Konferencja naukowa zatytułowana „Prasa sądecka od zarania do dziś (18 91–2011 ). W 120. rocznicę wydania w Nowym Sączu pierwszego czasopisma” odbyła się 15 –16 czerwca 2011 r. w Nowym Sączu. Pomysłodawcą przedsięwzięcia był prof. Bolesław Faron, a współorganizatorami kierowane przez niego Wydawnictwo Edukacyjne oraz Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla w Krakowie, nowosądeckie Muzeum Okręgowe i Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Nowym Sączu.

Pomysłodawcą sesji w Nowym Sączu był prof. Bolesław Faron

Prasa parafialna jest charakterystycznym zjawiskiem ostatniego dwudziestolecia. Jest rozprowadzana w poszczególnych świątyniach głównie po niedzielnych Mszach św., a poszczególne tytuły wyróżnia stosunkowo duży nakład, rosnąca objętość, poszerzane w miarę możliwości spektrum prezentowanych i omawianych zagadnień oraz szerokie grono współpracowników zarówno świeckich, jak i duchownych.

Do podstawowych celów prasy parafialnej należy zaliczyć: ewangelizowanie za pomocą słowa pisanego, tworzenie więzów wspólnotowych, zapewnienie lepszej komunikacji i przepływu informacji w obrębie Kościoła lokalnego, budowanie pogłębionej formacji katolickiej opartej na lepszym zrozumieniu Pisma Świętego, nauki Kościoła i tradycji chrześcijańskiej, propagowanie treści patriotycznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które związane są z małą ojczyzną, a więc w opisywanym przypadku z historią Nowego Sącza i regionu sądeckiego.

W Nowym Sączu aktualnie wydawanych jest sześć tytułów prasy parafialnej: „Nasze Spotkania”, „Bethania”, „W Znaku Krzyża”, „Gloria Tibi Trinites”, „Kaziukowe Serce” (poprzedzone przez „Głos Parafii św. Kazimierza”) i „Głos Matki Bożej Niepokalanej” (poprzedzony przez „Głos Miłosierdzia”). W przeszłości wychodziło również pismo „Stabat Mater”.

Osobne miejsce zajmuje „Promyczek Dobra” – pismo dla dzieci wydawane przez parafię św. Małgorzaty (redaktor naczelny ks. Andrzej Mulka) w nakładzie kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy, kolportowane w diecezjach: tarnowskiej, rzeszowskiej, przemyskiej, krakowskiej, bielsko- żywieckiej i sosnowieckiej, będące drugim co do wielkości nakładu katolickim miesięcznikiem dla dzieci, który ukazał się w nowej polskiej rzeczywistości na Boże Narodzenie 1991 r.

Poniżej warto szerzej zaprezentować poszczególne tytuły.

W sesji uczestniczyli liczni badacze i twórcy prasy parafialnej

„Bethania”

Jest to najstarsze pismo parafialne Nowego Sącza wydawane początkowo przez jedną tylko parafię jezuicką – Najświętszego Serca Pana Jezusa, a następnie – od 1996 r. do 2004 r. – również przez drugą (pw. Ducha Świętego), co wiązało się z wprowadzeniem specjalnej wkładki: „Wiadomości Parafii Ducha Świętego Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Nowym Sączu”.

W początkowym okresie wydawania pisma – do 1997 r. – kiedy opiekę nad zespołem redakcyjnym sprawował o. Władysław Augustynek SI, pismo prezentowało głównie informację dotyczącą bieżącego życia parafialnego, trochę krótkich tekstów odnoszących się historii kościoła NSPJ oraz wywiadów, a także tekstów o wielkich plagach współczesności: narkomanii i AIDS, działalności sekt.

W 1996 i 1997 r. nastąpiła widoczna poprawa w poziomie redagowania pisma, które stało się bardziej uporządkowane i lepiej łamane. Została wprowadzona rubryka „Bethania Młodych”, pojawiły się obszerniejsze artykuły do dotyczące historii Kościoła ze szczególnym uwzględnieniem historii jezuitów, działalności misyjnej, sylwetki świętych. Został rozbudowany kącik krzyżówek i zabaw umysłowych. Od 2001 r. pismo ma swoje wydanie internetowe.

Od stycznia 2011 r. „Bethanię” redaguje zespół pod kierunkiem o. Fabiana Błaszkiewicza SI.

„Gloria Tibi Trinitas”

Jest to drugie pod względem starszeństwa pismo parafialne Nowego Sącza, którego inicjatorem był ks. Józef Janas (wespół z ks. Waldemarem Patulskim). Kwartalnik wydawany jest przez parafię św. Rocha. Pierwszy numer pisma wyszedł drukiem w 1993 r. Początkowo periodyk był w całości wypełniony tekstami miejscowych księży oraz ks. dr. Henryka Kościsza, także współautora szaty graficznej.

W „Gloria Tibi Trinitas” znajdujemy szereg interesujących tekstów wzbogacających wiedzę historyczną o Nowym Sączu i Sądecczyźnie. Do nich należy zaliczyć przede wszystkim te, które przywracają ludzkiej pamięci osoby zapomniane, względnie mało znane sądeczanom, a więc ks. Michała Kuca – zasłużonego wikariusza parafii św. Małgorzaty i katechetę przy kościele na Dąbrówce, Piotra Krzykalskiego – utalentowanego poetę zmarłego w 1971 r., ks. kanonika Adama Stachonia, Władysława Lisa – rozstrzelanego w egzekucji w Biegonicach 21 sierpnia 1941 r. za planowanie wykolejenia niemieckiego pociągu towarowego, czy Stanisława Smagę – nauczyciela geografii w II Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej, wielkiego miłośnika gór i propagatora turystyki górskiej.

