Książka „Miłość i sprawiedliwość społeczna. Rozważania społeczne” ukazała się po wielu latach na polskim rynku wydawniczym w nowej okolicznościowej edycji w okresie towarzyszącym beatyfikacji ks. Stefana Wyszyńskiego w 2021 r. Tymczasem rok później, dzięki staraniom kanadyjskiego wydawnictwa Arouca Press, książka ta została udostępniona w angielskim tłumaczeniu. Było to niemałym zaskoczeniem, że po ten zbiór społecznych rozważań Prymasa Tysiąclecia sięgnęło wydawnictwo zza oceanu, przybliżając anglojęzycznemu czytelnikowi spuściznę błogosławionego ks. Stefana Wyszyńskiego.
Sam inicjator tłumaczenia i właściciel wydawnictwa Arouca Press, Alex Barbas, zapytany przeze mnie o pomysł i motywacje związane z tłumaczeniem książki mówił, że:
Mniej więcej w 2019 roku – rok po tym, jak założyłem Arouca Press – skontaktował się ze mną pewien polski katolik w sprawie tłumaczenia „Miłości i sprawiedliwości społecznej. Rozważania społeczne”, które samo w sobie było zbiorem przemyśleń kard. Wyszyńskiego na temat różnych aspektów katolickiej nauki społecznej w czasie II wojny światowej. Idea wydała mi się głęboka, bo o ile mi wiadomo, nigdy nie powstał zbiór przetłumaczony z tak obszernego materiału dotyczącego myśli Wyszyńskiego. Osobiście zawsze fascynowała mnie nauka społeczna Kościoła, ponieważ pokazuje, że Kościół katolicki jest w pełni realistyczny w ocenie tego, jak musi krzyżować się z życiem codziennym, we wszystkich sferach. Wiedząc doskonale, że myślenie Kardynała z pewnością dotyczyć będzie poszczególnych aspektów polskiej historii, wiedziałem jednak, że jego myślenie będzie miało uniwersalną aktualność, zwłaszcza, że miał do czynienia z totalitaryzmem, który dążył do zniszczenia jednostki.
Na początku zastanawiałem się, gdzie znajdę kogoś, kto biegle włada językiem polskim i angielskim, aby przetłumaczyć tak skomplikowaną pracę, ale Opatrzność zaprowadziła mnie do usług pana Filipa Mazurczaka, który jest przesiąknięty każdą dziedziną polskiego życia.
Opublikowany angielski przekład książki spotkał się za oceanem także z recenzjami, z których warto przywołać choćby dwie, najobszerniejsze.
Greek Cook w artykule What Is Social Justice? („Czym jest sprawiedliwość społeczna?”) opublikowanym na portalu „Catholic Exchange” tak pisał o książce Wyszyńskiego:
Biorąc pod uwagę, jak idea „sprawiedliwości społecznej” została przechwycona przez działaczy domagających się obalenia norm społecznych, zaskoczeniem będzie informacja, że beatyfikowany katolik spisał ten termin w całości oparty na Piśmie Świętym. Po przeczytaniu książki Błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego "Miłość i sprawiedliwość społeczna: refleksje o społeczeństwie" nie sposób zapomnieć, że Chrystus i Jego Kościół są prawdziwym źródłem i obrońcami sprawiedliwości społecznej. Krótko mówiąc, jest to podręcznik niezbędny do odzyskania autentycznego katolickiego zrozumienia społeczeństwa i tego, jak uczynić je lepszym w Chrystusie.
Dalej autor recenzji pisze m.in. :
Katolickie rozumienie sprawiedliwości oznacza oddanie człowiekowi tego, co mu się należy. Zatem zastosowanie zasad opisanych w książce „Miłość i sprawiedliwość społeczna” nie polega na arbitralnym podziale dóbr, lecz na zapewnieniu każdej rodzinie tego, czego potrzebuje. To urzeczywistnienie sprawiedliwości społecznej jest motywowane i realizowane z miłością. Jest to sprzeczne z obecnym zaabsorbowaniem bezwzględną krytyką, a nawet pogardą dla własnej ziemi i ludzi. Jak pisze Wyszyński: „Wiadomo, jak trudno jest egoistom być dobrymi synami swojego narodu; gotowi są raczej widzieć śmierć własnego narodu, niż zdobyć się na drobną bodaj dlań ofiarę” (s. 154). Cóż za bolesna diagnoza, ale jakże prawdziwa, zwłaszcza w naszych czasach! (...)
Niektórzy dzisiaj powiedzą, że nasza cywilizacja – stworzona, wyżywiona i podtrzymywana przez wiarę chrześcijańską – dobiega końca. Mogą mieć rację. Jeśli jednak jakiekolwiek państwo można ocalić, to z pewnością książka błogosławionego kardynała Stefana Wyszyńskiego "Miłość i sprawiedliwość społeczna" daje nam plan, jak to zrobić – kończy publicysta „Catholic Exchange".
