Tydzień Kultury Chrześcijańskiej organizowany w Chełmie przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” ma już kilkuletnią tradycję. – Chcieliśmy podzielić się duchowym bogactwem umysłów i serc z mieszkańcami Chełma. Potrzebujemy autentycznego kontaktu z dziełami sztuki, wspólnej refleksji i dyskusji nad wiarą. A wszystko po to, abyśmy rozpoznali naszą tożsamość. Staraliśmy się przybliżyć wartości kultury chrześcijańskiej oraz promować wykonawców, którzy we własnym życiu i twórczości kierują się sferą duchową – mówi Anna Sobczyk-Bitner. – Nieraz tzw. kultura ogranicza się wyłącznie do oglądania programów telewizyjnych, przyswajania łatwych treści, tego, co wygodne i nie zobowiązuje – dodaje Jan Sulewski wiceprzewodniczący Oddziału „Civitas Christiana”. O tym, że rdzeniem każdej kultury jest kultura duszy, przypomniał ks. dr Alfred Wierzbicki wikariusz biskupi podczas Mszy św. w bazylice NNMP rozpoczynającej tegoroczny cykl prezentacji, dyskusji, wykładów, wystaw i koncertów. – Jako chrześcijanie mamy wnieść w dzisiejszy świat poczucie sacrum. Jest to istotny wymiar kultury. Potrzebujemy zarówno symboli jak i znaków, treści rodzących się z wielkich przeżyć – mówił.

W programie Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej znalazł się m. in. wykład przybliżający papieskie nauczanie zawarte w encyklice Benedykta XVI „Deus caritas es”. Wygłosił go ks. prof. dr Artur J. Katolo z Włoch. W barokowej scenerii kościoła Rozesłania Świętych Apostołów mieszkańcy Chełma mogli wysłuchać programu „Tryptyk Rzymski – Medytacje” w wykonaniu Krzysztofa Kolbergera ( recytacja) i Roberta Grudnia (organy). W adresowanej głównie do młodzieży części koncertowej wystąpiły zespoły „Triquetra” i „Dela �Core”. Atrakcją wieczoru był także teatr ognia „Fire– show” połączony z koncertem bębnów. Pokaz wykonała współpracująca z naszym stowarzyszeniem młodzież z grupy „Korba”.

Refleksja nad światem

W niezwykłym klimacie przebiegały spotkania z poetą Ernestem Bryllem. Na żywą i do tego ciekawie opowiedzianą lekcję języka polskiego, przyszło ponad czterysta osób, głównie uczniów oraz studentów. Jak można odróżnić dobry wiersz od złego? – pytała artystę Kasia, młoda poetka pisząca wiersze do „szuflady”. A on odpowiadał: „Poezja nie jest sztuką ścigania się. Jeżeli to jest bieg, to taki, gdzie każdy biegnie swoją ścieżką. Poeci bardzo często wierzą w Boga, bo mają pewność, że On słyszy ich poezję we wszystkich językach. Co więcej, ma niejako obowiązek słuchać jej tak, jak modlitwy. Poezję tworzy się dla przyjemności duszy.”

pieśń „Nie lękajcie się!” oraz wołanie: „Zostań z nami!” i „Podejdź do nas!”.

Wieczór poetycki Ernesta Brylla na dziedzińcu Muzeum Chełmskiego

W innej, bardziej kameralnej atmosferze, przebiegał wieczór poetycki Ernesta Brylla na dziedzińcu Muzeum Chełmskiego. Atmosferze twórczej refleksji nad światem sprzyjała dekoracja przypominająca pokój poety. Rozrzucone na podłodze kartki symbolizowały nie napisane jeszcze, choć chodzące po głowie utwory. Dekoracja, która tak przejrzyście korespondowała ze słowami Ernesta Brylla, to autorski pomysł Grzegorza i Marzeny, młodych studentów współpracujących na co dzień z chełmskim oddziałem „Civitas Christiana”.