„Stabat Mater”

To pismo wychodziło nieregularnie od końca 1993 do 1998 r. i było wydawane przez Parafię Matki Bożej Bolesnej w Zawadzie. Przez cały okres wydawania tego pisma na czele redakcji stał śp. ks. prałat Jan Zieliński, wyszczególniony czasami jako wydawca, a niekiedy jako redaktor naczelny.

„Spotkania” i „Nasze Spotkania”

Pierwszy raz to pismo, wydawane przez największą i najstarszą w Nowym Sączu parafię św. Małgorzaty, wyszło drukiem w kwietniu 1995 r. Do czasu rejestracji w sądzie miesięcznik nosił tytuł „Spotkania”, zmieniając nazwę na „Nasze Spotkania” wraz z ukazaniem się 15. numeru, mając – przynajmniej w początkowym okresie – aspiracje ponadparafialne – o czym świadczył podtytuł: „Miesięcznik Sądeckich Parafii wydawany przy Bazylice Świętej Małgorzaty w Nowym Sączu”, ostatni raz uwidoczniony w 11. numerze. W latach 1995–1998 dominowały teksty dotyczące bieżącego życia parafialnego. Dość często gościła na łamach „Naszych Spotkań” także tematyka historyczna, czego przykładem może być artykuł Ireny Styczyńskiej Przywracanie pamięci (o barwnej postaci ks. Jana Machaczka, znanego z niewiarygodnych wręcz facecji, mającego dziwny zwyczaj karmienia swojego psa kiełbasą w piątek), Małgorzaty Prokop – Historia obrazu Przemienienia Pańskiego, Stanisława Korusiewicza – Uleciało piękno (o dawnych kaplicach kościoła św. Małgorzaty). Również była podejmowana, choć rzadko, problematyka wychowawcza, będąca głównie specjalnością Marty Mordarskiej.

„Głos Miłosierdzia”

Początkowo był to kwartalnik, a od 3. numeru dwumiesięcznik parafii Matki Bożej Niepokalanej. Pismo wychodziło drukiem w latach 1998–2003, będąc zastąpionym w drugiej połowie 2003 r. przez „Głos Niepokalanej”, które ukazuje się co kwartał.

„Głos Miłosierdzia” wydawany był w małym, nietypowym formacie przez jedną z parafialnych grup modlitewnych – Czcicieli Miłosierdzia Bożego. W połowie 2005 r. pismo przyjęło tytuł „Głos Niepokalanej”.

Do najbardziej aktywnych autorów „Głosu Niepokalanej” należy zaliczyć: Adama Śledzia – autora kilkudziesięciu tekstów, w tym m.in. cyklów: „Słowo i kultura” oraz „Ognisko domowe”, a także Annę Syjut i Ryszarda Bastę specjalizującego się w rozmowach i wywiadach. Wsparcie zespołu redakcyjnego stanowiła Magdalena Kroh – etnografka, długoletnia kustoszka w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu, publikująca na łamach pisma interesujące teksty na temat obrzędowości.

„W Znaku Krzyża”

Kwartalnik wydawany jest przez parafię św. Heleny. Jego poprzednikiem była „Gazetka Parafialna”, która ukazywała się w latach 1998–1999. Do najbardziej czynnych ze względu na liczbę i jakość tekstów autorów pisma należy zaliczyć: Marię Stach – autorkę kroniki „Z życia parafii”, Małgorzatę Łukasik, Renatę Piątkowską, Annę Mikołajczyk, Marię Bocheńską, Jadwigę Krawczyk oraz Jacka Bulzaka (nauczyciela matematyki) – młodego wiekiem, ale dojrzałego publicystę, a także – bez żadnej przesady – wyróżniającego się głębszą znajomością komentatora najważniejszych dokumentów Kościoła – encyklik i adhortacji.

„Kaziukowe Serce”

To pismo wychodzące nieregularnie (zazwyczaj 2–3 razy w roku), w przeszłości poprzedzone przez czterostronicowy „Głos Parafii św. Kazimierza”, który był wkładką do miesięcznika „Źródło”. Wydawane jest od jesieni 2000 r.

Treści zawarte w „Kaziukowym Sercu” pokrywają się z preferowanymi przez inne czasopisma parafialne Nowego Sącza. W piśmie parafii św. Kazimierza znajdujemy aktualne informacje dotyczące życia Kościoła lokalnego, przypomnienie postaci świętych, wywiady (głównie z duchownymi), relacje misyjne oraz z działalności grup parafialnych, takich jak Odnowa w Duchu Świętym, Klub Inteligencji Katolickiej czy Katolickie Centrum Edukacji Młodzieży KANA, różnego rodzaju pielgrzymek, spotkań młodzieżowych (Taizé, Lednica, Tarnów), a także podróży chóru parafialnego „Echo II”. Na łamach pisma często gości liryka młodych.

Zgodnie z myślą ks. dr. Mariusza Banacha – uczestnika II Forum Prasy Parafialnej w Pasierbcu w 2003 r. – prasa parafialna nie powinna kopiować znanych ogólnopolskich dzienników czy tygodników katolickich, lecz skupiać się na integracji mieszkańców danej parafii, przyczyniać się do budowania lokalnej demokracji, tworzenia więzi sąsiedzkich, umożliwiać wymianę poglądów, prezentować godne naśladowania wzorce osobowe, m.in. poprzez promowanie ludzi godnych zaufania wywodzących się z lokalnych elit, których można znaleźć w każdej parafialnej społeczności.