się doskonałą okazją do promocji i poszukiwania rozwiązań najważniejszych problemów nurtujących gospodarkę morską. Spotkania sejmikowe spełniły swoją rolę zarówno w okresie transformacji ustrojowej, w przededniu akcesji Polski do Unii Europejskiej, jak i w pierwszych latach naszego członkowstwa w strukturach europejskich. Sejmiki były zawsze miejscem głośnego wołania o program, strategię i politykę morską państwa. Stanowiły także gwarancję interdyscyplinarnego spojrzenia na sprawy morza i symbol wolnej, otwartej dyskusji. Spełniały też ważną funkcję kreacyjną, formułując pod adresem twórców polityki morskiej określone propozycje programowe. Szkoda, że główny adresat sejmikowych wniosków nie wykazywał więcej dobrej woli i chęci do przyjmowania sugestii i rad Sejmików.

Jubileuszowy Sejmik morski zdromadził szeroką reprezentację świata nauki i praktyki z obszaru gospodarki morskiej  |  | Fot. Jan Surudo

Moderatorem kolejnego panelu był zasłużony uczestnik sejmików dr Michał Pluciński z Uniwersytetu Szczecińskiego. O koncepcji Europy Bałtyckiej interesująco mówił prof. dr hab. Tadeusz Palmowski z Uniwersytetu Gdańskiego, przedstawiając syntezę myśli prof. Jerzego Zaleskiego w oparciu o jego twórczość naukową i publicystyczną. Dr hab. Maciej Matczak z Akademii Morskiej w Gdyni, posiłkując się najnowszymi danymi, przedstawił interesujący temat „Gospodarka, handel i transport bałtycki w pierwszej dekadzie XXI wieku”. Społeczno-kulturowe aspekty funkcjonowania i rozwoju Europy Bałtyckiej przedstawił prof. dr hab. Dariusz Waldziński z Uniwersytetu Warmińsko- Mazowieckiego w Olsztynie, a dr Jacek Zaucha z Uniwersytetu Gdańskiego zaprezentował główne założenia Strategii UE dla Regionu Bałtyckiego.

Pomost między Północą a Południem W drugim dniu obrad uczestnicy Sejmiku skoncentrowali się nad dwoma tematami. Pierwszym była budowa Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego (CETC) pomyślanego jako oś komunikacyjno-transportowa łącząca region bałtycki z Europą Środkową (Węgry, Austria) oraz wybrzeżami Adriatyku (Słowenia, Chorwacja). Drugim zagadnieniem było bezpieczeństwo energetycznego Polski w aspekcie realizacji budowy terminalu ciekłego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu. Moderatorem obydwu paneli był dr Wojciech Drożdż, członek zarządu województwa zachodniopomorskiego.

Prof. dr hab. Jerzy Wronka z Uniwersytetu Szczecińskiego przedstawił nowe koncepcje Komisji Europejskiej dotyczące Korytarzy Transportowych. O perspektywach i potrzebach gospodarczego wykorzystania Odry mówił z kolei dr Krzysztof Woś z Akademii Morskiej w Szczecinie. Prof. dr hab. Marek Grzybowski z Instytutu Morskiego w Gdańsku zaprezentował autorską koncepcję autostrady morskiej łączącej biegnącej między Szczecinem, Świnoujściem, Hanko (najdalej na południe wysuniętym portem Finlandii), Sankt Petersburgiem oraz Bałtijskiem, znajdującym się w rosyjskiej, północnej części Mierzei Wiślanej, u wejścia do Zalewu Wiślanego.

Konieczność dywersyfikacji

O tym, jak ważna dla Polski jest kwestia dywersyfikacji dostaw gazu i surowców energetycznych, przypominał Rafał Waldziński z Ministerstwa Skarbu Państwa. Odniósł się do planów budowy terminalu LNG w Świnoujściu, wskazując, iż gazoport powinien być elementem całego systemu elastycznych dróg pozyskiwania przez Polskę gazu. Prof. dr hab. Stanisław Gucma, rektor Akademii Morskiej w Szczecinie, omówił w swoim referacie działania związane z realizacją inwestycji powstającej w Świnoujściu. Naukowiec scharakteryzował działania, które należy jeszcze wykonać, aby gazoport otrzymał atest i mógł rozpocząć pracę, co przewidziane jest na drugą połowę 2013 roku. Ostatnim tematem drugiego dnia Sejmiku były kwestie transportowe w dostawach LNG z punktu widzenia armatorów. Ten bardzo interesujący temat, szczegółowo charakteryzujący flotę potrzebną do przewozu gazu, przedstawił Piotr Ciesielski z przedsiębiorstwa Polsteam Frachtowanie.

Bałtyk wciąż wielką szansą

Fakt, iż Sejmiki Morskie zyskały tak wysoką rangę, jest przede wszystkim zasługą rzeszy naukowców i praktyków, przedstawicieli samorządów, instytucji i organizacji morskich. Dzisiaj, po 25 Sejmikach, stanowią oni liczną grupę ludzi oddanych sprawom morza i, co warto podkreślić, skupili się wokół Ośrodka Myśli Morskiej Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Wszystkim pracownikom naukowym, stałym uczestnikom Sejmików oraz przedstawicielom przedsiębiorstw gospodarki morskiej, którzy stale wspierają finansowo organizację i ideę Sejmików Morskich, Krzysztof Puc i Waldemar Jaroszewicz (drugi współorganizator spotkania) wręczyli specjalne jubileuszowe nagrody i podziękowania.

Uczestnicy XXV Jubileuszowego Sejmiku Morskiego sformułowali stosowne wnioski i rekomendacje dla kształtowania obecnej i przyszłej współpracy w Regionie Morza Bałtyckiego. Warto na koniec przypomnieć słowa prof. Franciszka Gronowskiego, często cytowane na Sejmikach Morskich: „Nie ma państwa morskiego bez polityki morskiej, nie ma polityki morskiej bez świadomości morskiej społeczeństwa”. W sytuacji braku jednego i drugiego pozostaje dalej walczyć na Sejmikach o jedno i drugie.

Krzysztof Puc

Artykuł ukazał się w numerze 10/2009.