Jako Pan i Król, Bóg zarówno historii, jak i natury ma niezmienne prawo sprawowania władzy nad ludzkością. Biblia jasno wskazuje na Jego autorytet, suwerenne prawo do żądania posłuszeństwa od całego świata.

Współczesny sens słowa „autorytet” wywodzi się z łacińskiego terminu auctoritas, który oznaczał osobisty wpływ, przywództwo, odpowiedzialność, powagę, a także znaczenie, a zatem władzę. Warto też zwrócić uwagę, że w języku łacińskim jest to forma bezosobowa od słowa auctor, to znaczy „sprawca”, „twórca”, „dawca”. Sam termin „autorytet” właściwie nie występuje w polskich przekładach Biblii. W Starym Testamencie odnosi się on do wielu słów i  wyrażeń, które odwołują się do szacunku, uznania, czci, a przede wszystkim mocy i władzy. Słowa te opisują przede wszystkim władzę Boga, ale także władzę ludzi. W Nowym Testamencie używa się do tego m.in. greckiego słowa eksusia, które wskazuje na moc, władzę, dzięki której ktoś działa, mówi, wyrażając w ten sposób autorytet danej osoby. Jednocześnie termin ten często wskazuje na źródło tego autorytetu: Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego (J 1,12). Ponadto słowo eksusia w liczbie mnogiej jest używane w pismach św. Pawła. Określa złych i dobrych aniołów jako złe i  dobre moce oraz autorytety: Przez to teraz wieloraka w przejawach mądrość Boga poprzez Kościół stanie się jawna Zwierzchnościom i Władzom na wyżynach niebieskich (Ef 3,11, zob. też Ef 6,12; Kol 1,16, 2,15). W Biblii władza dobrych aniołów jest przedstawiana jako chwała Pana, która towarzyszy anielskim ukazaniom (Łk 2,9). Tekst Listu do Hebrajczyków podkreśla fakt, że władza anielska jest przedłużeniem władzy Bożej (Hbr 9,5). W  Starym Testamencie jest mowa o cherubach, które znajdowały się ponad wiekiem Arki Przymierza (por. 2 Sm  6,2), o  serafinach, np. w Iz 6,2, gdzie serafin obwieszcza władzę Pana Zastępów, ukazaną w Jego chwale, która wypełnia całą ziemię. Chociaż aniołowie mieli przede wszystkim wyrażać Bożą władzę, sami też ją sprawowali nad różnymi przedmiotami będącymi symbolem władzy Pana, np. nad ognistymi mieczami cherubów stojących u wejścia do ogrodu Eden (Rdz 3,24), nad płonącym węglem serafinów (Iz 6,6-7) oraz nad trąbami, pieczęciami i kielichami z Księgi Apokalipsy. Jeśli chodzi o władzę demonów, to w tekście biblijnym jest mowa tylko o tym, że siły zła jedynie uzurpowały sobie władzę (Ap  12,3.7-9). Obrazy władcy złych duchów (Mt 9,34; 12,24), władcy tego świata (J 12,31; 14,30; 16,11) i władcy mocarstwa powietrza (Ef  2,2) wspólnie dowodzą, że władza szatana jest fałszywa i bezprawna, i nie dorównuje władzy Boga-Króla.

Bóg jako najwyższy autorytet
W przedstawionych powyżej biblijnych opisach autorytet odnosi się zatem głównie do Boga jako Stwórcy i Odkupiciela. To fundamentalne przekonanie przekazuje całe Pismo Święte. Bóg jest też przedstawiony jako źródło władzy człowieka. W przypadku ludzi władza jest, w ten czy inny sposób, im powierzona, względnie pochodzi z Boskiego nadania, o czym panujący nieraz przypominali swym podwładnym.
Obraz Boga Stwórcy i Jego władzy zostaje ukazany już na samym początku, kiedy jest mowa o tym, że Bóg stwarza niebo i  ziemię, a  zatem wszystko (por. Rdz 1,1). Ta koncepcja władzy Boga jest wyrażana za pomocą wielu różnych terminów, zarówno hebrajskich w Starym Testamencie, jak i greckich w Nowym, które odnoszą się do panowania. Autorytet Boga odzwierciedla także wiele Bożych imion, np. Księga Izajasza (44,6) tytuł Pan Zastępów łączy z określeniem Król Izraela, Odkupiciel, Pierwszy i Ostatni. W ten sposób autorzy biblijni podkreślają, że nie ma innego Boga, a Jego władza jest absolutna.
Najważniejszym obrazem Bożej władzy w Starym i Nowym Testamencie jest królewskie panowanie, np.: Pan w niebie tron swój ustawił, a swoim panowaniem obejmuje wszechświat (Ps 103,19). To powszechne panowanie Boga trwa na wieki (np. Wj 15,18; Ps 39,10). Jako Pan i Król, Bóg zarówno historii, jak i natury ma niezmienne prawo sprawowania władzy nad ludzkością (np. Ps 29). Biblia jasno wskazuje na Jego suwerenne prawo do żądania posłuszeństwa od całego świata.
W Nowym Testamencie Jezus jest obrazem niebieskiego Ojca, którego władza wynika z tego, że jest On Bogiem i Stworzycielem aktywnie zaangażowanym w odkupienie swojego stworzenia. Bóg Biblii nie jest bóstwem, lecz aktywnie uczestniczy w podtrzymywaniu swojego stworzenia.