Druga ważna recenzja ukazała się z kolei w serwisie „The Catholic World Report”. Jej autor Nick Olszyk pisze w artykule Love & Social Justice presents the prophetic voice of St. John Paul II mentor, że publikacja to:
Zbiór esejów Stefana kardynała Wyszyńskiego (1901-81), który powstał w czasie II wojny światowej i przedstawia jego wizję polityki społecznej i gospodarczej, która szanuje ludzkość, a nie ją nadużywa.
Błogosławiony Stefan Wyszyński był prymasem Polski w latach 1948-1981, w jednym z kluczowych okresów jej historii. „Miłość i sprawiedliwość społeczna” powstała z serii esejów napisanych przez Wyszyńskiego podczas II wojny światowej i została zebrana w jeden tom, przetłumaczony na język angielski po raz pierwszy przez Filipa Mazurczaka.
Wyszyński jest na Zachodzie w dużej mierze nieznany, ale w rodzinnej Polsce uważany jest za jednego z największych bohaterów społecznych XX wieku. Spostrzeżenia zawarte w pismach są niezwykle wnikliwe i często prorocze, równie ważne dzisiaj, jak osiemdziesiąt lat temu. (…)
W obliczu różnych błędnych filozofii epoki, przedstawia jego wizję polityki społecznej i gospodarczej, która szanuje ludzkość, a nie ją nadużywa. Ponieważ niekoniecznie miał to być pojedynczy tom, przeczytanie od deski do deski może być trudne, ale lepiej sprawdza się jako encyklopedia komentarzy, do czytania temat po temacie, jak Katechizm. Tłumaczenie Mazurczaka jest znakomite, łatwe w czytaniu i dostrzeganiu. Doceniam także jego liczne notatki na temat aspektów polskiej kultury i historii, które czytelnicy mogą uznać za niejasne.
Dalej pisze o książce korespondent "The Catholic World Report":
Prawdopodobnie najlepszą cechą pisarstwa jest ciągłe posługiwanie się przez Wyszyńskiego Pismem Świętym. Pokazuje nie tylko fantastyczną znajomość Słowa Bożego, ale także to, jak autentyczna katolicka nauka społeczna wypływa bezpośrednio z nauczania Jezusa. Tom ten byłby wspaniałym wprowadzeniem na temat sprawiedliwości społecznej w każdej epoce, ale wydaje się szczególnie ważny w roku 2022. W całym społeczeństwie panuje przekonująca narracja, że chrześcijaństwo jest siłą społecznego i gospodarczego ucisku. Jednak Wyszyński opisuje trwające dwa tysiące lat wysiłki Kościoła na rzecz pomocy biednym jako „samotne”, ponieważ ideologie polityczne często zajmują się pieniędzmi, polityką i egzekwowaniem prawa, a nie prawdziwymi ludźmi, stworzonymi na obraz i podobieństwo Boga i powołanymi do życia przez Jezusa Chrystusa. To wspaniały wgląd w Miłość i sprawiedliwość społeczną: największe uzdrowienie społeczne może nastąpić jedynie dzięki miłości, a prawdziwym źródłem miłości jest Jezus Chrystus.
Sam Alex Brabas, zapytany przeze mnie o to, jak angielskie wydanie książki Wyszyńskiego zostało przyjęte mówił tak:
Odbiór był powolny, jak sądzę, z powodu ogromnego zakresu tej pracy, ale także dlatego, że anglojęzyczni czytelnicy po prostu nie byli zaznajomieni z polskim materiałem innym niż oczywiście dzieła św. Jana Pawła II.
Na marginesie: uważam, że Amerykanie często mają trudności ze zrozumieniem krytyki porządku społeczno-ekonomicznego. Kiedy czyta się encykliki społeczne Jana Pawła II, trudno wyjść z myślą o pozytywnej ocenie liberalnego kapitalizmu! Teraz, kiedy czytamy dzieło Wyszyńskiego, w pewnym sensie, i być może ma to więcej wspólnego z czasem, w którym pisał, dochodzi do nas jeszcze silniejsza krytyka kapitalizmu wraz z błędami nazizmu i marksistowskiego komunizmu. Pragnę na to zwrócić uwagę, ponieważ zazwyczaj istnieje jednostronna ocena, która wyraźnie dostrzega błędy nazizmu i komunizmu, ale przymyka oko na ekscesy i problemy liberalnego kapitalizmu. (…) To wszystko są trudne słowa do odczytania dla nas na Zachodzie, ale on nie tylko studiował te pytania, ale także doświadczył zniszczeń społeczno-ekonomicznego porządku oderwanego od Boga.
Wydawca i właściciel oficyny wydawniczej, która podjęła się tłumaczenia książki, podkreślił także:
Mam nadzieję, że Kardynał zostanie kanonizowany, więcej ludzi spojrzy na to dzieło i zobaczy, jak głębokim był myślicielem i jak bardzo poświęcił swoje serce, duszę i myśli o życiu narodu polskiego i całego Kościoła. Dla nas to prawdziwy zaszczyt, że opublikowano tę książkę. Stefanie Kardynale Wyszyńskim módl się za nami!
Książka w języku angielskim jest do zakupienia TUTAJ
Książkę w języku polskim nakładem Instytutu Wydawniczego PAX można znaleźć TUTAJ
/ab