Stan kultury Zachodu, coraz mniej akceptującego prawo do życia od poczęcia do naturalnej śmierci, wymaga dzisiaj działań nadzwyczajnych. We wspólnym szeregu obrońców życia powinny stanąć nie tylko organizacje i stowarzyszenia katolickie, ale również przedstawiciele świata medycznego i naukowego, którzy wskażą wszystkim ludziom dobrej woli, że zabijanie nienarodzonych, techniki sztucznego zapłodnienia oraz manipulacje genetyczne są praktykami naruszającymi podstawowe prawa człowieka. Mocnym głosem w tej fundamentalnej dla przyszłości Polski i świata sprawie była Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Otoczmy troską życie”, obradująca 14 i 15 października br. Jednym ze współorganizatorów sesji było Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”.

Honorowy patronat nad konferencją, która zgromadziła kilkuset uczestników z kraju i zagranicy objął metropolita białostocki abp Edward Ozorowski, a patronat merytoryczny – Międzynarodowy Instytut Odnowienia Medycyny Rozrodu (IIRRM) z Londynu oraz Międzywydziałowa Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku. Oprócz „Civitas Christiana”, sesję organizowały:

Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich w Białymstoku, białostocki Klub Inteligencji Katolickiej, archidiecezjalne Duszpasterstwo Rodzin oraz Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Archidiecezji Białostockiej, które podjęło większość obowiązków organizacyjnych. Sprawne i profesjonalne przeprowadzenie konferencji – wszyscy uczestnicy otrzymali wygłoszone referaty w formie książkowej, do której dołączono ciekawy film pokazujący rozwój człowieka w fazie prenatalnej oraz zestaw innych materiałów poglądowych – jest również zasługą białostockiego środowiska Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” z przewodniczącym Oddziału Okręgowego Edwardem Wróblem i dyrektorem Oddziału, Romualdem Gumienniakiem.

Patronat medialny objęły nad obradami najważniejsze krajowe media katolickie, m. in: „Gość Niedzielny”, „Nasz Dziennik”, Radio Maryja, TV Trwam, a także nasz miesięcznik. Konferencja nie byłaby również możliwa bez szerokiego wsparcia sponsorów.

Miasto obrońców życia

Drugi dzień sesji odbywał się w murach białostockiej Akademii Medycznej, w której w 1987 roku dokonano pierwszego w Polsce zapłodnienia in vitro. Po niemal ćwierćwieczu, stolica Podlasia pretenduje jednak do ogólnopolskiej palmy pierwszeństwa w upowszechnianiu godziwych etycznie rozwiązań wspomagających naturalną rozrodczość – to właśnie tutaj w 2009 roku powstała pod kierownictwem dra Tadeusza Wasilewskiego pierwsza w naszym kraju klinika leczenia niepłodności małżeńskiej „Napromedica”, stosująca nowe, interdyscyplinarne metody diagnostyczno-lecznicze szanujące godność życia ludzkiego, określane pod wspólną nazwą naprotechnologii.

Sesje konferencyjne rozpoczynały się Mszą św. w Starym Kościele Farnym przy białostockiej katedrze, celebrowaną przez ks. kan. Tadeusza Kasabułę, krajowego duszpasterza Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich.

Pierwszego dnia obrad uczestnicy zgromadzili się w Sali kina „Ton”, gdzie wysłuchali referatów na temat aktualnej sytuacji ruchów obrony życia w Polsce oraz miejsca, jakie ochrona życia znajdowała w życiu dawnych i współczesnych społeczeństw.

Trzy płaszczyzny działania

Zaszczyt wygłoszenia pierwszego odczytu przypadł jednemu z najbardziej znanych obrońców życia Polsce, dr Antoniemu Ziębie. Prelegent przypomniał w nim opinię jednego z amerykańskich lekarzy, który wskazał, że obrona życia poczętego jest wielopłaszczyznową postawą składającą się z aktywnej modlitwy, działań edukacyjnych oraz praktycznych przedsięwzięć społecznych. Modlitwa może przejawiać się w wielu formach – od indywidualnego nabożeństwa w intencji obrony życia, jak częste korzystanie z Eucharystii, odmawianie Różańca i Koronki do Miłosierdzia Bożego oraz próśb za wstawiennictwem świętych i błogosławionych, aż po specyficzne formy w rodzaju znanej od ponad dwudziestu lat Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego, zapoczątkowanej przez zakon paulinów, zatwierdzonej w 2006 roku polskiej Krucjaty Modlitwy w Obronie Poczętych Dzieci w intencjach dziękczynno-błagalnych (ze szczególnym naciskiem na wprowadzenie prawnej ochrony życia do Konstytucji RP), a także Światowej Krucjaty w Intencji Życia, mająca charakter globalnej modlitwy do Miłosierdzia Bożego w intencji przebłagalnej za tak często odrzucany w wielu krajach dar życia.

Podczas konferencji w Aula Magna Uniwersytetu w Białymstoku

Zięba wskazując na aspekt edukacyjny walki o ochronę życia wskazał, że wytrwała akcja uświadamiania społeczeństwa przez Kościół i aktywistów pro-life przyniosła od 1989 roku znaczący wzrost liczby dorosłych Polaków sprzeciwiających się aborcji. Edukacja społeczna ma w tym przypadku nie tylko znaczenie praktyczne, ale stanowi przeciwwagę dla manipulacji badaniami społecznymi, którymi często posługują się ośrodki wspierające zabijanie dzieci w łonie matek. Płaszczyzna konkretnego działania na rzecz życia może według prelegenta polegać na finansowym i organizacyjnym wspieraniu domów samotnej matki, tzw. „okien życia” obecnych w wielu większych miastach oraz wypełnianiu przez państwo zadań polityki prorodzinnej. Zięba podał w tym miejscu przykład rażącej dysproporcji pomiędzy Polską a jej sąsiadami, gdzie przykładowe świadczenia „becikowe” wynoszą kilkunastokrotnie więcej niż w naszym kraju i pomimo narastającego kryzysu gospodarczego, władze nie zamierzają z nich rezygnować.

Każde życie jest ważne

Dr Marta Cywińska i ks. prof. dr hab. Józef Zabielski zwrócili w swoich referatach uwagę, że zasadniczym normatywem ochrony życia jest uznanie osobowej godności każdego człowieka. Wszelkie działania przeciwko integralności osoby ludzkiej czerpią ze źródeł zerwania więzi człowieka z Bogiem i utraty wiary w Jego nadprzyrodzoną miłość. Znamiennym przykładem jest tutaj rozpowszechnienie się mentalności aborcyjnej w czasach dekadencji kultury zachodniej, wzbierającej na sile od połowy lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Pomimo przerażającej lekkomyślności, z jaką środowiska liberalne podchodzą dzisiaj do problemu zabijania nienarodzonych, nie da się wymazać z ludzkiej świadomości, że aborcja jest źródłem bardzo poważnego konfliktu moralnego. Wiele współczesnych dzieł literackich lub filmowych umiejętnie pokazuje konsekwencje nieposzanowania życia poczętego, jak na przykład słynny film rumuńskiego reżysera Cristiana Mungiu „4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni”, realistycznie przedstawiający historię młodej kobiety chcącej dokonać aborcji. Cywińska przypomniała również postać dra Stojana Adaševića, nawróconego serbskiego ginekologa, który dokonał kilkudziesięciu tysięcy sztucznych poronień, a obecnie jest jednym z najbardziej znanych na świecie obrońców życia poczętego. Prelegentka przyznała, że obowiązywanie w wielu krajach Europy ustawodawstwa proaborcyjnego stanowi ponure dziedzictwo systemów totalitarnych.

Emil Cywiński przypomniał z kolei na przykładzie ustawodawstwa z XVIII –wiecznych Prus, że przed dwustu laty w powszechnej świadomości osób stanowiących prawo istniało silne przekonanie, iż życie zaczyna się z chwilą poczęcia, a brzemienne kobiety powinny znajdować się pod ścisłą ochroną państwa.

Pierwszy dzień sesji zakończył się projekcją filmu „The Human Experience” („Ludzkie doświadczenie”), pokazującego poszukiwania przez grupę młodych Amerykanów trwałych i nieprzemijających wartości nadających sens ludzkiemu życiu.

Wezwanie do odpowiedzialności

Drugi dzień konferencji składał się dwóch sesji. W pierwszej części wystąpił współgospodarz spotkania, prezes Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich dr Henryk Midro, który przedstawił zebranym najważniejsze działania podejmowane podczas piętnastu lat istnienia białostockiego oddziału organizacji. Następnie zaprezentowano film „Od poczęcia człowiek”, w sugestywny sposób przedstawiający rozwój człowieka w fazie prenatalnej.

Ks. prof. dr hab. Stanisław Wawrzeszak podjął się ukazania relacji pomiędzy prawem naturalnym i etyką ludzkiej prokreacji. Mówca zwrócił uwagę, iż prawo naturalne jest ukazywane przez Magisterium Kościoła jako podstawa wszelkich uniwersalnych praw człowieka. Prawo naturalne ma również szczególne znaczenie w obszarze bioetyki, gdzie godność ludzkiego życia domaga się bezwarunkowego szacunku wobec bezpośredniej ingerencji technik i nauk biomedycznych. Prof. dr hab. Urszula Dudziak przypomniała z kolei, że źródłem postawy szacunku wobec życia jest postawa odpowiedzialności i miłości. Stanowi ona przeciwieństwie rozpowszechnionego dzisiaj konsumpcyjnego libertynizmu, a także stanowi podstawę zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka.

Prof. Wanda Półtawska, nie mogąca osobiście uczestniczyć w konferencji, w nadesłanym referacie zarysowała problematykę macierzyństwa i ojcostwa w nauczaniu bł. Jana Pawła II, podkreślając, że w papieskiej wizji rodziny, matka i ojciec są bliskimi współpracownikami Boga, który sam powołuje do istnienia wszystkich ludzi.

Godziwe metody pomocy

Druga część sesji była poświęcona praktycznym zagadnieniom z kręgu naprotechnologii oraz in vitro. Dr Tadeusz Wasilewski (który gościł na łamach 3 numeru „Naszego Głosu” w bieżącym roku) przypomniał poprzez głębokie, osobiste świadectwo (sam przez kilkanaście lat stosował technikę sztucznego zapłodnienia), że in vitro jest metodą niegodziwą etycznie, skutkującą śmiercią nadliczbowych embrionów oraz ich selekcją. Z kolei naprotechnologii, opierając się na zgodną z rytmem natury obserwacją cyklu kobiety oraz wielopłaszczyznowej diagnostyce obejmującej próbującą zajść w ciążę parę, może być bardzo skuteczna i zgodnie z zasadami przysięgi Hipokratesa nie omijać problemu niepłodności, jak dzieje się to przy in vitro, lecz przede wszystkim leczyć jej przyczyny tak, aby małżeństwo było zdolne naturalnie począć dziecko.

Szczegółowo przedstawił kwestię diagnostyki i leczenie naprotechnologicznego dr Phil Boyle z Irlandii. Wskazał on, że wieloczynnikowe i przemyślane podejście do problemu niepłodności małżeńskiej prowadzi do ogólnej poprawy stanu zdrowia kobiety i mężczyzny, pozwalając na wykrycie i eliminację chorób, które często nie są zauważane podczas stosowania technik in vitro.

Prof. dr hab. Alina Midro oraz dr hab. Andrzej Kochański przybliżyli z kolei zagrożenia zaburzeniami genetycznymi, często dotyczącymi nawet skomplikowanej struktury DNA u dzieci poczętych za pomocą sztucznego zapłodnienia.

Problematyka in vitro wiąże się też ściśle z kwestiami ekonomiczno-prawnymi, które zaprezentowali Dariusz Wasilewski i Agnieszka Pietraszko-Gryń. W konsekwencji refundacji sztucznego zapłodnienia, której domagają się środowiska lewicowo-liberalne zwiększy się ogólnosystemowy koszt utrzymania i tak mocno kulejącej publicznej służby zdrowia. Wzrost ten będzie oddziaływał na zakres wszystkich dostępnych usług medycznych. W Polsce koszt jednorazowego cyklu in vitro waha się od 5 do 12 tys. złotych. Przy metodzie obarczonej tak dużym ryzykiem niepowodzenia i możliwymi powikłaniami, jest to koszt zdecydowanie za wysoki. Sama sytuacja cywilno-prawna dziecka poczętego in vitro nie jest regulowana prawem krajowym, z wyjątkiem nielicznych zmian w Kodeksie Rodzinno-Opiekuńczym. W tej sytuacji, najbardziej poszkodowane jest dobro dziecka. Zapłodnienie kobiety niezamężnej lub samotnej nasieniem od anonimowego dawcy skazuje de facto dziecko na nieposiadanie ojca i zmusza je od samego początku na życie w niepełnej rodzinie.

Obrady zakończyły się mini-koncertem dedykowanym bł. Janowi Pawłowi II w wykonaniu Katedralnego Chóru „Carme” pod dyrekcją Bożeny Bojarzyn- Przybyły. Chor wykonał tradycyjne polskie, łacińskie oraz cerkiewnosłowiańskie pieśni poświęcone Matce Bożej.

Białostocka inicjatywa Dni Godności Życia na trwale już wchodzi do kalendarza najważniejszych, ogólnopolskich imprez prezentujących zagadnienia ochrony życia, z roku na rok budząc coraz większe zainteresowanie społeczne. Wypada życzyć organizatorom kolejnych, udanych sesji naukowych z udziałem licznych gości z kraju i ze świata.