Ciekawą i cenną inicjatywą podjętą przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” i Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej w Radomiu był Tydzień Społeczny pod hasłem „Polska – Tożsamość – Europa. Pytania o współczesny patriotyzm”. Kontynuujemy relację z tego wydarzenia katolicko-społecznego, o którym pisaliśmy w poprzednim numerze „NG”, w tekście „Kryzys patriotyzmu – to przeszłość?”.

Miało ono charakter duszpastersko- popularyzatorski i było adresowane do szerokiego kręgu odbiorców. W programie, obok wspólnej modlitwy za Ojczyznę podczas Mszy św. celebrowanych pod przewodnictwem księży biskupów, znalazły się wypowiedzi znanych i cenionych wykładowców, a także spotkania z parlamentarzystami i samorządowcami.

Patronat honorowy nad tym przedsięwzięciem przyjęli ks. bp Zygmunt Zimowski, ordynariusz radomski, Andrzej Kosztowniak, prezydent Radomia, i Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Radomska. Od 31 marca do 3 kwietnia miejscem spotkań był kościół pw. Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu (bardzo życzliwie przyjął tę inicjatywę miejscowy proboszcz ks. prał. Wiesław Taraska), zaś spotkanie polityków (4 kwietnia) i konferencja samorządowa (5 kwietnia) odbyły się w Resursie Obywatelskiej.

Uroczysta inauguracja Tygodnia, w której uczestniczyli Ziemowit Gawski, przewodniczący Zarządu Głównego „Civitas Christiana”, i Marian Ćwik, przewodniczący Zarządu Oddziału Mazowieckiego, odbyła się podczas Mszy św. sprawowanej przez ks. bp. Zygmunta Zimowskiego. Homilię wygłosił ks. bp Mariusz Leszczyński z Zamościa, krajowy asystent Akcji Katolickiej. Zwrócił on uwagę na szczególne znaczenie posłannictwa katolików świeckich w Kościele i w świecie wobec nasilających się procesów sekularyzacji. Podkreślił znaczenie nowych wyzwań i konieczności jeszcze silniejszego zaangażowania wobec zadań związanych z integracją europejską. Przypomniał o obowiązku przekazania nienaruszonego depozytu wiary, historii oraz tradycji narodowych i patriotycznych.

Fot. Ewa Mężyk i Wojciech Prawda
Uroczysta inauguracja Tygodnia podczas Mszy św. w kościele pw. Matki Bożej Miłosierdzia w Radomiu

Po Mszy św. ks. prof. dr hab. Stanisław Kowalczyk w wykładzie „Dlaczego patriotyzm?” przedstawił podstawy biblijno-teologiczne miłości do ojczyzny oraz zasadę solidarności łączącą poszczególne grupy w społeczeństwie. Ukazał naród jako wspólnotę opartą przede wszystkim na wspólnej kulturze i historii, bez których nie jest możliwe budowanie nowoczesnego patriotyzmu. Ostatnim elementem przemawiającym za koniecznością wspierania postaw patriotycznych jest budowa tożsamości, pozwalającej narodowi w sposób pokojowy i efektywny dbać o własne interesy w strukturach europejskich, z zachowaniem autonomii w sferze duchowej.

Drugiego dnia po Mszy Świętej odprawianej przez ks. bp. Stefana Siczka odbył się znakomity wykład o. prof. dr. hab. Jacka Salija „Jakiego patriotyzmu potrzebujemy?” wskazujący m.in. na błędne przeciwstawienie sobie wspólnoty i jednostki.

Na kolejne pytanie „Czy we współczesnej Europie jest miejsce na patriotyzm”? odpowiadał ks. prof. Piotr Mazurkiewicz, znawca problematyki europejskiej, kierownik Instytutu Politologii UKSW. Problematyka podjęta w tym wykładzie wzbudziła największe emocje i jeszcze raz się okazało, jak bardzo potrzebna jest pogłębiona refleksja nad obecnością Polski w Europie. Wykład i dyskusja pokazały, że fałszywa jest alternatywa polskość lub europejskość, ale również to, że akceptacja procesu europejskiej integracji nie może oznaczać zaniechania troski o interes narodu i państwa polskiego. W dyskusji kontrowersje dotyczyły m.in. oceny zakresu suwerenności państw oraz poziomu solidarności w Unii Europejskiej.

