Na Jasnej Górze odbyło się colloquium poświęcone najnowszemu dokumentowi społecznemu KEP „W trosce o człowieka i dobro wspólne”

W colloquium, które odbyło się 24 kwietnia udział wzięli m. in. ordynariusz częstochowski abp Wacław Depo, przewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” Ziemowit Gawski, prezes Zarządu Sławomir Józefiak, sekretarz Rady Głównej Henryk Koch, przedstawiciele zakonu paulinów z definitorem o. Zachariaszem Jabłońskim OSPPE, reprezentanci środowisk lokalnych oraz pracowniczych z przewodniczącym Regionu Śląsko- Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” Dominikiem Kolorzem.

Abp Wacław Depo prezentując zasadnicze przesłanie dokumentu „W trosce o człowieka i dobro wspólne” ocenił, iż służy on promocji integralnego obrazu człowieka. Rodzaj ludzki został zbawiony nie przez naukę lub światopogląd polityczny, lecz przez ofiarę Chrystusa. Prawo do życia, rozwoju i tworzenia communio personarum – wspólnoty z innymi opartej na miłości, przyjaźni i zaufaniu nie została nadana człowiekowi przez państwo lub konkretną grupę społeczno-polityczną, lecz przez samego Stwórcę. Każdy z nas dysponuje równą godnością ludzką, a wszelki redukcjonizm zacierający naturalne powołanie człowieka, głoszony czy to w imię techniki, czy supremacji gospodarki nad ludzką godnością, będzie dla chrześcijan nie do przyjęcia. Według hierarchy, jednym z najistotniejszych elementów najnowszego dokumentu Konferencji Episkopatu Polski jest ukazanie, że człowiek nie jest tylko „czymś”, lecz przede wszystkim „kimś”. Stąd też gospodarka i system społeczny mają służyć realizacji dobra osobowego i wspólnego.

Ks. prof. dr hab. Bogusław Drożdż, kierownik Katedry Nowej Ewangelizacji na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu poświęcił swoje wystąpienie problematyce kultury obecnej w dokumencie „W trosce o człowieka i dobro wspólne”. Prelegent zaznaczył, że kultura jest najszerszym z możliwych kontekstów, w którym mają miejsce wybory podejmowane przez człowieka. Bez kultury trudno byłoby wyobrazić sobie istnienie i funkcjonowanie dobra wspólnego. Obecnie mamy do czynienia z procesem redukcji kultury. Jej proforma i treść stają się coraz bardziej nadpsute przez niewłaściwie rozumianą racjonalność i niestałość. Jedynie religia jest w stanie nadać kulturze znaczenie metafizyczne, a bez odniesienia do Boga stałość kultury staje się niemożliwa. Ks. prof. Drożdż ocenił, że potrzebna jest dzisiaj dwutorowa aktywność środowisk chrześcijańskich, z jednej strony stawiająca solidną diagnozę stanu współczesnej kultury, z drugiej – działająca na rzecz nasycenia jej pierwiastkami wiary i ciągłego aktualizowania jej do wymagań Ewangelii.

Przewodniczący Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” Ziemowit Gawski podjął z kolei refleksję nad poszczególnymi rozdziałami dokumentu, który określił mianem „polskiej encykliki społecznej”. Przypomniał, że już na początku XX wieku papież św. Pius X podkreślił, iż patriotyzm jest szczególnym rodzajem miłości noszonym w sercu wobec ziemskiej ojczyzny i nie wyklucza innych narodów. Zauważył, że w treści dokumentu często przewija się pojęcie „dobra wspólnego”. Naszym dobrem wspólnym jest Rzeczpospolita, rozumiana jako norwidowski „wielki obowiązek”. Ojczyzna kojarzy się Polakom z rodzicami – zawiera zarówno pierwiastek męski i ojcowski. Dla naszych rodaków patriotyzm miał zawsze głęboki wymiar emocjonalny, wyrażony poprzez bliski związek Polski z Maryją. Bogurodzica była zawsze obecna w dziejach Polski, od opisywanej w kronikach Długosza Carmen Patriae – Pieśni Ojczyzny śpiewanej przez zwycięskich rycerzy spod Grunwaldu, aż po czasy Sybiru i Katynia, gdzie Maryja w pokornym milczeniu towarzyszyła naszym klęskom. Realizacja dobra wspólnego to również wiara w wielkość narodu, wyrażająca się we współdziałaniu rodziny, szkoły, parafii i instytucji państwowych w celu zachowania wspólnoty dziejów i wspólnoty polskości. „Kultura polska jest zawsze chrześcijańska. Pomiędzy pruskim filozofizmem i rosyjskim imperializmem, nasz kraj zawsze powinien być kamieniem i światłem wolności” – podsumował Przewodniczący.

Ks. dr Marek Łuczak z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i tygodnika „Niedziela” położył z kolei nacisk na problematykę godności osoby ludzkiej w kontekście rozwoju współczesnej kultury medialnej. Prelegent dostrzegł we współczesnych mediach dwie zasadnicze tendencje: erozji, przejawiającej się z przedefiniowaniem większości tradycyjnych wartości, oraz dyfuzji, sprawiającej, iż to, co do tej pory wydawało nam się groźną utopią – kontrola życia jednostek poprzez media i nowoczesną technikę, staje się na naszych oczach rzeczywistością. Ks. dr Łuczak podkreślił, że prawda powinna być rozumiana w mediach w porządku miłości i w świadomości doczesnej grzeszności i słabości człowieka. „Prawda wymaga odpowiedzialności – wypowiadana bez miłości może zabić” – zaznaczył.

Dorobkiem częstochowskiego colloquium jest zwrócenie uwagi, iż dokument „W trosce o człowieka i dobro wspólne” stanowi wyraz postulowanego przez Benedykta XVI postrzegania człowieka jako całościowego bytu cielesno-duchowego, wyposażonego w godność dziecka Bożego.