Autorytet słowa Bożego w Starym i Nowym Testamencie
Z autorytetem Boga Stwórcy i Władcy nierozerwalnie związane jest słowo Boże. Boże panowanie nad stworzeniem zostało ukazane w obrazie Boga wypowiadającego słowo, jak też powołującego stworzenie do istnienia. Suwerenne panowanie nad historią jest obrazowo przedstawione jako oznajmianie przez Boga rzeczy nowych, zanim jeszcze one powstaną: Pierwsze wydarzenia oto już nadeszły, nowe zaś Ja zapowiadam, zanim się rozwiną, już wam je ogłaszam (Iz 42,9). Biblia wskazuje, że słowo pochodzące od Boga różni się od tego, co jest ludzkie, i podkreśla, że słowo Boga jest zawsze skuteczne (Iz 55). W Starym Testamencie głównym przekazem jest Tora – to prawo Pana, które zawiera pouczenie w postaci Dekalogu. To nauczanie posiada autorytet słowa Bożego.
Podobnie Nowy Testament podkreśla autorytet słowa Bożego, powtarzając wielokrotnie, że wydarzenia z życia Jezusa stanowią wypełnienie proroctw. Sami prorocy są obrazem Bożej władzy, wypowiadając formułę-potwierdzenie: Tak mówi Pan. Słowo wychodzące z ust Bożych okazywało się skuteczne w dziejach i doprowadziło do ich wypełnienia w Chrystusie.
W Ewangeliach wiele uwagi poświęca się nauce Jezusa. Mateusz starannie odnotowuje, że Jego słuchacze zdumiewali się autorytetem, z jakim nauczał (Mt 7,28), a wyczuwalne znaczenie, jakie nadaje się Jego słowom, Ewangeliści w istocie rzeczy wiążą z samym Jezusem. Ponieważ słowa Chrystusa są skuteczne same przez się, wszystko, co powiedział, musi się spełnić: Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą (Mt 24,35).

Jakim prawem to  czynisz? I kto Ci dał tę władzę, żeby to czynić?
(Mk 11,28)

Biblijne obrazy władzy dowodzą, że Bóg Izraela objawiony w Jezusie jest jedynym prawdziwym Bogiem. W tekście Nowego Testamentu Jezus jest nazywany słowem „Pan”, czyli greckim słowem Kyrios, oznaczającym rodzaj władzy, która jest legalna i cieszy się uznanym autorytetem. Określanie Jezusa jako Kyrios oznacza, że w taki właśnie sposób zwracano się do Niego w czasie Jego życia na ziemi. Możliwe odniesienie do tytułu rabbi („mój nauczyciel”) implikuje uznanie w Jego osobie Pana, ale także gotowość do okazywania Mu posłuszeństwa: Jezus podkreślał swoją władzę Boga, jednocześnie przedstawiając siebie jako proroka. Ewangelie odnotowują, że wielokrotnie powtarzał: Zaprawdę, powiadam wam, wykraczając poza formułę używaną przez proroków i ukazując swą władzę jako panowanie żywego słowa. Jego nauczanie jest przepojone mocą, w przeciwieństwie do nauczania uczonych w Piśmie (Mk 1,22). Także uzdrowienia i egzorcyzmy są obrazem władzy Jezusa. Gdy przywódcy religijni zarzucali Mu, że bluźni, przebaczając grzechy, Jezus nakazał paralitykowi wstać i ten to uczynił (Mk 2,1-12). Tłumy oglądały dowód Jego władzy, gdy nakazał duchom nieczystym wyjść z opętanego, a one wykonały polecenie (Łk 4,39; Mk 1,27). Gdy zaś rozkazał wzburzonemu morzu, by się uciszyło, Jego słowa przypominały Boże słowo, które podporządkowało sobie siły chaosu (Mk  4,39; por.  Hi  26,12; Ps  65,8;  89,10). Wypędzając przekupniów ze świątyni (Mk 11,15-17), Jezus zapowiadał rychłe jej zniszczenie, później zaś powiedział, że On sam jest kamieniem węgielnym nowej świątyni (Mk 12,10- 11;  por. Mk 14,58). Stosunek Jezusa do świątyni, centralnego miejsca kultu w Izraelu i zetknięcia nieba i ziemi, pośrednio wskazuje na Jego władzę nad wszystkim, co święte w Izraelu. Ewangelie są zgodne co do podstawowej prezentacji Jezusa jako Tego, który w sposób wyjątkowy został obdarowany władzą i siłą. Chodzi po ziemi, posiadając władzę wynikającą z Jego relacji z Ojcem i Jego roli w królestwie Bożym (Mk 1,9-11). Moc, którą okazuje, również ma zakorzenienie w Bogu. Władza i siła Jezusa nie biorą się jedynie z Jego wyjątkowej charyzmy czy szczególnych umiejętności, lecz mają ścisły związek z Jego relacją z Bogiem i przyjściem królestwa Bożego, a widać je w życiu ludzi, którzy stanęli na drodze Jezusa. W osobie Jezusa ujawnia się przedefiniowanie pojęć siły i władzy, charakteryzujących Boże panowanie.

Anna Kuśmirek

pgw