Nagroda fundowana obecnie przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” jest przyznawana od 1983 roku. Jest przyznawana przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Celem Nagrody jest uhonorowanie osób bądź instytucji zasłużonych w inspirowaniu i wcielaniu w życie ideałów, wartości i postaw chrześcijańskiego humanizmu i patriotyzmu oraz zasad społecznych katolicyzmu, podkreślanie roli i wagi pracy naukowej, oświatowej, kulturalno-artystycznej i społeczno-gospodarczej.

Uznanie i szacunek za dokonania laureatów, wskazują na rolę i wagę pracy społecznej jako współczesnego wyrazu autentycznej postawy patriotycznej. Laureatami nagrody w ciągu 25. lat istnienia byli ludzie, którzy w swoim życiu, pracy i działalności zbliżają się do ideałów wyrażonych w Pięciu Prawdach Polaków przyjętych na Pierwszym Kongresie Polaków Niemczech 6 marca 1938 roku w Berlinie. Kongres ten był największym wydarzeniem dla w społeczności polskiej w III Rzeszy przed drugą wojną światową.

Kapituła Nagrody obraduje w Pile przy Oddziale Okręgowym Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Wyłaniając laureatów kieruje się słowami Patrona Polaków w Niemczech – Księdza Bolesława Domańskiego, wygłoszonymi podczas berlińskiego Kongresu Polaków: „Bądźmy Bogu wierni, ale dajmy i narodowi naszą miłość i nasze czyny. Mamy przecie potężną Patronkę, Orędowniczkę, Pocieszycielkę, Przyczynę naszej radości, Matkę Boską Radosną. Toteż publicznie, zgodnie z głębi serca wołamy: Przyrzekamy uroczyście, że polskości swej za nic w świecie nie oddamy! ”

Wśród laureatów Nagrody są m.in. kard. Ignacy Jeż, abp Marian Przykucki, gen. Bolesław Nieczuja-Ostrowski, Helena Lehr – współpracownica Edmunda Osmańczyka, ks. prof. Władysław Zieliński, ks. prałat Hilary Jastak legenda „Solidarności”, Stanisław Budych ze słynnego rodu Budychów, Róża Brzezińska pierwsza Polka w Ravensbriick, bp Paweł Cieślik, ks. prof. Lech Bończa-Bystrzycki, prof. dr Józef Borzyszkowski, bp Józef Pazdur, bp Paweł Socha, bp prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga, ks. prałat Jan Giriatowicz, ks. prałat Andrzej Choroba, ks. płk Sławomir Żarski czy ks. prałat Józef Obrębski z Mejszagoły – „Patriarcha Wileńszczyzny”.

Uroczystość wręczenia Nagrody im. Księdza Bolesława Domańskiego poprzedziła Msza św. w kościele św. Jacka w Słupsku

6 maja w sali obrad zabytkowego słupskiego ratusza, odbyły się uroczystości związane z jubileuszową XXV Edycją Nagrody im. ks. dr. Bolesława Domańskiego. Uczestniczył i otworzył spotkanie prezydent Słupska Maciej Kobyliński. Obecni byli metropolita wrocławski Marian Gołębiewski, tegoroczny laureat nagrody, księża biskupi Paweł Cieślik z Koszalina i Edward Janiak z Wrocławia, poseł na Sejm Jolanta Szczypińska, władze samorządowe Słupska. Przybyli przedstawiciele władz Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” przewodniczący Rady Głównej Ziemowit Gawski, wiceprzewodniczący Karol Irmler i sekretarz Henryk Koch oraz delegacje Stowarzyszenia z Gdańska, Poznania, Szczecina, Torunia, Wrocławia i Zielonej Góry. Spotkanie rozpoczął koncert słupskiego chóru „Kantele” pod dyrygenturą Jolanty Otwinowskiej.

Laureatami tegorocznej Jubileuszowej XXV Edycji Nagrody im. ks. dr. Bolesława Domańskiego zostali: ks. abp. prof. dr hab. Marian Gołębiewski metropolita wrocławski – za umiejętne łączenie działalności naukowej i duszpasterstw z wrażliwością na problemy społeczne, Michał Zaleski, prezydent Torunia – za całokształt działalności samorządowej i efektywną politykę społeczną, ks. dr hab. Grzegorz Wejman, redaktor szczecińsko- kamieńskiej edycji Tygodnika Katolickiego „Niedziela” – za popularyzację historii Kościoła na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej, małżeństwo Janina i Józef Cieplik ze Słupska – za praktyczną realizację Pięciu Prawd Polaków spod znaku Rodła, pośmiertnie ś.p. ks. prałat Tadeusz Demel z Żar (zmarły 9 marca 2009 roku) – za naukę wielkiej odpowiedzialności za Kościół, Ojczyznę i każdego człowieka.

