Agnieszka Gościeniecka: Polskie stulecie nad Tybrem

2020/10/7
stolica

W 966 roku w Gnieźnie odbył się Chrzest Polski. To wielkie wydarzenie zapoczątkowało ważny dla naszego narodu fakt - ponad tysiącletnią relację Polski z Papiestwem, a tym samym z całą Stolicą Apostolską. Od tej chwili dla naszego kraju Stolica Piotrowa stała się ważnym partnerem na scenie międzynarodowej z wieloma powodzeniami, ale również z licznymi zawiłościami.

Przebieg relacji dyplomatycznych Polski ze Stolicą Apostolską możemy prześledzić w fascynującej publikacji wydanej przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w 2019 roku, zatytułowanej: „Polska – Stolica Apostolska. Z dziejów wzajemnych relacji w 100. rocznicę odnowienia stosunków dyplomatycznych”. Pomysłodawcą i autorem książki jest Wojciech Biliński, historyk i dyplomata, pracownik Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej. W pracy pomagali mu Piotr Samerka, historyk i dyplomata, pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dr. Hubert Wajsa, dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie.

To czterystostronnicowe, polsko – angielskie dzieło z licznymi tłumaczeniami w języku włoskim, napisane zostało w formie popularno-naukowej, co pozwala na dotarcie do szerokiego grona zainteresowanych tematem. Publikacja zawiera bogaty zestaw ponad 500 ilustracji, na które składają się mapy, dokumenty z epoki, fotografie, wiele z nich opublikowane po raz pierwszy. Nad stroną graficzną edycji czuwał Jacek Szczęsny Kotala, grafik i historyk-amator. Monografia składa się z dziesięciu rozdziałów - każdy z nich został skrupulatnie przygotowany przez historyków i dyplomatów. Materiały wykorzystane do publikacji pozyskano z polskich i zagranicznych archiwów, bibliotek i muzeów.

Pierwszy rozdział autorstwa dr. Huberta Wajsa przedstawia relacje polityczne, religijne i dyplomatyczne od X do XV wieku. Warto szczególnie zapoznać się z najstarszym polskim dokumentem państwowym, znanym jako „Dagome iudex”, dotyczącym pierwszych relacji z papiestwem.

W kolejnych rozdziałach prof. Jan Kopiec zapoznaje czytelników z pracą nuncjuszy apostolskich w Polsce, a Wojciech Biliński pisze o trybie pracy delegatów dyplomatycznych państwa polsko-litewskiego. Zostało tu podkreślone znaczenie roli kardynałów i protektorów Królestwa Polskiego od XVI do XVIII wieku.

Postawę Stolicy Piotrowej do ziem polskich oraz polskiej emigracji niepodległościowej w latach 1795 – 1918 opisuje w kolejnym rozdziale prof. Andrzej Szwarc. Polska znika z map Europy, jej miejsce zajmują monarchie absolutne, ale nie wygasa troska Papiestwa o los Kościoła i wiernych żyjących na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.

Przedstawicielom Stolicy Apostolskiej przy Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1953 poświęcił rozdział ks. prof. Stanisław Wilk SDB. Autor przedstawił procesy ponownego uznania odrodzonego już Państwa Polskiego przez Stolicę Piotrową i ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych.

W swoim drugim tekście Wojciech Biliński przedstawia los przedstawicieli Polski przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1939. Był to niełatwy proces utrzymania ciągłości trwania placówki dyplomatycznej w Watykanie.

Warto zwrócić uwagę na rozdział autorstwa Piotra Samerka poświęcony dyplomacji rządu II Rzeczypospolitej na uchodźstwie wobec Stolicy Apostolskiej. Rozdział ten poświęcony został głównie działalności Kazimierza Papée, pełniącego w latach 1939–1958 funkcję ambasadora.

W rozdziale o relacjach Państwa Polskiego i Stolicy Apostolskiej w latach 1945 – 1989 ksiądz Paweł Wójcik SVD z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego analizuje złożoną drogę dyplomacji podczas PRL-u. Poznamy ostateczną, korzystną zmianę tej relacji po objęciu Stolicy Piotrowej przez Jana Pawła II.

Ostatni rozdział poświęcony został stosunkom dyplomatycznym Polski i Stolicy Świętego Piotra po przełomie w 1989 roku, w tym negocjacjom jakie toczyły się wokół konkordatu podpisanego 28 lipca 1993 roku w Warszawie. Autorem tekstu jest Marek Pernala z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

„Polska – Stolica Apostolska….” to rzetelna pozycja, stanowiąca dopełnienie historii polskich dróg międzynarodowej dyplomacji, której nie powinno zabraknąć w naszej bibliotece.

/łb

 

Agnieszka Gościeniecka

© Civitas Christiana 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i wykonanie: Symbioza.net
Strona może wykorzysywać pliki cookies w celach statystycznych, analitycznych i marketingowych.
Warunki przechowywania i dostępu do cookies opisaliśmy w Polityce prywatności. Więcej