Organizatorzy chcieli w trakcie Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej przybliżyć życie i twórczość Krzysztofa Kieślowskiego, „reżysera dusz”. W sali kinowej Chełmskiej Biblioteki Publicznej został pokazany tryptyk „Trzy kolory”. Po każdym z filmów: „Niebieskim”, „Białym” i „Czerwonym” odbywały się spotkania ze współpracownikami i współrealizatorami jego dzieł. W dyskusjach uczestniczyli: Stanisław Zawiśliński autor biografii Kieślowskiego, Natalia Koryncka-Gruz reżyser dokumentu o jego twórczości. Jednak najważniejszym gościem była Maria Kieślowska żona reżysera.

– Trwałe u Kieślowskiego było jedno: był on prawdziwym humanistą i egzystencjalistą kina polskiego. Nigdy nie wystąpił przeciwko swojemu bohaterowi. W centrum jego twórczości zawsze był człowiek, jego zderzenie się ze światem egzystencjalnym, światem realnych wartości wraz z lękami i obawami – mówiła pani Maria. – Mój mąż w zrobionych filmach często zadawał pytanie: jak żyć? Poszukując drogi, nie dawał nigdy pełnych rozwiązań. Dlaczego jego filmy są tak popularne na zachodzie Europy? Odpowiedź jest bardzo prosta. Bo przybliżają duszę człowieka. Są zaproszeniem do refleksji i rozmowy. Przeglądowi filmów Krzysztofa Kieślowskiego towarzyszyła wystawa „Krzysztof Kieślowski. Ślady i pamięć” udostępniona przez Muzeum Kinematografii w Łodzi.

Stawianie pytań

W bogatym programie znalazły się również panele dyskusyjne. Pierwszy z nich: „Czy pokolenie JPII rzeczywiście istnieje? zgromadził w Sali Różańcowej przy bazylice NNMP młodzież. Uczniowie zastanawiali się nad tym, co w nas zostało w rok po śmierci papieża Jana Pawła II, a także jaki wpływ miało nauczanie Papieża na nasze życie. Jak pokolenie określające się mianem pokolenia JPII realizuje nauczanie Ojca Świętego w praktyce? – pytała prowadząca panel Katarzyna Tarajko. Udział w dyskusji wzięli: ks. Mieczysław Puzewicz, Renata Dobrzańska – Wolontariuszka Roku 2005, Marek Koryciński, Beata Mazurek i Tadeusz Ostrowski.

Drugi z paneli zorganizowany w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie nosił nazwę „Media a kształtowanie postaw moralnych”. Prowadziła go Iwona Blajerska (Radio eR). Uczestnikami dyskusji byli: Iwona Schymalla (TVP), Krzysztof Kozłowski („Tygodnik Powszechny”), ks. prał. Ksawery Sokołowski („Tygodnik Katolicki ťNiedziela Ť”), Marcin Jakimowicz („Gość Niedzielny”). Krzysztof Grabczuk prezydent Chełma mówił o potrzebie budowy społeczeństwa obywatelskiego. Przedstawił badania dotyczące oczekiwań, jakie społeczeństwo ma wobec dziennikarzy. Dyskusja toczyła się wokół problemów etycznych w zawodzie dziennikarza i roli, jaką media pełnią we współczesnym świecie.

Zdaniem Iwony Schymalli, dziennikarze powinni wykonywać swój zawód zgodnie z etyką. – Trzeba uświadomić sobie, że widzowie powinni być traktowani przez nadawcę podmiotowo, a nie jak przedmiot pewnej manipulacji – mówiła dziennikarka.

Aktywna była publiczność. Czy presja społeczna nie wpływa na zachowanie i postawy dziennikarzy? – pytali studenci. – Zawód dziennikarza to pewien autorytet, powinien kształtować postawy. A pomocne w tym mają być odpowiednie dokumenty zawodowe, np. Karta Etyczna Mediów. Jest to nic innego jak 10 przykazań przełożonych na język mediów – mówił ks. prał. Sokołowski. – Przypodobanie się widzom to bardzo krótka i fałszywa droga. Trzeba być zawsze naturalnym, postępować zgodnie z własnym sumieniem. Mieć na uwadze dobro innych – dodała I. Schymalla.