Arcybiskup metropolita wrocławski Marian Gołębiewski dziękując Kapitule Nagrody za zaszczytne uhonorowanie, podkreślił:„Zachowajmy naszą tożsamość, zachowajmy naszą spójność myślenia. Nie rozmywajmy tych wszystkich pojęć, tylko je realizujmy naszym własnym życiem i przykładem. (…) Teraz cieszymy się, że mamy wolną, suwerenną Polskę, ale pamiętajmy o wszystkich. Żeby nam czasem kariera, dobrobyt, czy wizja lepszej przyszłości, lepszego zysku nie przesłoniły oczu na te warstwy społeczeństwa, którym jeszcze trudno się żyje. To płynie z ducha Tego, który ożywiał Księdza Patrona Bolesława Domańskiego.”

Ksiądz dr hab. Kazimierz Wejman ze Szczecina powiedział: – „Dzisiaj atakuje się, w tej takiej trochę nieokreślonej rzeczywistości, również teologię. Nawet w pewnych gremiach mówi się – czy teologia jest nauką? Ta nagroda zobowiązuje mnie do tego, żeby jeszcze wyraźniej precyzyjnie mówić o teologii. Precyzyjnie mówić o historii. Precyzyjnie mówić o wartościach, które głosił Ksiądz dr Bolesław Domański. Ta dzisiejsza jeszcze bardziej mnie zobowiązuje żebym głębiej wszedł w historię Pomorza Zachodniego, Ziemi Lubuskiej, historię Pomorza. I w takim duchu odbieram to szczególne wyróżnienie.”

Laureaci Nagrody. Od lewej abp Marian Gołębiewski, Janina i Józef Cieplikowie, ks. Grzegorz Wejman i Michał Zaleski – prezydent Torunia |
Fot. Jerzy Walczak

Uroczystości w słupskim ratuszu poprzedziła Msza św. w zabytkowym podominikańskim kościele św. Jacka, której przewodniczył metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski w koncelebrze z ks. bp. Pawłem Cieślikiem i ks. bp. Edwardem Janiakiem. W Liturgii uczestniczyli ks. Grzegorz Wejman ze Szczecina i ks. prałat Andrzej Choroba z Zakrzewa wspólnie z kapłanami Słupska.

Ksiądz Arcybiskup w homilii przypomniał, że dwa tygodnie wcześniej – 21 kwietnia 2009 roku – wspominaliśmy 70. rocznicę śmierci Patrona Polaków w Niemczech ks. dr. Bolesława Domańskiego (1872 – 1939). Od roku 1931 Ksiądz Domański był prezesem Związku Polaków w Niemczech, liczącym półtora miliona członków. W roku 1933 Związek przyjął jako swój znak Rodło. Przedstawia ono Wisłę – kolebkę narodu polskiego i Kraków – źródło kultury polskiej. Dla Polaków w III Rzeszy Rodło było symbolem polskości i łączność z Ojczyzną.

– Największym wydarzeniem w dziejach Polaków w III Rzeszy przed II wojną światowa był Pierwszy Kongres Polaków w Niemczech, który odbył się w marcu 1938 roku w Berlinie – podkreślił Metropolita Wrocławski. – Kongres stanowił apogeum działalności Związku i Księdza Patrona, który wygłosił na nim swoje najwspanialsze przemówienie na temat polskości. Wyznanie wiary i chrześcijanina Polaka. Powiedział m.in.: „Polskość była naszym nauczycielem. Ona mnie uczyła mówić, modlić się, śpiewać, pisać, czytać w naszym, bodaj najpiękniejszym języku całego świata. Ona roznieciła w duszy miłość do naszego Narodu”.

Arcybiskup Marian Gołębiewski pytając jakie przesłanie pozostawił Ksiądz Domański nam, mieszkańcom ziem zachodnich, północnych i południowo-zachodnich Polski, powiedział: – Chyba to, abyśmy życiem moralnym i pracą organiczną przyczyniali się do utrwalenia polskiej tożsamości na tych ziemiach na zawsze. Rola Kościoła jest tutaj niekwestionowana i niezastąpiona. Zwłaszcza kiedy od pięciu lat należymy do Unii Europejskiej. W 70-tą rocznicę śmierci Księdza Domańskiego chylimy dzisiaj nasze czoła przed wielkim Polakiem Patriotą i Kapłanem. I powtarzamy słowa Jego testamentu duchowego. Odszedł z tego świata ze słowami na ustach „Lud Polski nie da się”.

Jerzy Walczak

Artykuł ukazał się w numerze 06-07/2009.