Fot. Ewa Mężyk i Wojciech Prawda
Ks. dr. Andrzej Jędrzejewski i red. Zbigniew Borowik

2 kwietnia, w rocznicę śmierci Papieża-Polaka, odbyła się prezentacja multimedialna „Jan Paweł II: Myśląc Ojczyzna…” przygotowana przez Marcina Czerwonkę i Mateusza Firleja. Mszy św. w intencji Jego beatyfikacji przewodniczył ks. bp Adam Odzimek. Podkreślił w homilii, że Sługa Boży Jan Paweł II jest dla nas wzorem i nauczycielem miłości do Ojczyzny.

Największe zainteresowanie wzbudził panel polityków „Pytania o patriotyzm i dobro wspólne w polityce”. Wzięli w nim udział: poseł Andrzej Czuma, Marek Jurek, były Marszałek Sejmu RP, oraz Zbigniew Kuźmiuk, poseł do Parlamentu Europejskiego. Goście mówili o znaczeniu pojęć polityki i patriotyzmu jako wyznaczników kształtowania ładu społecznego, prawnego oraz szeroko pojętej kultury narodowej, a także o trudzie godzenia interesów partykularnych z racjami dobra wspólnego. Dla wielu obserwatorów zadziwiająca była niezwykle spokojna i merytoryczna dyskusja pomiędzy panelistami, którzy z szacunkiem odnosili się do swoich wypowiedzi. Zapewne jest w tym także zasługa prowadzącego panel, red. Zbigniewa Borowika, redaktora naczelnego IW Pax i polskiej edycji dwumiesięcznika „Społeczeństwo”. Temperatura dyskusji mocno się podniosła w części przeznaczonej na pytania ze strony publiczności. Oprócz trudnych, ale rzeczowych pytań i ciekawych wypowiedzi, pojawiły się także głosy bardzo agresywne czy wręcz obraźliwe. Może więc styl agresywny w polityce często spowodowany jest oczekiwaniami tego typu zachowań ze strony obserwatorów życia publicznego, a nie jego bezpośrednich uczestników?

Tydzień zakończyła kilkugodzinna konferencja „Polityka społeczna i kulturalna w służbie społeczności lokalnej” (współorganizowana z Zespołem Konsultacyjnym przy Prezydencie Radomia ds. Współpracy Samorządu z Organizacjami Pozarządowymi). Wykłady i referaty wygłosili: ks. dr Andrzej Jędrzejewski, Instytut Teologiczny UKSW, Elżbieta Kupidura, zastępca dyr. MOPS w Radomiu, Włodzimierz Wolski, dyrektor Ośrodka Interwencji Kryzysowej, Krzysztof Sońta, poseł, były przewodniczący Komisji ds. Zdrowia i Pomocy Społecznej RM, ks. Radosław Walerowicz, dyrektor Caritas Diecezji Radomskiej. W dyskusji zabierali głos przede wszystkim przedstawiciele organizacji pozarządowych. Całość konferencji, podobnie jak panel poprzedniego dnia, moderował red. Zbigniew Borowik.

Fot. Ewa Mężyk i Wojciech Prawda
Uczestnicy sesji w Resursie Obywatelskiej

Warto w tym miejscu podkreślić szczególny wkład w zorganizowanie Tygodnia Społecznego ks. dr. Andrzeja Jędrzejewskiego, asystenta radomskiego Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, oraz Jolanty Kucharskiej, przewodniczącej Oddziału i zarazem Lidera ds. Zdrowia i Polityki Społecznej we wspomnianym Zespole Konsultacyjnym. Stowarzyszeniowym akcentem tych dni był spacer szlakiem rozwoju Radomia, prowadzony przez Lucjana Dryka, przewodnika Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego i członka Zarządu Oddziału „Civitas Christiana” w Radomiu.

Michał Wojutyński

Artykuł ukazał się w numerze 06-07/2008.