Czy media mogą odpowiedzieć na pytanie, co jest prawdą a co fałszem? Zdaniem ks. Sokołowskiego nie wszystkie gazety kłamią, ale bardzo często manipulują: „ Łatwiej im to wychodzi, niż kształtowanie pozytywnych postaw. Jako dziennikarz mogę zrobić tylko jedno: starać się stawiać pytania.” – Media powinny przede wszystkim stawiać pytania i dostarczać informacji, danych, przesłanek, aby odbiorca mógł sam znaleźć na nie odpowiedź – zauważył sen. Krzysztof Kozłowski.

Na bogactwo duchowe Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Chełmie złożyła się również wystawa fotograficzna „Kosowo i Metochia” ( zorganizowana przy współpracy ze Stowarzyszeniem „Miasteczko”). Jest ona owocem pielgrzymki do Kosowa prawosławnej parafii w Wasilkowie. Gościem szczególnym na otwarciu wystawy prezentowanej w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Chełmie była Andrea Sandhacker Konsul Generalny Austrii w Polsce.

Panel „Media a kształtowanie postaw moralnych”

Integracja środowisk

Chełmski Tydzień Kultury Chrześcijańskiej zakończyła Msza św. odprawiona w kościele Rozesłania Świętych Apostołów przez ks. dr. Marka Pytko, dyrektora Radia eR. W kazaniu mówił o pozytywnym przesłaniu i misji, jaką niesie przez fale eteru nasze diecezjalne radio. – Jest to radio, które nie szokuje, daje świadectwo nie atakując, ujawnia problemy nie potępiając, daje wybór i głosi nadzieję. Chce służyć człowiekowi i społeczeństwu, a ponad wszystko prawdzie i miłości. Ostatnie słowo podsumowujące chełmski Tydzień Kultury Chrześcijańskiej należało do ks. kan. Józefa Piłata, proboszcza parafii Rozesłania Świętych Apostołów w Chełmie. – Były to wydarzenia wyjątkowe. Sprawiły bowiem, że niejeden z nas mógł zobaczyć ile dobra, piękna, wartości niesie ze sobą ambitna kultura, która sprawia, że człowiek staje się bardziej człowiekiem.

Tydzień Kultury miał także promować aktywny wypoczynek w gronie rodziny, przyjaciół i znajomych. Dlatego w jego programie po raz kolejny znalazł się Turniej Piłki Nożnej przygotowany z niezwykłym zaangażowaniem przez ks. Rafała Pastwę z parafii Mariackiej. W bloku imprez sportowych uczestniczyło ponad 300 osób.

Organizowany przez Oddział Miejski Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” już po raz czwarty Tydzień Kultury, spełnił również swoją rolę środowiskową. Zintegrował i pobudził bowiem do wspólnego działania różne lokalne środowiska skupione wokół parafii, szkół, uczelni, instytucji kultury, sportu i samorządów. Do przygotowania poszczególnych imprez włączyli się: Urząd Miasta Chełma, Muzeum Kinematografii w Łodzi, Studio Filmowe „Tor”, PWSZ w Chełmie, Starostwo Powiatowe, Chełmski Dom Kultury, Chełmska Biblioteka Publiczna, Muzeum Chełmskie, MOSiR, Parafia Mariacka, Parafia Rozesłania Świętych Apostołów, Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego, SP nr 10, Stowarzyszenie „Miasteczko”, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie oraz grupa „Korba”

Patronat honorowy nad imprezą objęli księża dziekani dekanatów chełmskich: ks. inf. Kazimierz Bownik i ks. prał. Tadeusz Kawala oraz poseł Beata Mazurek, prezydent Chełma Krzysztof Grabczuk i starosta powiatu chełmskiego Kazimierz Stocki.

Patronat medialny sprawowały: Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Tygodnik „Gość Niedzielny”, „Tygodnik Powszechny”, „Gazeta Wyborcza”, „Super Tydzień Chełmski”, „Dziennik Wschodni”, „Nowy Tydzień”, „Tygodnik Chełmski”, Radio eR, Radio Lublin, Radio Bon Ton, „Kurier Lubelski”, TVP Lublin.

Tadeusz Boniecki

Artykuł ukazał się w numerze 10/2006.