Wystąpienie mieszkańców Zielonej Góry przeciw likwidacji i odebraniu Kościołowi Społecznego Domu Katolickiego było największym wystąpieniem przeciw władzy komunistycznej na ziemiach zachodnich między czerwcem 1956 roku a grudniem 1970.

30 maja 1960 roku w Zielonej Górze zaprotestowało ok. 5 tys. osób Ponad 300 demonstrantów zatrzymano. Większość z nich dotknęły niewspółmierne do winy sankcje ze strony władz.

Dom Katolicki był dla Zielonogórzan miejscem szczególnym. – Nie był ludową kapliczką, ale ośrodkiem spotkań i formacji – podkreślał podczas rocznicowych uroczystości bp Stefan Regmunt – biskup zielonogórsko-gorzowski. – Służył on organizacjom katolickim, działalności Caritas, katechezie i działalności kulturalnej. Nad wszystkim czuwał pierwszy polski proboszcz parafii pw. św. Jadwigi – ks. kan. Kazimierz Michalski.

Obchody związane z rocznicą wydarzeń zielonogórskich rozpoczęły się już 13 marca, kiedy to po wielu latach do miasta powrócił ks. Kazimierz Michalski – Jego doczesne szczątki spoczęły w grobowcu zasłużonych kapłanów obok kościoła konkatedralnego pw. św. Jadwigi w Zielonej Górze. Ks. Michalski został pośmiertnie zrehabilitowany i odznaczony Orderem Odrodzenia Polski a Rada Miasta Zielona Góra włączyła go w poczet Honorowych Obywateli Miasta.

Główne uroczystości rocznicowe miały miejsce 30 maja 2010 roku. W kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej na Mszy św. w intencji uczestników – ofiar wydarzeń zielonogórskich zgromadzili się świadkowie i uczestnicy wydarzeń sprzed 50 lat, przedstawiciele parlamentu, władz państwowych i samorządowych, duchowieństwo oraz mieszkańcy Zielonej Góry. Modlitwie przewodniczył abp Józef Michalik.

Na pamiątkę tamtych dni przy Placu Powstańców Wielkopolskich powstał Pomnik wydarzeń zielonogórskich odsłonięty przez uczestnika obrony domu – pana Krzysztofa Donabidowicza oraz poświęcony przez bp. Stefana Regmunta. Pomnik tworzą dwa elementy: na budynku ówczesnego Domu Katolickiego – dziś budynku Filharmonii Zielonogórskiej – umieszczony jest napis tłumaczący przechodniom, co wydarzyło się 50 lat temu w Zielonej Górze. Tekst ten można odczytać patrząc przez judasza w kamiennych drzwiach – ustawionych obok. Prostokąt drzwi wraz z judaszem przywoływać ma system inwigilacji, izolacji i represji społeczeństwa w PRL.

Widowisko uliczne „Obudzone miasto” przypomniało sceny sprzed 50 lat Fot. Anna Benesz-Idziak

30 maja 2010 roku Plac Powstańców Wielkopolskich – świadek wydarzeń z 1960 roku – po raz kolejny stał się miejscem zgromadzenia związanego z wydarzeniami zielonogórskimi.

– Tak jak 50 lat temu, dzisiaj też pada deszcz. Mimo to zgromadziliśmy się na tym historycznym już dziś placu – mówił podczas uroczystości Walerian Piotrowski przewodniczący Obywatelskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 50. rocznicy wydarzeń zielonogórskich, były senator RP, był obrońcą w procesach skazanych za udział w wydarzeniach. – Chciałbym w imieniu współczesnych zielonogórzan wyrazić słowa największego szacunku uczestnikom tamtych wydarzeń. Wystąpili bowiem wtedy niejako wbrew nadziei, przeciwko sile władzy komunistycznej, w obronie tych wartości, w których byli wychowani – powiedział.

Na placu rozegrały się sceny bohaterskiej obrony Domu Katolickiego za sprawą widowiska słownomuzycznego pt. „Obudzone miasto”. Spektakl, według scenariusza dr. Wojciecha Śmigielskiego w reżyserii Roberta Czechowskiego, stworzony został w oparciu o dokumenty oraz na podstawie wspomnień i relacji uczestników zamieszek.

W ramach obchodów rocznicy obrony Domu Katolickiego otwarte zostały okolicznościowe wystawy, odbyła się debata naukowa z udziałem historyków i mieszkańców miasta. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” wydało dwie pozycje książkowe traktujące o wydarzeniach 1960 r. i ks. Kazimierzu Michalskim.

Obchody 50. rocznicy wydarzeń zielonogórskich honorowym patronatem objęli: śp. Lech Kaczyński Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, który miał uczestniczyć w uroczystościach, biskup Diecezji Zielonogórsko- Gorzowskiej Stefan Regmunt, wojewoda lubuski Helena Hatka, marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński oraz prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki.