27 lipca 1918 r. decyzją Zjazdu Biskupów Królestwa Polskiego powołano Uniwersytet Lubelski.

Od początku swego istnienia Katolicki Uniwersytet Lubelski wykształcił ponad 110 tysięcy absolwentów. Uczelnia powstała z inicjatywy ks. prof. Idziego Radziszewskiego. Pomysłodawca chciał uniwersytetu, który wypełniłby lukę w miejsce zlikwidowanej przez bolszewików Akademii Duchownej w Petersburgu. Fundusze gromadził m.in. wśród rodaków w Rosji. Na lokalizację katolickiej uczelni wybrano Lublin. Wybór Lublina nie był przypadkowy – obok tradycji historycznej miasta zadecydowała bliskość Kresów Wschodnich, terenów podlegających szczególnie silnemu uciskowi narodowemu i religijnemu.

27 lipca 1918 r. decyzją Zjazdu Biskupów Królestwa Polskiego powołano Uniwersytet Lubelski. Inauguracja uczelni zyskał akceptację nuncjusza papieskiego w Polsce. Decyzją biskupów obecnych na zjeździe – ks. Idzi Radziszewski objął stanowisko rektora. Uniwersytet Lubelski zaczął funkcjonować już kilka miesięcy później – zajęcia akademickie ruszyły 8 grudnia 1918 r, choć na początku odbywały się w gmachu seminarium duchownego w Lublinie. Uniwersytet wówczas liczył sobie cztery wydziały: Teologiczny, Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych, Prawa Kanonicznego i Nauk Humanistycznych. Dziesięć lat później zmieniono jego nazwę na Katolicki Uniwersytet Lubelski. Po pewnym czasie KUL uzyskał nowy gmach: dawną własność dominikanów przekształconą na szpital wojskowy. Wyremontowaną część wschodnią gmachu przy Al. Racławickich otwarto w 1922 r. W tym samym roku rektor uczelni, ks. Radziszewski zmarł na chorobę płuc.

W Lublinie, decyzją Rady Miasta, powstanie pomnik upamiętniający księdza, będzie się znajdował na Skwerze Arcybiskupa Józefa Życińskiego.

“Nie ulega wątpliwości, że gdyby nie pomysł stworzenia w Lublinie katolickiego uniwersytetu, nasze miasto byłoby dziś zupełnie inne. Wraz z powstaniem uczelni do Lublina zaczęli przyjeżdżać wybitni naukowcy i studenci, znacząco powiększając liczbę mieszkańców, a co za tym idzie, przyczyniając się do rozwoju miasta. Z powstaniem uczelni wiązały się badania naukowe i wymiana doświadczeń z innymi ośrodkami naukowymi. W późniejszej historii Polski, gdy KUL był jedynym ośrodkiem wolnej i niezależnej myśli uniwersyteckiej w PRL, to właśnie nasza uczelnia była znana na całym świecie, a dzięki niej zyskiwał i Lublin. Dlatego uważamy, że w przestrzeni miejskiej warto znaleźć miejsce na postawienie pomnika ks. Radziszewskiego” – powiedział w ramach obchodów jubileuszu ks. prof. Antoni Dębiński, rektor KUL.

Według planów ks. Idziego – uczelnia miała kształtować kadrę inteligencji katolickiej. Miała ona następnie wpłynąć na jakość życia społecznego w Polsce, również poprzez pogłębianie świadomości religijnej. Radziszewski marzył o odrodzeniu polskiego katolicyzmu.

„W ciągu swojej 100-letniej historii KUL stał się jednym z najważniejszych ośrodków myśli katolickiej, wpływając na kształt nauki i kultury polskiej, zyskując szerokie uznanie w kraju i za granicą. Dziś KUL kształci blisko 18 tys. osób na 41 kierunkach studiów. Jest uczelnią otwartą na cywilizacyjne i naukowe wyzwania współczesności. Obok teologii, filozofii, nauk społecznych, prawnych i humanistycznych rozwijane są nauki matematyczne i przyrodnicze, przygotowujące studentów do pełnej i odpowiedzialnej pracy dla dobra Ojczyzny i Kościoła” – czytamy w tekście uchwały polskiego senatu z okazji stulecia uczelni.

mak