Kościoły romańskie w Polsce: Tum

2013/01/12

Archikolegiata w Tumie jest jednym z najwspanialszych zabytków architektury romańskiej nie tylko w Polsce, ale także w Europie. Ta świątynia była świadkiem burzliwych dziejów naszego kraju i miejscem wielowiekowej modlitwy. Dziś również, tak jak przed prawie 900-laty jej romańskie surowe wnętrze służy zarówno do modlitwy jak, i jest turystyczną atrakcją regionu. Nawiedzanie tumskiej świątyni jest jak podróż do korzeni Kościoła w Polsce.


Już z oddali widać potężne mury archikolegiaty w Tumie. Trójnawowa świątynia o charakterze bazylikowym zamknieta od południa półokrągłą absydą wspartą na czworościennych wieżach, zwieńczonych namiotowym dachem i o bocznych basztkach miała od początku charakter obronny

W pobliżu był niegdyś wczesnośredniowieczny gród. Prawdopodobnie z fundacji Bolesława Chrobrego i z udziałem świętego Wojciecha powstało tu pierwsze w Polsce opactwo benedyktynów pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego. W 1141 abp gnieźnieński Jakub ze Żnina rozpoczął na miejscu dawnego opactwa budowę kolegiaty. Konsekracja kościoła odbyła się 21 maja 1161; wziął w niej udział m.in. następca zmarłego około 1148 arcybiskupa Jakuba, arcybiskup Janik, a także wszyscy polscy biskupi i książęta. Od tego czasu w kolegiacie tumskiej odbyło się 21 synodów prowincjonalnych, nazywanych synodami łęczyckimi. Pierwszy z nich zwołano w 1181, ostatni odbył się w 1547. Romańska budowla, zbudowana z ciosu granitowego, piaskowca i kamienia polnego, miała z założenia charakter obronnej twierdzy. 25 marca 1992 parafia w Tumie włączona została do diecezji łowickiej, kościół podniesiono do rangi archikolegiaty, a w 1993 erygowana została ponownie kapituła łęczycka. W tym czasie także rozpoczął się kolejny etap odbudowy kościoła, który trwa do dziś. W roku 1999 sprowadzono z Gniezna relikwię św. Wojciecha. Archikolegiata w Tumie pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego należy do najstarszych zabytków architektury romańskiej w Europie.


Bogata ornamentyka roślinno-figuralna zdobi portal świątyni


Wnętrze kościoła nosi ślady późniejszej przebudowy gotyckiej
Fot. Artur Stelmasiak

© Civitas Christiana 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Symbioza.net
Strona może wykorzysywać pliki cookies w celach statystycznych, analitycznych i marketingowych.
Warunki przechowywania i dostępu do cookies opisaliśmy w Polityce prywatności. Więcej