Jarosław Kossakowski |
Jest ich podobno już ponad 600, a jak dowiadujemy się z ostatnich prasowych informacji pracownie rzeźbiarskie i malarskie nie mogą nadążyć z realizacjami kolejnych zamówień. Jak do tej pory rekordowy był rok 2000 (Rok Jubileuszowy i pierwsza rocznica siódmej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w roku 1999), w którym to odsłonięto blisko 50 monumentów poświęconych Papieżowi Polakowi.
Sam Ojciec Święty Jan Paweł II do wznoszonych pomników poświęconych Jego Osobie odnosił się z pewnym zauważalnym dystansem, nigdy jednak nie uraził ludzi, nie powiedział im – nie róbcie tego. Wszyscy, którzy znali niezwykłe poczucie estetyki Jana Pawła II twierdzą, iż dzisiaj nie byłby zachwycony oglądając setki swoich postaci utrwalonych nie tylko w spiżu i kamieniu, ale także w dość tandetnych żywicach polimerowych.
Jednym z najbardziej zajętych papieskimi pomnikami twórców jest krakowski rzeźbiarz, profesor ASP Czesław Dźwigaj (ur. 1950 r.). W jego pracowni powstają obecnie równocześnie trzy pomniki, które staną w Kwaczale koło Chrzanowa, w Żywcu i w Kownie na Litwie. Prof. Dźwigaj twierdzi, iż wszystkie trzy rzeźby zostały zamówione na długo przed wiadomością o beatyfikacji Jana Pawła II. „Zamówienia te dostałem prawie dwa lata temu – mówi Dźwigaj – Pomnik w Kownie miał być pamiątką na 20-lecie wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II na Litwie. Mam też propozycje realizacji papieskich monumentów w Paryżu i w Lourdes. Muszę również odmawiać licznym polskim parafiom. Na szybko można tylko kupić rzeźbę plastikową. Jest ich dużo, są tanie, ale nie przedstawiają żadnej wartości artystycznej. Lepiej więc poczekać i godnie uczcić na przykład pierwszą rocznicę beatyfikacji”.
W Polsce działa już kilka wytwórni, m.in. w Nowej Soli, które oferują figury z żywicy polimerowej. Można tam kupić za 4 tys. zł. postać papieża o wysokości ponad 2 m i ważącą 80 kg. Zamówienie jest realizowane w ciągu 2 tygodni. „Techniką wykonania figury te nie różnią się od zwykłych dekoracji ogrodowych – komentuje taką działalność historyk sztuki dr Kazimierz Ożóg (ur.1978r.), wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie, autor poważnej rozprawy poświęconej pomnikom papieskim w Polsce – „To plastykowa tandeta. Powielana figura w kilku odmianach, którą produkuje się seryjnie. Potem robi się najtańszy cokół, np. z polnych kamieni, zasadza wkoło kwiatki i gotowe. Jest to produkcja nietrwała, nie mówiąc już, że jest pozbawiona cienia wartości artystycznych”. Dr Kazimierz Ożóg nie jest też najlepszego zdania o twórczości prof. Czesława Dźwigaja.
„Biblioteka Świętego Pielgrzyma” w Głogowie, jedna z ciekawszych realizacji poświęconych papieżowi
Nie zachwycając się jakością artystyczną znacznej grupy wznoszonych obecnie w Polsce pomników Jana Pawła II, nie należy jednak zapominać o dziełach wybitnych poświęconych Jego Osobie. Do takich bez wątpienia należy odsłonięte w 1983r. dzieło prof. Jerzego Jarnuszkiewicza (1919-2005) usytuowane na dziedzińcu KUL w Lublinie. Tą jedną z najbardziej znanych na świecie rzeźbiarskich realizacji poświęconych Papieżowi Polakowi opatrzono obecnie tablicą z napisem: „Rzeźba dłuta prof. Jerzego Jarnuszkiewicza inspirowana jest wzruszającą sceną spotkania Jana Pawła II ze Stefanem Kardynałem Wyszyńskim w Rzymie podczas papieskiej audiencji dla Polaków następnego dnia po inauguracji Pontyfikatu”. Monument przedstawiający Papieża podtrzymującego klękającego przed nim kard. Wyszyńskiego otrzymał nazwę „Homagium” czyli hołd.
Do ambitnych, a zarazem bardzo ciekawych architektonicznie realizacji poświęconych osobie Jana Pawła II należy rozwiązanie zwane „Biblioteką Świętego Pielgrzyma” w Głogowie. Odsłonięty w 2006r. obiekt usytuowany jest na głogowskim pl. Jana Pawła II w miejscu średniowiecznego kościoła św. Piotra. Całość założenia łączy w sobie funkcję upamiętnienia osoby zmarłego Papieża oraz nieistniejącej od XIX w. świątyni. Autorami projektu są dwaj związani z Głogowem artyści: Eugeniusz Józefowski i Adam Olejniczak. Na ułożonym z cegieł murze lapidarium umieszczona jest płaskorzeźba z wizerunkiem Ojca Świętego, zaś na samych cegłach widnieją odciśnięte cytaty z Jego pism. Dodatkowo cegły mają formę książek. Trzeba podkreślić, iż realizacja głogowska to jedyny pomnik w Polsce, wśród setek innych upamiętniających postać Jana Pawła II, który skierowany jest przede wszystkim na dokonania duchowe i intelektualne Papieża Polaka.